Στα πρώτα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας στη Ρωσία, τα εγκαταλελειμμένα παιδιά φτάνουν τα 7,5 εκατομμύρια. Παιδιά του δρόμου, που συχνά καταλήγουν σε συμμορίες, κλέβουν, επαιτούν, το 10% κάνει και χρήση ναρκωτικών ουσιών. Παρά το μέγεθος του προβλήματος, παρά τις τεράστιες καταστροφές που έχουν προκληθεί από τους πολέμους και την επέμβαση των ιμπεριαλιστών, η χώρα των Σοβιέτ δίνει μάχη!

Ο μεγάλος παιδαγωγός Αντόν Σεμιόνοβιτς Μακάρενκο (όπως αποτυπώνεται και στο έργο του «Παιδαγωγικό Ποίημα») από τα πρώτα κιόλας χρόνια δημιουργεί τον πρώτο σταθμό για τα παιδιά του δρόμου. Του δίνει το όνομα «Μαξίμ Γκόρκι», επηρεασμένος από το έργο και τη ζωή του συγγραφέα, καθώς ο ίδιος ο Γκόρκι είχε βιώσει από πρώτο χέρι την τύχη των εκατομμυρίων εγκαταλελειμμένων παιδιών, ζώντας από τα 9 του στο δρόμο.

Μοναδικό καθήκον, να δημιουργηθεί στον καμβά κι αυτών των παιδιών ο νέος άνθρωπος. Υπάρχουν μόνο οι γενικές κατευθύνσεις και ο στόχος, τα υπόλοιπα εφευρίσκονται.

Η εργασία, η μάθηση, η αύξηση του σεβασμού προς το κάθε παιδί είναι αχώριστοι «συνοδοί» της ζωής των 120 παιδιών στο Σταθμό «Γκόρκι». Δίπλα στη διδασκαλία των μαθημάτων βαδίζουν χέρι χέρι το διάβασμα, το θέατρο, ο κινηματογράφος, η ζωγραφική, η μουσική, ο αθλητισμός, οι εκδρομές, όλα στοιχεία της διαπαιδαγώγησης.

Ο Γκόρκι στηρίζει τη μεταμορφωτική παιδαγωγική του Μακάρενκο και του σχολείου του, εκτιμώντας ότι «το πείραμα του Μακάρενκο έχει παγκόσμια σημασία». Σε γράμμα του παροτρύνει τα παιδιά του Σταθμού να διαβάσουν το έργο του «Παιδικά χρόνια»: «Εκεί θα δουν πως κι εγώ είμαι ένας άνθρωπος ακριβώς όπως και αυτοί, μόνο που από τα νεανικά μου χρόνια έδειχνα ακλόνητη επιμονή στη μάθηση και δεν με φόβισε ποτέ καμιά δουλειά. Πίστευα πραγματικά πως η μάθηση και η δουλειά θα τσακίσουν όλες τις δυσκολίες».

Το μεγάλο «στοίχημα» για τον Μακάρενκο και τα παιδιά του Σταθμού του είναι η πρόσκληση που του απευθύνουν, να μεταφερθούν και να αναλάβουν το σταθμό του Κουριάζ, όπου υπάρχει μια αρκετά μεγαλύτερη ομάδα εγκαταλελειμμένων παιδιών, που έως τότε δεν μπορούν να ενταχθούν στην κοινωνική ζωή της σοβιετικής κοινωνίας. Μερίδα παιδαγωγών εκφράζουν επιφυλάξεις. Ο Μακάρενκο θέτει σε συζήτηση στην παιδική κολεκτίβα την πρόταση να προσπαθήσουν να αλλάξουν την κατάσταση στο Κουριάζ. Την πρόταση στηρίζουν ομόφωνα και τα 120 παιδιά του Σταθμού «Γκόρκι». Σε σύντομο χρονικό διάστημα, η σχετικά μικρότερη αλλά καλά οργανωμένη κολεκτίβα του «Γκόρκι» καταφέρνει να τραβήξει στον δικό της τρόπο ζωής μια αρκετά μεγαλύτερη ομάδα παιδιών.

Εναν αιώνα πριν: Το σοβιετικό κράτος μέσα σε λίγα χρόνια, με οργανωμένο τρόπο περιθάλπει και μορφώνει όλα αυτά τα παιδιά του δρόμου σε ειδικές μορφωτικές - εργασιακές κολεκτίβες. Σπουδάζει εκατοντάδες χιλιάδες ως ειδικούς, μηχανικούς, γιατρούς, παιδαγωγούς.

Το «πείραμα» πέτυχε. Τίποτα δεν μπορεί να επισκιάσει την ακτινοβολία του και να φράξει το μέλλον του!

Εναν αιώνα μετά, με όλα τα άλματα που έχουν μεσολαβήσει στην επιστήμη, στην τεχνολογία και στην παραγωγή, με όλο τον τεράστιο πλούτο που παράγουν οι εργαζόμενοι της Ευρώπης, μια ματιά στα στοιχεία της καπιταλιστικής λυκοσυμμαχίας της ΕΕ είναι χαρακτηριστική:

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, από τα 32.000.000 παιδιά προσχολικής ηλικίας, το 25%, δηλαδή το 1 στα 4, ζουν στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού!

Για την Ελλάδα, την Κροατία, την Ιταλία, την Ουγγαρία και την Αγγλία, το ποσοστό ξεπερνά το 30%.

Το 11,2% των οικογενειών με παιδιά σε αυτήν την ηλικία, δηλαδή πάνω από 1 στις 10 οικογένειες, δεν έχει ούτε έναν εργαζόμενο...