Ο Morris Panych γεννήθηκε στο Κάλγκαρι του Καναδά. Είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός, χαρακτηρίζεται «άνθρωπος όλων των εποχών στον Καναδά». Εχει βραβευτεί πολλές φορές ως σκηνοθέτης - ηθοποιός και έχει κερδίσει δύο φορές το Governor General's Award, το πιο σημαντικό βραβείο δραματουργίας της χώρας του.

«Οι Λαντζέρηδες» είναι ένα κοινωνικό, φιλοσοφικό κείμενο, που αγγίζει το παράλογο, με την έννοια της αέναης επαναληπτικότητας της ζωής και της κοινωνικής συνθήκης που αναγκάζονται να ζουν οι ήρωες. Στοιχείο που αναδεικνύεται από τη σκηνοθετικά συγχρονισμένη κίνηση των ηθοποιών και τον σκηνικό διάκοσμο. Ο Ντρέσλερ, ο Εμετ, ο Μος και ο Μπαρόουζ αντιλαμβάνονται την εργασία τους και τη συνθήκη στην οποία εργάζονται, μέσα από τη δική τους ανάγκη, προσδοκία, αφύπνιση, μορφωτική και πνευματική κατάσταση ο καθένας. Ηρωες, καθημερινοί, συμβιβασμένοι και απόλυτα μηχανοποιημένοι, σε ένα σύστημα τέτοιο, όπου καταργείται η εργασία ως το κύριο μέσο για την απελευθέρωση του ανθρώπου. Ανθρωποι που μέσα από την ταξική ανισότητα αναγάγουν τη «δουλειά» τους σε μια φιλοσοφημένη θέση για την αναγκαιότητα της ύπαρξής τους. Μέσα από ένα γλυκόπικρο χιούμορ και με κρυφή αίσθηση σαρκασμού, οι ήρωες προσπαθούν να κατανικήσουν το ακατανίκητο «Εγώ», που όλα τα θέλει, όλα τα επιθυμεί, όλα τα ονειρεύεται, αλλά που ρεαλιστικά μέσα σε ένα διεφθαρμένο σύστημα, όπου το καθήκον και η ανάγκη για πραγματική επιβίωση οδηγούν, από τη μια, στην υποτακτική καθήλωση απέναντι στην εξουσία και, από την άλλη, στη μοναδική σωτήρια διέξοδο, την απελευθέρωση από ένα καπιταλιστικό σύστημα ιδεών, τρόπου ζωής, στο ριζοσπαστικό «σπάσιμο των αλυσίδων».

Ο συγγραφέας δεν τοποθετεί τυχαία τους ήρωές του στην υπόγεια κουζίνα ενός εστιατορίου και ούτε τυχαία τοποθετεί μια τεράστια σκάλα προς την πάνω ζωή. Η σκάλα οδηγεί στα ανώτερα στρώματα, τάξεις, επιθυμίες και όνειρα του καθενός. Οποιος αντιληφθεί γρήγορα το σχέδιο της εκμετάλλευσης του ανθρώπου από άνθρωπο, ίσως αγωνιστεί και καταφέρει να ξεφύγει. Το ζητούμενο είναι, όμως, πού θέλει να πάει ...θέλει να ονειρεύεται, να ενταχθεί απλώς στο σύστημα, να ενσωματωθεί σε αυτό; `Η επιθυμεί την ισότητα αυτή να την ζήσει μέσα από την κοινωνία της πραγματικής απελευθέρωσης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας;

Η Ελένη Σκότη απέδωσε ουσιαστικά το ζητούμενο του συγγραφέα, να δοθεί ρεαλιστικά η ιστορία των τεσσάρων ηρώων του. Με ανάσες καυστικού χιούμορ και έντονο το στοιχείο της απτής ζωντανής πραγματικότητας, «τρόπο» που η ίδια γνωρίζει πολύ καλά, και με τη σωστή υποκριτική καθοδήγηση στους ηθοποιούς, άφησε το περιθώριο στο κοινό να κάνει μόνο του τις αναγωγές στα θέματα που θέλει να προβάλει ο συγγραφέας. Χωρίς επιπρόσθετες επισημάνσεις και σκηνοθετικά τερτίπια, έδωσε ένα άρτιο αποτέλεσμα, που φαινόταν πόσο συλλογικό, υπεύθυνο και ευαίσθητο τρόπο διαθέτει η Ελένη Σκότη απέναντι στην τέχνη. Η μετάφραση του Γιώργου Χατζηνικολάου ήταν ζωντανή, ρέουσα και αποδοτική. Επίσης τα σκηνικά και τα κοστούμια του ιδίου αντιπροσωπευτικά, δίνοντας το κλίμα του έργου, αλλά και σημαντικοί αρωγοί της παράστασης. Πολύ καλοί οι φωτισμοί του Αντώνη Παναγιωτόπουλου, καθώς και η μουσική επιμέλεια ήχου του Στέλιου Γιαννουλάκη.

Ο Τάσος Κωστής στο ρόλο του Ντρέσλερ, ο Γιάννης Σαρακατσάνης στο ρόλο του Εμετ, ο Κώστας Λάσκος στο ρόλο του Μος και ο Αλέξανδρος Μανωλίδης στο ρόλο του Μπάροουζ απέδωσαν ο καθένας με τον προσωπικό του τρόπο σε μεγάλο βαθμό τους τέσσερις εργάτες. Οι Τάσος Κωστής και Κώστας Λάσκος, ως εκπρόσωποι του παλιού τύπου εργαζόμενου, αντιλαμβάνονται εντέλει με αξιοπρέπεια και ήθος τη ζωή. Ο τελευταίος δε σε έπειθε, επί τη εμφανίσει, για τον ορισμό της «ταλαιπωρημένης» εργατικής τάξης. Ο Τάσος Κωστής ήταν σωστός, αλλά νομίζω θα μπορούσε να μας δώσει με πιο ανάγλυφο τρόπο τις κρυμμένες πτυχές του πολυσύνθετου, καταπιεσμένου, συμβιβασμένου εργαζόμενου. Ο Γιάννης Σαρακατσάνης ως άλλος «golden boy» ήταν αρκετά πειστικός, καθώς και ο Αλέξανδρος Μανωλίδης σε πολύ μικρότερο ρόλο βέβαια, αλλά πολύ χαρακτηριστικό.

Μια πολύ καλά δουλεμένη παράσταση που αξίζει να δείτε!