Στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (JAI), που συνήλθε στις 15 και 16/11/2001 στις Βρυξέλλες επήλθε «κατ' αρχήν συμφωνία» για τον ευρω-τρομονόμο, ενώ η οριστική απόφαση θα υιοθετηθεί από τους 15 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Λάακεν (14/15 Δεκέμβρη). Η ουσία της συμφωνίας μπορεί να περιγραφεί ως εξής:

Οποιοσδήποτε Ελληνας υπήκοος - κάτοικος «πράττει», με σκοπό «να εκφοβίσει σοβαρά έναν πληθυσμό», «να αποσταθεροποιήσει ή να καταστρέψει τις πολιτικές, συνταγματικές ή οικονομικές δομές μιας χώρας ή ενός διεθνούς οργανισμού», «να προσβάλει κατά της ζωής προσώπου, η οποία είναι δυνατόν να επιφέρει το θάνατο» ή, απλά, «απειλεί να τελέσει» κάτι από τα ανωτέρω είναι, πλέον, «τρομοκράτης», και μπορεί να συλληφθεί και να εκδοθεί σε οποιοδήποτε κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) και στις ΗΠΑ.

Το Συμβούλιο JAI ήταν «αρμόδιο» για την επεξεργασία της σχετικής εντολής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Βρυξελλών και της πρότασης της Κομισιόν (19/9/2001) και μέχρι τις 6/12/2001 πρέπει να έχει οριστικά διαμορφώσει τις δύο «αποφάσεις - πλαίσιο» του ευρω - τρομονόμου για την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας» και το «ευρωπαϊκό ένταλμα συλλήψεως και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ κρατών - μελών».

Ας δούμε κατ' αρχήν την ουσία της πρότασης της Κομισιόν (υιοθετήθηκε με μικροαλλαγές από το Συμβούλιο). Σύμφωνα μ' αυτήν, καταρτίζεται ένας κατάλογος από αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου, τα οποία θεωρούνται τρομοκρατικά, «όταν στρέφονται κατά μιας ή περισσοτέρων χωρών, των θεσμών τους ή των πληθυσμών τους με σκοπό τον εκφοβισμό τους και τη σοβαρή μετατροπή ή καταστροφή των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών δομών μιας χώρας (άρθρο 13). Η χρησιμοποίηση του όρου «σοβαρή» μετατροπή πολιτικών, οικονομικών ή κοινωνικών δομών μπορεί να ερμηνευθεί ότι περιλαμβάνει κάθε κόμμα ή πολιτική ομάδα που διατείνεται ότι επιθυμεί τη ριζοσπαστική αλλαγή του κοινωνικού συστήματος ή κοινωνικών δομών.

Μεταξύ των αδικημάτων που χαρακτηρίζονται τρομοκρατικά υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις, περιλαμβάνονται: α) η «παράνομη κατάληψη ή φθορά κρατικών ή κυβερνητικών εγκαταστάσεων, δημόσιων συγκοινωνιακών μέσων, εγκαταστάσεων υποδομής, δημόσιων χώρων και άλλων δημόσιων αγαθών», καθώς και β) η «διαταραχή ή διακοπή του εφοδιασμού ύδατος, ηλεκτρικής ενέργειας ή αλλού σημαντικού πόρου».

Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων που δεν περιλαμβάνονται στον ελληνικό τρομονόμο (Ν. 2928/2001), είναι προφανές ότι μπορεί άνετα να προκύψει η δίωξη -ως τρομοκρατικών ενεργειών- των κινητοποιήσεων των εργαζομένων κ.α., όταν οι κινητοποιήσεις αυτές παίρνουν δυναμικό χαρακτήρα.

Για παράδειγμα το κλείσιμο των δρόμων από τους αγρότες, οι συμβολικές καταλήψεις υπουργείων (Εμπορικής Ναυτιλίας, Εμπορίου κλπ) από τους εργαζόμενους, η απεργία και παραμονή των απεργών στο χώρο εργασίας, γεγονότα που ζήσαμε επανειλημμένα, μπορεί να θεωρηθούν τρομοκρατικές ενέργειες.

Οπως πχ και οι κινητοποιήσεις των εργαζόμενων της ΔΕΗ, της ΕΥΔΑΠ, που μπορεί να θεωρηθούν ότι διαταράσσουν τον εφοδιασμό ύδατος και ηλεκτρικής ενέργειας.

Ολες οι παραπάνω κινητοποιήσεις μπορεί να θεωρηθούν τρομοκρατικές ενέργειες αφού μπορεί άνετα να θεωρηθεί ότι σκοπό έχουν να προκαλέσουν εκφοβισμό και σοβαρή μετατροπή των οικονομικών δομών της χώρας.

Αυτό άλλωστε έχει υποστηρίξει πάμπολλες φόρες η κυβέρνηση θεωρώντας τις κινητοποιήσεις των εργαζόμενων εκτός νόμιμων ορίων και βλαπτικές για την εθνική οικονομία.

Ακόμα η πάλη και η αντίσταση των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων ενάντια σε αυταρχικά και στυγνά δικτατορικα καθεστώτα μπορεί να θεωρηθεί ως τρομοκρατική δράση, αφού μπορεί να θεωρηθεί ότι στοχεύουν στη σοβαρή μετατροπή ή καταστροφή των πολιτικών δομών μιας χώρας. Το ίδιο επίσης και η κοινωνικοπολιτική δράση για την ανατροπή της πολιτικής και της εξουσίας των μονοπωλίων για τη λαϊκή εξουσία.

Υπάρχουν ρυθμίσεις που τιμωρούν ως τρομοκρατικό αδίκημα την ενθάρρυνση και υποστήριξη, αλλά και ως τιμωρητέες την υποκίνηση, συνδρομή και συνέργεια στη διάπραξη των θεωρούμενων τρομοκρατικών αδικημάτων.

Υποστήριξη σε «τρομοκράτες» μπορεί να θεωρηθεί και απλή έκφραση γνώμης στα ΜΜΕ, η οργάνωση και συμμετοχή σε εκδηλώσεις κατά της επέμβασης στο Αφγανιστάν, Ιράκ, Γιουγκοσλαβία κλπ.

Ακόμη πρόσωπα, κόμματα, πολιτικές κινήσεις, συνδικάτα, σωματεία και άλλους φορείς που υποστηρίζουν και συμμετέχουν σε μια σειρά κινητοποιήσεις θεωρούνται επίσης τρομοκράτες. Με την τιμωρία κάθε μορφής συνέργειας (ακόμα και της ψυχικής συνέργειας) στη διάπραξη αδικημάτων, μπορεί να βρεθούν διωκόμενοι, αυτοί που εκφράζουν γνώμη για την τρομοκρατία, τα αίτιά της, τις ρίζες της κλπ, αφού μπορεί να θεωρηθεί ότι διαπράττουν το αδίκημα της ψυχικής συνέργειας στις τρομοκρατικές πράξεις.

Σημειωτέον ότι με τον ελληνικό τρομονόμο η ψυχική συνέργεια μένει ατιμώρητη εφόσον τα μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης δεν επιδιώκουν οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος. Θεωρεί αξιόποινο μόνο το άμεσο περιουσιακό όφελος νομικών προσώπων από παράνομες πράξεις και επιβάλλει σε αυτά αυστηρές διοικητικές κυρώσεις και χρηματικά πρόστιμα.

Καθιερώνεται επίσης και ποινική ευθύνη για τα νομικά πρόσωπα όταν οι νόμιμοι εκπρόσωποί της διαπράττουν τρομοκρατικά αδικήματα (συλλογική ευθύνη). Είναι φανερό πόσο εύκολα μπορεί να οδηγηθούμε σε διώξεις σε βάρος κομμάτων, πολιτικών κινήσεων, συνδικαλιστικών φορέων κλπ, για τη συμμετοχή εκπροσώπων τους σε κινητοποιήσεις, σαν αυτές που αναφέραμε παραπάνω και μπορεί να χαρακτηριστούν τρομοκρατικές. Η αντιμετώπιση νομικών προσώπων μπορεί να φτάσει, πέρα από την επιβολή μεγάλων χρηματικών ποινών και στον αποκλεισμό τους από δημόσιες παροχές ή ενισχύσεις, δηλαδή τον οικονομικό στραγγαλισμό τους, μέχρι τη διάλυσή τους με δικαστική απόφαση.

Δηλαδή μπορεί να οδηγηθούμε στη διάλυση κομμάτων και οργανώσεων που παλεύουν ενάντια στην κυρίαρχη πολιτική και δεν είναι αρεστά ή θεωρούνται ιδιαίτερα ενοχλητικά. Υπάρχουν επίσης τα παρακάτω σοβαρά ζητήματα:

• Εισάγεται για πρώτη φορά σαν αυτοτελές «τρομοκρατικό» αδίκημα αυτό της «απειλής διάπραξης των προαναφερομένων αξιόποινων πράξεων», πράγμα που δίνει τη δυνατότητα κατάχρησης εξουσίας από τα κρατικά, αστυνομικά κλπ όργανα.
• Επικίνδυνη υπερβολή είναι ο χαρακτηρισμός σαν «τρομοκρατικό» αδίκημα, της πρόκλησης πυρκαγιών κλπ ή της έκθεσης σε κίνδυνο (πέρα από τα πρόσωπα) περιουσιακών αγαθών, ζωών ή του περιβάλλοντος.
• Σοβαροί κίνδυνοι κατάχρησης μπορεί να υπάρξουν και με το χαρακτηρισμό σαν «τρομοκρατικό» αδίκημα της «διαταραχής των συστημάτων πληροφόρησης». Ο κάθε hacker θα μπορεί να θεωρηθεί τρομοκράτης.
• Ερωτηματικά γεννιούνται για το αυτοτελές αδίκημα της «διεύθυνσης(;) τρομοκρατικής ομάδας». Η «διεύθυνση» δεν υφίσταται σαν νομικός όρος, με αποτέλεσμα να χωρεί κάθε ερμηνεία.

Στο άρθρο 13 η αναφορά της λέξης «λειτουργική διάρθρωση», για την ανταλλαγή πληροφοριών δεν περιορίζει το αντικείμενο σε κάποια κρατική υπηρεσία, αλλά αφήνει ανοιχτό το πεδίο οριζόντιας διάβρωσης του συνόλου των θεσμικών οργάνων της πολιτείας από τα διεθνή και ευρωπαϊκά κέντρα συλλογής πληροφοριών.