Αποστομωτική απάντηση σε όσους υποστηρίζουν ότι η ύφεση στην αμερικανική οικονομία άρχισε στις 11 Σεπτέμβρη, μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στη Νέα Υόρκη, δίνει η «επιτροπή χρονολόγησης του οικονομικού κύκλου», η οποία, σε ανακοίνωσή της, τονίζει ότι η ύφεση στην οικονομία των ΗΠΑ άρχισε τον περασμένο Μάρτη.

Στην προαναφερόμενη επιτροπή, συμμετέχουν έξι κορυφαίοι Αμερικανοί οικονομολόγοι, οι οποίοι μελετούν τα δεδομένα της αμερικανικής οικονομίας και είναι αρμόδιοι για να αποφανθούν, επισήμως, όσον αφορά στην αρχή και το τέλος του κάθε σταδίου του κύκλου της καπιταλιστικής οικονομίας.

Η επιτροπή εργάζεται με βάση τον ορισμό ότι σε ύφεση βρίσκεται μια οικονομία, όταν για δύο συνεχόμενα τρίμηνα το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν συρρικνώνεται. Η επιτροπή, ωστόσο, παρακολουθεί λεπτομερέστερους συντελεστές, ενώ πολλές φορές αφήνει να περάσει ένας χρόνος ή και περισσότερο από το σημείο καμπής του οικονομικού κύκλου, ούτως ώστε να είναι βέβαιη για τη χρονολόγηση της επέκτασης ή συρρίκνωσης της οικονομίας.

«Δε θα μου δημιουργούσε έκπληξη, εάν επιλεγόταν ο Μάρτης ως ο μήνας ακμής της οικονομικής δραστηριότητας, κάτι που καθιστά τον ίδιο μήνα ως τον πρώτο μιας μακροχρόνιας ύφεσης», δήλωσε ο Ρόμπερτ Γκόρντον, οικονομολόγος του πανεπιστημίου Northwestern και μέλος της επιτροπής.

Η ακριβής εκτίμηση για την έναρξη της ύφεσης έχει πολύ μεγάλη σημασία, γιατί από αυτήν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για τη χρονική διάρκεια, την ένταση και τις συνέπειές της. Ακόμη, γιατί επιβεβαιώνονται και πάλι η ανάλυση, οι εκτιμήσεις και τα συμπεράσματα της μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας για την καπιταλιστική κρίση, τον κυκλικό της χαρακτήρα και την περιοδικότητά της.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση εάν, όντως, ο Μάρτης καθοριστεί επισήμως ως η αρχή μιας ύφεσης, τότε η άνθηση της οικονομικής δραστηριότητας, που άρχισε το Μάρτη του 1991, έληξε μετά μια δεκαετία. Ο μέσος όρος διάρκειας των υφέσεων, που έχουν ακολουθήσει μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν 11 μήνες. Εάν η τρέχουσα πτώση της οικονομικής δραστηριότητας έχει την ίδια διάρκεια, τότε θα λήξει το Φλεβάρη του 2002. Οι δύο μεγαλύτερες υφέσεις - η πρώτη ξέσπασε στα μέσα της δεκαετίας του '70 και η δεύτερη στις αρχές της δεκαετίας του '80 - είχαν διάρκεια 16 μήνες.

Η κυκλικότητα της οικονομικής κρίσης είναι η πιο σημαντική απόδειξη των αδιεξόδων του καπιταλισμού, ο οποίος, παρά τις κρατικομονοπωλιακές ρυθμίσεις, δεν μπορεί να σπάσει αυτόν τον κύκλο. Οσον αφορά στην περιοδικότητα, επιβεβαιώνεται ότι η κρίση εμφανίζεται κάθε φορά νωρίτερα. Ενώ οι πρώτες κρίσεις παρουσιάζονταν περίπου κάθε δέκα χρόνια, στην περίοδο μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, μέσα σε 40 περίπου χρόνια, η ύφεση εμφανίστηκε εννιά φορές. Τέλος, όσον αφορά στη διάρκεια, παρατηρείται μια συνεχής αύξηση σε κάθε νέα εμφάνιση της κρίσης. Ενώ, λοιπόν, οι πρώτες μεταπολεμικές κρίσεις διαρκούσαν κατά μέσον όρο 11 μήνες, οι τελευταίες διαρκούσαν κατά μέσον όρο 16 μήνες.