Παπαγεωργίου Βασίλης

Πρόκειται για αποκαλυπτικό απόσπασμα από την ομιλία του νέου υπουργού Οικονομίας Ν.Χριστοδουλάκη, κατά την τελετή εγκατάστασής του στο υπουργείο την Τετάρτη, το οποίο χρησιμοποίησε για να εγκωμιάσει το έργου του προκάτοχό του, Γ. Παπαντωνίου. Αποτελεί βέβαια και ένα επιπλέον δείγμα γραφής της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ για τον τρόπο άσκησης μιας κατ' εξοχήν αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής. Μακριά από τα τηλεοπτικά παράθυρα και τις θορυβώδεις συναθροίσεις, όπου οι βουλευτές και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ επικαλύπτουν το αποκρουστικό και αντιλαϊκό κυβερνητικό σκηνικό, με πλειοδοσία από παχιά και ανέξοδα λόγια λαϊκής κατανάλωσης για «κινήματα πολιτών», «δημοκρατία», «κοινωνική ευθύνη» «κίνημα πλειοψηφίας και ευαισθησίας», ο νέος υπουργός φρόντισε να στείλει το λιτό και περιεκτικό μήνυμα του προς συγκεκριμένους αποδέκτες. Τους εκπροσώπους του κεφαλαίου. Φρόντισε να τους υπενθυμίσει ότι θα συνεχίσει με σταθερότητα το αντιλαϊκό έργο της κυβέρνησης, χωρίς μάλιστα να καταφύγει στη δόλια κολακεία και χωρίς να υποκύψει στις πιέσεις των αιτημάτων του λαϊκού κινήματος, το οποίο χλευάζει και υποβιβάζει στο επίπεδο της διαμαρτυρίας. Υπόσχεται ακόμα όχι μόνο πράξεις, αλλά πράξεις οι οποίες θα συνοδεύονται από «καθαρό» λόγο χωρίς καν φραστικές παλινωδίες. Επιβεβαιώνοντας τη φήμη του «σκληρού μονεταριστή» ο νέος υπουργός επιβεβαίωσε ότι στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης δεν υπάρχει χώρος για «δημοκρατία» και αλλά κατ' ευφημισμό στοιχεία του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος. Απλώς επανεπιβεβαίωσε τον ακήρυχτο πόλεμο της κυβέρνησής του σε βάρος των πλατιών λαϊκών στρωμάτων, πόλεμος ο οποίος φτάνει μέχρι τα όρια του άγριου πειθαναγκασμού με τη χρήση κνούτου.

Φυσικά, δεν υπάρχουν και πολλοί εργαζόμενοι, που πίστεψαν ότι οι προσυνεδριακές και συνεδριακές διαδικασίες του κυβερνώντος κόμματος και ο ανασχηματισμός θα αλλάξει κάτι προς το καλύτερο για τους ίδιους. Για να πούμε βέβαια και του στραβού το δίκιο, κάτι τέτοιο δεν το υπαινιχτήκανε ούτε τα στελέχη της κυβέρνησης, είτε τις σημιτικής πλευράς, είτε της «εσωκομματικής αντιπολίτευσης». Το στίγμα της κυβερνητικής πολιτικής δεν αλλάζει. Το νέο κυβερνητικό σχήμα καλείται να ολοκληρώσει τις πολιτικές επιλογές του προηγούμενου. Πολιτικές επιλογές, οι οποίες ενσωματώνουν τις «νεοαποικιακές» δεσμεύσεις εξάρτησης από το δυτικοευρωπαϊκό κεφάλαιο, που ακούν στο όνομα «Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης». Πρόκειται για πολιτικές επιλογές που επανέλαβε στη «στυφή» ομιλία του ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ τον προηγούμενο Σεπτέμβρη. Στο άκρως φιλομονοπωλιακό κήρυγμά του, επανέλαβε ότι στόχος της κυβέρνησης, είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας (δηλαδή του ελληνικού κεφαλαίου) και η προώθηση πολιτικών για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Την προώθηση δηλαδή των λεγόμενων διαρθρωτικών αλλαγών «παλιού τύπου» (ιδιωτικοποιήσεις) καθώς και της «νέας γενιάς» διαρθρωτικών αλλαγών, που αφορούν την ενίσχυση των επιχειρήσεων νέας τεχνολογίας στα πλαίσια των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής της Λισαβόνας το 2000. Πρόκειται για τους προσφιλείς όρους που χρησιμοποιούν, προκειμένου να κρύψουν τον ταξικό χαρακτήρα της πολιτικής τους. Προσπαθούν να κρύψουν ότι οι επιλογές τους στην οικονομία στόχο έχουν την ένταση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, την ένταση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, ώστε το σύστημα να αντεπεξέλθει στις εσωτερικές του αντινομίες. Πρώτα και κυρία να καταπολεμηθεί η πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους, η οποία απειλεί με γενικότερη αποδιάρθρωση τους κλάδους της καπιταλιστικής παραγωγής.

Από την άποψη αυτή οι δηλώσεις Χριστοδουλάκη υπήρξαν αρκετά πληκτικές και βαρετές, αφού δεν είχαν να προσθέσουν τίποτα το καινούριο. Ο νυν, πρώτος τη τάξει υπουργός, παραλαμβάνει τη σκυτάλη από τον προηγούμενο, με στόχο να ολοκληρώσει ό,τι δεν πρόλαβε ο προκάτοχός του. Εκκρεμότητες υπάρχουν κατ' αρχάς στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων. Η επιδείνωση του κλίματος στο διεθνή ορίζοντα αποτελεί το μεγάλο εμπόδιο των κυβερνήσεων που επιχειρούν να αποσαθρώσουν το δημόσιο τομέα. Οι πωλητές είναι σταθεροί, οι αγοραστές όμως λιγοστεύουν. Θέματα άμεσης προτεραιότητας εδώ είναι ο ιδιωτικοποιήσεις της «Ολυμπιακής Αεροπορίας» και της ΕΤΒΑ. Σαν δεύτερη φάση έρχεται η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, η οποία τοποθετείται χρονικά μέσα στο 2001, ενώ μεγάλο φαγοπότι πρόκειται να γίνει από τους ιδιώτες που θα εισβάλουν στην ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες. Αν αφαιρέσουμε τους δύο τελευταίους τομείς και ανεξάρτητα από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα η κυβέρνηση για την ολοκλήρωση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, θα διακινδυνεύαμε να πούμε ότι η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας έχει σε πολύ μεγάλο βαθμό ολοκληρωθεί. Αυτό φρόντισε να το υπενθυμίσει, γεμάτος υπερηφάνεια, ο απερχόμενος Γ. Παπαντωνίου. Χωρίς περιστροφές δήλωσε ότι « 25 ιδιωτικοποιήσεις, το 70% του κεφαλαίου του δημόσιου τομέα πέρασε σε ιδιωτικά χέρια, 4,6 τρισεκατομμύρια δραχμές άλλαξαν χέρια με τη δική μου πολιτική ευθύνη και εποπτεία...». Υπόμνηση για παν ενδεχόμενο, σε περίπτωση βέβαια που ο Χριστοδουλάκης θελήσει στο μέλλον να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία και να οικειοποιηθεί το ...θεάρεστο έργο της καρατόμησης του δημόσιου τομέα από τον απερχόμενο Παπαντωνίου...

Η ολοκλήρωση βέβαια των διαρθρωτικών αλλαγών περνάει αναγκαστικά από το Ασφαλιστικό. Ανταγωνιστικό κεφάλαιο σημαίνει κεφάλαιο που δεν πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές. Οσον αφορά την τακτική που θα ακολουθήσουν στο καυτό αυτό πρόβλημα - από τη λύση ή μη του οποίου θα κριθεί και η αξιοπιστία της κυβέρνησης από τους επιχειρηματίες - δεν αποκλείεται να επιλέξουν αυτή της «σαλαμοποίησης». Η νίλα που έπαθαν τον προηγούμενο Μάη τούς έχει κάνει επιφυλακτικούς και ίσως πιο πονηρούς... Από εκεί και πέρα έχουμε και άλλες σημαντικές παρεμβάσεις, όπως αυτή της φορολογικής μεταρρύθμισης, που στην ουσία της δεν είναι τίποτα άλλο από μια λεόντεια αναδιανομή εισοδήματος υπέρ των επιχειρηματιών, μέσω του κλασικού μηχανισμού της μείωσης των φορολογικών συντελεστών. Η ανάπτυξη επιχειρήσεων νέας τεχνολογίας προωθείται με μια εξόφθαλμη κρατικομονοπωλιακή ρύθμιση. Δημιουργούνται κοινές επιχειρήσεις από το κράτος και ιδιώτες με προκλητικά φορολογικά προνόμια και όταν οι επιχειρήσεις σταθούν στα πόδια τους, το κράτος αποχωρεί υπέρ των ιδιωτών. Για το σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί ειδικό ταμείο το ΤΑΝΕΟ με κεφάλαιο 150 δισ. δραχμές. Οι επενδύσεις του Γ' ΚΠΣ είναι μια σημαντική πρόκληση για την κυβέρνηση, η οποία πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα σε αντικρουόμενα επιχειρηματικά συμφέροντα και στην αυστηρότητα της κοινοτικής γραφειοκρατίας, η οποία απειλεί με περικοπές κονδυλίων...

Και όλα αυτά επιδιώκονται να πραγματοποιηθούν μέσα σε συνθήκες ταξικής συνεργασίας... Οπως είπε και ο νέος υπουργός Οικονομίας «ανάπτυξη, ευημερία, απασχόληση, κοινωνική δικαιοσύνη, πάνω απ' όλα όμως ένα κλίμα εμπιστοσύνης το οποίο είναι το μόνο που μπορεί να αποτελέσει τον καταλυτικό παράγοντα για την επίτευξη αλλά και για τη συμμετοχή σε όλα τα παραπάνω». Τουλάχιστον είναι ειλικρινείς. Ομολογούν έμμεσα ότι η εφαρμογή της πολιτικής τους απαιτεί ηρεμία νεκροταφείου...