Στιγμιότυπο από βίντεο που δημοσιοποίησαν οι Ιρανοί με το πλήρωμα του βρετανικού σκάφους «Stena Imperio»

Κλιμακώνεται ανησυχητικά εκ νέου η ένταση στον Περσικό Κόλπο, καθώς οξύνονται ακατάπαυστα οι ανταγωνισμοί ιμπεριαλιστών και μονοπωλίων σε μία από τις πιο νευραλγικές περιοχές του πλανήτη για τις πηγές και οδούς Ενέργειας. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζέρεμι Χαντ, μιλώντας χτες στη Βουλή των Κοινοτήτων, ένα 48ωρο από την κατάληψη του εμπορικού σκάφους «Stena Imperio» με βρετανική σημαία το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής από τις ιρανικές δυνάμεις με την κατηγορία της παραβίασης διεθνών κανονισμών, ανακοίνωσε πως η Βρετανία αναλαμβάνει πρωτοβουλία για τη συγκρότηση μίας «ευρωπαϊκής αποστολής για την περιφρούρηση της διεθνούς ναυσιπλοΐας» στον Περσικό Κόλπο. «Θα επιχειρήσουμε τώρα να συγκροτήσουμε μία υπό ευρωπαϊκή ηγεσία ναυτική αποστολή προστασίας για να υποστηρίξουμε τα πληρώματα και τα φορτία σκαφών που πλέουν σε αυτήν τη ζωτική περιοχή», τόνισε ο Χαντ και πρόσθεσε ότι δόθηκε εντολή σε όλα τα υπό βρετανική σημαία πλοία να μην περνούν τα Στενά του Ορμούζ.

Ο Χαντ κατηγόρησε την Τεχεράνη για «κρατική πειρατεία», λέγοντας πως η κατάληψη του «Stena Imperio» ήταν εσφαλμένα «αντίποινα» για την πρότερη κατάληψη ιρανικού σκάφους έξω από το Γιβραλτάρ, που μετέφερε ιρανικό πετρέλαιο στη Συρία. Η αναφορά του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών στη συγκρότηση «ευρωπαϊκής» αντί «διεθνούς» δύναμης, που προωθεί εδώ και μερικές βδομάδες η κυβέρνηση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αντανακλά την ένταση στις αμερικανοβρετανικές σχέσεις. Επίκεντρο της έντασης οι διαφορές συμφερόντων, με αφορμή τη διαφορετική πολιτική κάθε χώρας σχετικά με τη διεθνή Συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, δεδομένης της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία τον περσινό Μάη.

Ενδεικτική της αμερικανοβρετανικής έντασης ήταν και η δήλωση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στο δίκτυο «Fox News». Κληθείς να σχολιάσει την κατάληψη του «Stena Imperio», σχολίασε δηκτικά ότι οι «Βρετανοί θα πρέπει να κοιτάξουν τα δικά τους πλοία», όπως οι Αμερικανοί κοιτούν τα δικά τους. Επίσης απέρριψε την ανακοίνωση των ιρανικών αρχών πως μεταξύ Μάρτη 2018 και Μάρτη 2019 οι ιρανικές αρχές συνέλαβαν 17 Ιρανούς κατάσκοπους της CIA, εκτελώντας ορισμένους απ' αυτούς. Πρόσθεσε με νόημα ότι «υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος Αμερικανών τους οποίους εργαζόμαστε για να φέρουμε πίσω από την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν».

Επί του παρόντος πάντως δεν έχει ξεκαθαρίσει σαφώς αν η «πρωτοβουλία» της Βρετανίας για «ευρωπαϊκή δύναμη» περιφρούρησης στον Περσικό Κόλπο θα είναι συμπληρωματική ή ξέχωρη από εκείνη που καταστρώνουν εδώ και βδομάδες οι ΗΠΑ, καλώντας εταίρους και συμμάχους τους διεθνώς να συμβάλουν με ναυτικές δυνάμεις. Ενας από αυτούς που δέχτηκαν σχετική «κρούση» από τις ΗΠΑ ήταν ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε, που χτες δήλωσε ότι προτού απαντήσει στο σχετικό αίτημα θα αυξήσει κάθε δυνατή προσπάθεια μεσολάβησης μεταξύ Ουάσιγκτον - Τεχεράνης ώστε να αποκλιμακωθεί η μεταξύ τους ένταση.

Παράλληλα ο Γκενγκ Σουάνγκ, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, ανακοίνωσε πως η χώρα του «θα εξετάσει δραστήρια» το αίτημα να στείλει αποστολή στην έδρα της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) στη Βιέννη στις 28 Ιούλη, όπου προγραμματίστηκε έκτακτη σύνοδος υφυπουργών Εξωτερικών με επίκεντρο τη Συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Επανέλαβε τη σταθερή θέση της Κίνας πως η πλήρης εφαρμογή της Συμφωνίας του 2015 είναι «η μόνη βιώσιμη και αποτελεσματική λύση» για την αποκλιμάκωση των εντάσεων.

Ενδιαφέρον είχε επίσης χτεσινή δήλωση του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας στο Παρίσι ότι το Βερολίνο «δεν θα ακολουθήσει» (!) την «προσέγγιση του Προέδρου Τραμπ στο Ιράν», θέτοντας ως προτεραιότητα την αποκλιμάκωση «μέσω διπλωματίας». Πρόσθεσε, χωρίς περιστροφές, πως η Γερμανία δεν θέλει να συμμετάσχει στην αμερικανική στρατηγική «υπέρτατης πίεσης» σε βάρος του Ιράν και πως την ίδια γνώμη έχουν οι ομόλογοί του σε Βρετανία και Γαλλία.

Στην Τεχεράνη, περίπου 160 βουλευτές εξέδωσαν προχτές κοινή ανακοίνωση εξαίροντας την κατάληψη του βρετανικού σκάφους από τις ιρανικές δυνάμεις, ενώ ιρανικά ΜΜΕ σημείωναν δηκτικά πως την ώρα της επέμβασης των Ιρανών κομάντο στο «Stena» Imperio παρακολουθούσε την όλη επιχείρηση, αμήχανα και από απόσταση ασφαλείας, το βρετανικό σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού «HMS Montrose». Επιπλέον, η ιρανική δημόσια τηλεόραση δημοσιοποίησε βίντεο το οποίο δείχνει το 23μελές πλήρωμα του «Stena Imperio», που είναι από Ινδία, Ρωσία, Λετονία και Φιλιππίνες, να κάθεται ήρεμα στην τραπεζαρία του πλοίου φορώντας κόκκινες φόρμες, σε μια προσπάθεια απόδειξης πως το πλήρωμα είναι σώο και ασφαλές.

Το Ομάν, που συχνά παίζει ρόλο μεσολαβητή στις κρίσεις που προκαλούν κατά καιρούς οι πολιτικές των ΗΠΑ στην περιοχή, παρότρυνε το Ιράν να απελευθερώσει το «Stena Impero», καλώντας όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές «να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να επιλύσουν διπλωματικά τις διαφορές τους».

Ρόλο στην κατεύθυνση αποκλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή έχει αναλάβει και ο Ιρακινός πρωθυπουργός Αντέλ Αμπντούλ Μάχντι, που έφθασε χτες το βράδυ στην Τεχεράνη για συνομιλίες με τον Ιρανό Πρόεδρο Χασάν Ροχανί και άλλους αξιωματούχους.