«Η αγωνιστική στάση, εν γνώσει των συνεπειών, είναι ακριβώς η ομορφιά του αγώνα και η ιστορία του ΔΣΕ είναι μια τέτοια μοναδική ομορφιά». Με αυτά τα λόγια ανάμεσα σε άλλα αναδείχθηκε στη χτεσινή παρουσίαση του βιβλίου «Γράμμος, στα βήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας» η ομορφιά του λαϊκού αγώνα, της μάχης για ανώτερα ιδανικά και η πολύτιμη παρακαταθήκη της ταξικής πάλης στην κορύφωσή της, ανεξάρτητα από τις σκληρές θυσίες που απαιτεί.

Η παρουσίαση έγινε στην αίθουσα της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, όπου επιζώντες μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ πλάι - πλάι με νεολαίους και εργαζόμενους παρακολούθησαν με συγκίνηση και ενδιαφέρον την εκδήλωση, μέσα από την οποία τιμήθηκε η εποποιία του ΔΣΕ ως κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, ως το αποκορύφωμα του λαϊκού ηρωισμού και της επαναστατικής αυταπάρνησης.

Για τη συλλογική εργασία που αποτυπώνεται στην έκδοση και κύρια για τις αξίες που αντανακλά η ιστορία του ΔΣΕ μίλησε ο Δημήτρης Γόντικας, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, ενώ ο δημοσιογράφος του «Ρ» Θανάσης Λεκάτης παρουσίασε με διαφάνειες λεπτομέρειες από το 10χρονο ταξίδι στα βουνά που έγινε ακολουθώντας τα βήματα των μαχητών του ΔΣΕ και που αποτυπώνεται στις περίπου 200 σελίδες της έκδοσης μέσα από 400 φωτογραφίες και κοντά 40 χάρτες και άλλο υλικό προερχόμενο από το ιστορικό αρχείο του ΚΚΕ.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε αντιπροσωπεία του ΠΓ και της ΚΕ του ΚΚΕ, του ΚΣ της ΚΝΕ, εκπρόσωποι αντιστασιακών οργανώσεων, ο Γιώργης Μωραΐτης, πρόεδρος της ΠΟΑΟ, και ο Χρήστος Τσιντζιλώνης, πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ και ΔΣΕ. Την εκδήλωση «άνοιξε» εκ μέρους της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών ο Βαγγέλης Σακκάτος και σύντομο χαιρετισμό εκ μέρους των εκδόσεων «Σύγχρονη Εποχή» απηύθυνε ο Γιάννης Σκυλλάς.

Η έκδοση αυτή της «Σύγχρονης Εποχής» είναι ένα οδοιπορικό βήμα - βήμα στην εποποιία του ΔΣΕ, από την ίδρυσή του και τη δράση στο Γράμμο ως την τελική αναμέτρηση και όλα αυτά σε απόλυτη σύνδεση με τις ομορφιές του ορεινού όγκου. Μια έκδοση πολύτιμη για εκείνον που θέλει να προσεγγίσει με τρόπο άμεσο και ζωντανό την ιστορία, τους σκοπούς και το έπος του ΔΣΕ.

Οπως σημείωσε ο Δ. Γόντικας, το κίνητρο για την εξερεύνηση των θρυλικών κορυφογραμμών του Γράμμου και του Βίτσι ήταν η απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ το 1996 να τιμήσει τα 50 χρόνια από την ίδρυση του ΔΣΕ εκεί, στο Γράμμο. Το οδοιπορικό αυτό θα ολοκληρωθεί με ένα δεύτερο τόμο για το Βίτσι. Η ομάδα, που επιμελήθηκε την έκδοση, επισκέπτεται και μελετά το χώρο για πάνω από 10 χρόνια. «Με το βιβλίο, το χάρτη και τις πληροφορίες των κατοίκων από τα χωριά των περιοχών, βρέθηκε σε όλα τα μέρη ζωής και δράσης του ΔΣΕ, συχνά για δυο και τρεις φορές στα ίδια μέρη», είπε χαρακτηριστικά.

Για την έκδοση αυτή θα μπορούσε να είχε επιλεγεί κι ο τίτλος: «Δεν σας ξεχνάμε», ειπώθηκε στη χτεσινή εκδήλωση. «Η ιστορία των λαϊκών αγώνων δεν είναι κάτι που πέρασε, δεν είναι για το μουσείο. Γράφεται για να διδάσκει, να εμπνέει, να εξοπλίζει και πάντα για να αναγνωρίζει και να τιμά τους πρωτοπόρους, όσους ανοίγουν νέους δρόμους προς το μέλλον. Επομένως ένας τέτοιος τίτλος θα κατέγραφε αυτό που αισθανόμαστε και έχουμε ως υποχρέωση να τιμάμε και να θυμόμαστε», εξήγησε το μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και υπογράμμισε μεταξύ άλλων: «Δεν ξεχνάμε την κληρονομιά που μας άφησαν. Δεν ξεχνάμε την υποχρέωση να δικαιώσουμε τους αγώνες τους για μια Ελλάδα σοσιαλιστική».

Και συνέχισε: «Θα μπορούσε ακόμα να χωρέσει κι ο τίτλος: "Υμνος στην ομορφιά του αγώνα για ανώτερα ιδανικά". Ισως γεννά ερωτήματα η υιοθέτηση ενός τέτοιου τίτλου. Ερωτήματα από το γεγονός ότι αυτός ο αγώνας σημαδεύτηκε με πολλές θυσίες».

«Για τους μαχητές του ΔΣΕ ήταν πράγματι ένας αφάνταστα σκληρός και άνισος αγώνας. Μα κανένας αγώνας δεν κρίνεται από τις δυσκολίες του κι αν ακόμα δεν έχουν υπολογιστεί σωστά ή με ακρίβεια οι συνθήκες διεξαγωγής του», συμπλήρωσε.

Η ταξική πάλη - συνέχισε - κρίνεται από τους σκοπούς της. Αν αυτοί είναι δίκαιοι. Κρίνεται από στιγμές που η ιστορία θέτει μπροστά κρίσιμα διλήμματα και αφορούν άμεσα τη ζωή και το μέλλον του λαού. Η ιστορία του λαού μας είναι γεμάτη από τέτοιες στιγμές και σήμερα το κρίσιμο δίλημμα είναι: «Με τα μονοπώλια ή με το λαό».

Τέλος, χαρακτήρισε αντιεπιστημονικές τις απόψεις περί εμφυλίου, που τον εξορκίζουν ως ειδεχθές έγκλημα, ως παραβίαση της νομιμότητας και της εθνικής ενότητας.

«Ο εμφύλιος πόλεμος στην ιστορία των χωρών πουθενά δεν ήταν κάτι που εκδηλώθηκε ως προαποφασισμένο σχέδιο. Ηταν αντικειμενική φυσιολογική εξέλιξη της σύγκρουσης ανάμεσα σε ριζικά αντιτιθέμενα κοινωνικά, ταξικά συμφέροντα. Είναι η εξέλιξη της ταξικής πάλης στον ανώτατο βαθμό. Αυτή είναι η μοναδικά σωστή επιστημονική εξήγηση», είπε.

«Στις σύγχρονες αστικές κοινωνίες, στο στάδιο του ιμπεριαλισμού, η σύγκρουση με την αστική τάξη, με τους θεσμούς της εξουσίας της, εξαιτίας της αντιλαϊκής πολιτικής, είναι καθημερινή και οξύτατη», συμπλήρωσε.

«Ο καπιταλισμός δεν γνωρίζει έλεος απέναντι στην εργατική τάξη μπροστά στο κέρδος. Είτε σε φάση ανάπτυξης είτε σε φάση διακοπής της διευρυμένης καπιταλιστικής παραγωγής. Η εργατική τάξη δεν μπορεί, εφόσον δε θέλει να φτάσει σε ζωώδη κατάσταση, παρά να αντισταθεί. Δεν μπορεί να συμβιβαστεί, πολύ περισσότερο όταν η εποχή μας μπορεί να δώσει άμεσες και ουσιαστικές λύσεις και απαντήσεις στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.

Πώς θα λυθεί αυτή η αντίθεση; Πώς θα εξαλειφθεί αυτό το φαινόμενο, όπως το λέει ο λαός μας, οι πλούσιοι να γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι; Πώς θα εξαλειφθούν οριστικά οι κρίσεις; Δεν υπάρχει άλλη λύση από την κατάργηση της κύριας αιτίας. Της ατομικής ιδιοκτησίας στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την κοινωνική επανάσταση, σοσιαλιστική επανάσταση. Η λαϊκή εξέγερση με στόχο την εξουσία είναι αναπόφευκτη. Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη».

Υπογράμμισε δε πως ούτε η εργατική τάξη μπορεί να παραιτηθεί από τη διεκδίκηση μιας καλύτερης ζωής, αλλά ούτε και η κυρίαρχη τάξη από τα προνόμιά της.

«Η εργατική τάξη έχει συμφέρον να εξελιχθεί αυτή η πάλη ομαλά και αναίμακτα. Η αστική τάξη έχει αυτή τη θέληση; Μόνο αφελείς μπορούν να δεχθούν αυτή την εκδοχή. Η ιστορία διδάσκει ότι η άρχουσα τάξη δεν παραιτείται από την εξουσία της ούτε στο μνήμα της. Να, η βασική αιτία των εμφυλίων, της οξύτατης ταξικής σύγκρουσης», εξήγησε για να καταλήξει πως «ο εξορκισμός των εμφυλίων της ταξικής πάλης είναι το σκιάχτρο της άρχουσας τάξης για την υποταγή του εργατικού και λαϊκού κινήματος σε αιώνια σκλαβιά».

Ολα όσα αποτέλεσαν τους καθοδηγητές για τη «χαρτογράφηση» της περιοχής και την «ανίχνευση» της δράσης του ΔΣΕ παρουσίασε ο Θανάσης Λεκάτης, δίνοντας βήμα - βήμα την αρχή του νήματος αυτού του εγχειρήματος μέχρι την ολοκλήρωσή του: Σημειώσεις και ντοκουμέντα της εποχής. Παλιοί χάρτες με τις θρυλικές τοποθεσίες και φωτογραφίες που ζωντάνευαν και συγκεκριμενοποιούσαν τους ηρωικούς μαχητές. Εικόνες και χειρόγραφα ημερολόγια που μετατράπηκαν από «ασαφείς» αναμνήσεις σε ιστορία, σε γεγονότα για μελέτη και διδάγματα. Πολύτιμο σε αυτή την προσπάθεια στάθηκε το υλικό από το αρχείο του ΚΚΕ και οι μέχρι τώρα εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής».

Πρόκειται για μια πολύ συλλογική δουλειά. Για πάνω από 10 χρόνια η ομάδα που εργάστηκε για το βιβλίο μαζί με πολλούς άλλους συντρόφους και φίλους περπάτησε στα ηρωικά λημέρια. Κάθε μέτρο της όμορφης γης που πατούσαμε, διαπιστώναμε ότι ήταν κομμάτι σκληρής πάλης. Τα πρόσωπα και οι μάχες ζωντάνευαν μπροστά μας. Πρόκειται όμως για ζωές δοσμένες και όχι χαμένες, σημείωσε ανάμεσα σε άλλα.