«Είναι καιρός η χώρα μας να συγκλίνει προς τις καλύτερες πρακτικές του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου - του διμερούς και του τριμερούς κοινωνικού διαλόγου. Είναι καιρός η Ελλάδα να συγκλίνει με τις βασικές αρχές ενός δίκαιου εργασιακού περιβάλλοντος», επισήμανε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Π. Πικραμμένος, μιλώντας στο «συνέδριο» - παρωδία της ΓΣΕΕ, επιβεβαιώνοντας για μια ακόμα φορά ότι τα κόμματα του κεφαλαίου που εναλλάσσονται στη διακυβέρνηση δίνουν το ένα στο άλλο τη σκυτάλη όχι μόνο στην αντεργατική επίθεση, αλλά και στο περιτύλιγμα που την περιβάλλει...

Η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, όπως ακριβώς και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ, διαφημίζει με θέρμη το περιβόητο «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο». Την ώρα που σε όλη την ΕΕ κλιμακώνεται η επίθεση κεφαλαίου - κυβερνήσεων σε βάρος των εργαζομένων, καλλιεργούν την αυταπάτη ότι στο πλαίσιο της λυκοσυμμαχίας υπάρχουν φιλεργατικές και φιλολαϊκές πολιτικές και με αυτήν τη «σημαία» καλούν τους εργαζόμενους να συστρατευτούν στους στόχους των μονοπωλίων, προκειμένου η Ελλάδα να επανέλθει στην «ευρωπαϊκή κανονικότητα».

«Πρότυπα» υπάρχουν βέβαια πολλά, με χαρακτηριστικότερο όλων τη Γαλλία, όπου σ' αυτήν τη φάση, η κυβέρνηση επιχειρεί να περάσει μια από τις πιο ισοπεδωτικές μεταρρυθμίσεις στο Ασφαλιστικό, στο όνομα της βιωσιμότητας του συστήματος, που προϋποθέτει ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση των δικαιωμάτων ασφαλισμένων και συνταξιούχων.

Στήριγμά τους σε αυτήν την επιχείρηση μαντρώματος των εργαζομένων στη στρούγκα των «κοινωνικών διαλόγων» και στην απάτη των «βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών» έχουν τον εργοδοτικό - κυβερνητικό συνδικαλισμό, για αυτό με κάθε τρόπο τον στηρίζουν, όπως επιβεβαιώθηκε για πολλοστή φορά πριν και κατά τη διάρκεια του «συνεδρίου» - παρωδία της ΓΣΕΕ.

Ομως τα συστατικά του «ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου» είναι το χτύπημα των δικαιωμάτων των εργαζομένων, η ένταση της εκμετάλλευσης για τη διασφάλιση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών μονοπωλίων.

Ατράνταχτη απόδειξη για αυτό αποτελούν οι στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές που περιγράφονται στα επίσημα κείμενα της ΕΕ, όπως και οι ευρωενωσιακές Οδηγίες οι οποίες τις ενσαρκώνουν.

Το 2000 - στο πλαίσιο της Συνθήκης του Μάαστριχτ από το 1992, την οποία ο τότε ΣΥΝ, πρόγονος του ΣΥΡΙΖΑ, στήριξε με χέρια και με πόδια - υιοθετήθηκε από την ΕΕ η Στρατηγική της Λισαβόνας, που έβαζε στόχο η ΕΕ «να γίνει η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης ανά την υφήλιο».

Το 2001, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε να καταρτιστεί έκθεση στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισαβόνας, για «να προωθηθεί η παράταση του ενεργού επαγγελματικού βίου».

Το 2004, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έγινε ακόμα πιο κατηγορηματικό: «Η προσαρμοστικότητα απαιτεί μείωση (...) του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας, καλύτερη αντιστοιχία μισθού προς παραγωγικότητα και προώθηση των "ευέλικτων" μορφών εργασίας (...). Η παραμονή των πιο ηλικιωμένων εργαζομένων στην εργασία απαιτεί τα σωστά νομικά και οικονομικά κίνητρα».

Το 2007, σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σημειωνόταν ότι «για να επιτευχθούν οι στόχοι της Λισαβόνας (...), χρειάζονται νέες μορφές ευελιξίας και ασφάλειας».

Το 2010, η ΕΕ στην «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας: Ευρωπαϊκή συμβολή για την πλήρη απασχόληση» επιβεβαιώνει ότι στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, η αύξηση της απασχόλησης είναι συνώνυμη με τη μεγαλύτερη «ευελιξία» στην αγορά εργασίας, το χτύπημα των εθνικών και κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων και την παραπέρα διάλυση της Κοινωνικής Ασφάλισης. Σημειώνεται σχετικά: «Οι πολιτικές ευελιξίας με ασφάλεια είναι το καλύτερο μέσο εκσυγχρονισμού των αγορών εργασίας». Για την ενίσχυσή της, προτάσσεται η «αποκέντρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ή η αναθεώρηση των υφιστάμενων συμβατικών ρυθμίσεων. Ενώ σε μερικές περιπτώσεις ενδέχεται να χρειαστεί μεγαλύτερη συμβατική "ποικιλία" για την αντιμετώπιση των εδαφικών και τομεακών ιδιαιτεροτήτων».

Ολα τα παραπάνω δεν είναι σχέδια επί χάρτου, μπορεί πλέον ο καθένας να τα δει πολύ καθαρά στα αντεργατικά μέτρα των προηγούμενων χρόνων και τις συνέπειές τους, η προώθηση των οποίων στην Ελλάδα ξεκίνησε πριν από την οικονομική κρίση και επιταχύνθηκε κατά τη διάρκειά της, από όλες τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου: Αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, απογείωση της «ευελιξίας», τσάκισμα των ΣΣΕ, μόνιμη συμπίεση των μισθών σε σύνδεση με την «ανταγωνιστικότητα» και την παραγωγικότητα...

Προς υλοποίηση των παραπάνω κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ, υιοθετήθηκαν μια σειρά αντεργατικών Οδηγιών, οι οποίες με τη σειρά τους ενσωματώθηκαν στο νομικό οπλοστάσιο του κεφαλαίου σε κάθε κράτος - μέλος.

Ενδεικτικά, επισημαίνουμε τα εξής:

Με την Οδηγία 2033/88 για την οργάνωση του χρόνου εργασίας, η εργοδοσία μπορεί να αναγκάσει τους εργαζόμενους να δουλεύουν μέχρι και 12 μέρες συνεχόμενα χωρίς ξεκούραση. Ο μόνος περιορισμός που ορίζει σε 11 τις ώρες ημερήσιας υποχρεωτικής ανάπαυσης καταντά κενό γράμμα, αφού η Οδηγία περιέχει «εξαιρέσεις» που επιτρέπουν λιγότερες ώρες ανάπαυσης και αφορούν σε κλάδους όπου απασχολούνται μεγάλες μάζες εργαζομένων (γιατροί, ύδρευση, ηλεκτρισμός, βιομηχανία, ναυτιλία, φύλαξη, γεωργία, τουρισμός, ταχυδρομεία κ.ά.).

Στο πλαίσιο αυτής της Οδηγίας, οι κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ ενίσχυσαν το αντεργατικό οπλοστάσιο και στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικά, το 2017 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ψήφισε το νόμο 4498 για να εναρμονίσει το ελληνικό Δίκαιο με τη συγκεκριμένη Οδηγία ως προς την οργάνωση του χρόνου εργασίας των νοσοκομειακών γιατρών. Ταυτόχρονα, διατήρησε στο ακέραιο το νόμο 3986/2011 που χτυπά το 8ωρο, ορίζοντας τρόπους «διευθέτησης» του χρόνου εργασίας.

Οι ίδιες κυβερνήσεις έχουν φροντίσει με αλλεπάλληλους νόμους να μειώνουν τις αποζημιώσεις που αφορούν στην υπερεργασία και υπερωρία. Για παράδειγμα, η προσαύξηση για τις παράνομες υπερωρίες ήταν 250% και τώρα είναι μόλις 80%, και πάντα αν και εφόσον διαπιστωθεί ότι γίνονται από τους ανύπαρκτους ελέγχους των αρμόδιων υπηρεσιών του αστικού κράτους...

Η Οδηγία 1999/70/ΕΚ στόχο έχει την πιο «ευέλικτη» οργάνωση του χρόνου εργασίας σε βάρος του δικαιώματος στη μόνιμη, σταθερή και με πλήρη δικαιώματα εργασία. Οι αρχές που την πλαισιώνουν και περιγράφονται με σαφήνεια στο προοίμιό της είναι «η αύξηση σε ένταση της απασχόλησης στα πλαίσια της ανάπτυξης, κυρίως μέσω ελαστικότερης οργάνωσης της εργασίας», με σκοπό «να γίνουν οι επιχειρήσεις παραγωγικές και ανταγωνιστικές».

Η Οδηγία 2008/104/ΕΚ, συνέχεια παλαιότερων Οδηγιών και κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ, προωθεί τις εταιρείες «ενοικίασης» εργαζομένων, τα «δουλεμπορικά», όπως σωστά τα λένε οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα. Και με αυτήν την Οδηγία στόχος είναι η ενίσχυση της «ευελιξίας» στην αγορά εργασίας και γι' αυτό απαγορεύει τα όποια εμπόδια στη δράση των εταιρειών «ενοικίασης» των εργαζομένων.

Οι κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ σε κάθε τους νομοθετικό βήμα «απελευθερώνουν» όλο και περισσότερο τη δράση των εταιρειών και των γραφείων αυτών. Η πιο πρόσφατη παρέμβαση έγινε το 2016, από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, η οποία κατάργησε ρύθμιση που «αφορούσε αδικαιολόγητο περιορισμό στο πλαίσιο της άσκησης της δραστηριότητας του Ιδιωτικού Γραφείου Ευρέσεως Εργασίας». Η κατάργησή της, σημείωνε η κυβέρνηση στην αιτιολογική έκθεση, είναι μέρος παρεμβάσεων που αποσκοπούν «στην τόνωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στην αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων».

Το 2017, εξάλλου, με βάση Οδηγίες της ΕΕ και αντίστοιχες αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ενσωμάτωσε νομοθετικά και την «απελευθέρωση» των ομαδικών απολύσεων.

Στο ίδιο πλαίσιο, καλλιέργειας της απάτης περί «ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου», η ΕΕ και οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών της προπαγανδίζουν κατά κόρον τον λεγόμενο «Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων».

Στην πράξη, ο «Πυλώνας» είναι ένας μηχανισμός εδραίωσης και εμβάθυνσης της αντεργατικής βαρβαρότητας σε όλη την ΕΕ, είναι ένας μηχανισμός ελέγχου, καταγραφής και διαμόρφωσης κοινών αντεργατικών πολιτικών, που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των ευρωπαϊκών μονοπωλίων. Παράλληλα, μέσω αυτού του μηχανισμού γίνεται προσπάθεια μιας συστηματικότερης διαχείρισης της ακραίας φτώχειας και της εξαθλίωσης που γεννά ακριβώς η πολιτική που υπηρετεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου, έτσι ώστε να αποφεύγονται «τριγμοί», που μπορούν να απειλήσουν την εξουσία του.

Οι 20 αρχές κωδικοποίησης του «Πυλώνα» δείχνουν τι πραγματικά υπηρετεί. Ορισμένα από τα πιο αποκαλυπτικά σημεία είναι τα εξής:

-- Η αρχή 5 αναφέρεται στην «ασφαλή και ευπροσάρμοστη απασχόληση». Στο συνοδευτικό έγγραφο επισημαίνεται: «Ο πυλώνας αναγνωρίζει την αναγκαία ευελιξία, ώστε οι εργοδότες να προσαρμόζονται γρήγορα στις μεταβολές των οικονομικών συγκυριών». Επιβεβαιώνεται δηλαδή ότι ο «Πυλώνας» αποτελεί μηχανισμό για τη γενίκευση της δουλειάς - «λάστιχο».

-- Στην αρχή 10, η Κομισιόν αναφέρει ότι «σύμφωνα με την αρχή της παράτασης του επαγγελματικού βίου, αναγνωρίζει την ανάγκη προσαρμογής του εργασιακού περιβάλλοντος, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να έχουν βιώσιμη και μεγαλύτερης διάρκειας επαγγελματική σταδιοδρομία»! Ενώ με βάση τον πλούτο που παράγουν και τις αυξανόμενες παραγωγικές δυνατότητες, οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να δουλεύουν λιγότερο και να συνταξιοδοτούνται νωρίτερα, η ΕΕ μελετά για λογαριασμό του κεφαλαίου το πώς θα μπορούν να παραμένουν στην εργασία μέχρι τα βαθιά γεράματα!

-- Η αρχή 15 επιβεβαιώνει τις κατευθύνσεις της «Λευκής Βίβλου» της ΕΕ για τις συντάξεις, που ορίζουν ότι η σύνταξη αποτελεί ατομική υπόθεση και ευθύνη του κάθε εργαζόμενου και ότι το κράτος και οι εργοδότες πρέπει να απεμπλακούν από το ζήτημα αυτό. Γι' αυτό, ο «Πυλώνας» αναφέρεται στο «δικαίωμα σύνταξης ανάλογης προς τις εισφορές» εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων. Για τον ίδιο λόγο, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στα επαγγελματικά ταμεία και στην ιδιωτική ασφάλιση, που αναβαθμίζονται διαρκώς σε βάρος των δημόσιων συνταξιοδοτικών συστημάτων.

Απότοκο του «Πυλώνα» είναι η Οδηγία 2019/1152, η οποία (με βάση την αρχή 5 για «ασφαλή και ευπροσάρμοστη απασχόληση» και την αρχή 7, που αφορά στην «ενημέρωση για τους όρους απασχόλησης» και την «προστασία σε περίπτωση απολύσεων») «νομιμοποιεί» και ενισχύει όλη τη σημερινή εργασιακή ζούγκλα, αρκεί... ο εργαζόμενος να ενημερώνεται για τους άθλιους όρους με τους οποίους τον εκμεταλλεύεται η εργοδοσία. Η Οδηγία βαφτίζει «δικαιώματα», πρώτον να μην μπορεί ο εργοδότης να απαγορεύσει στον υποαπασχολούμενο εργαζόμενο να έχει δεύτερη δουλειά, δεύτερον να μπορεί ο εργαζόμενος να κάνει γραπτό αίτημα στον εργοδότη για πιο σταθερή μορφή απασχόλησης και ο τελευταίος να του απαντά γραπτώς (...πως απορρίπτεται)!

Επίσης, στο πλαίσιο του «Πυλώνα», εγκρίθηκε η δημιουργία της «Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας» για την παραπέρα ενίσχυση της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού στο πλαίσιο της «ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς», δηλαδή με στόχο να συμβάλει στον απρόσκοπτο εφοδιασμό των επιχειρηματικών ομίλων με φθηνούς και «ευέλικτους» εργαζόμενους, που θα μετακινούνται με «ενιαία» πετσοκομμένα δικαιώματα από χώρα σε χώρα, ανάλογα με τις ανάγκες που έχουν κάθε φορά οι επιχειρηματικοί όμιλοι, ενώ θα ρυθμίζει παράλληλα ζητήματα που αφορούν τον μεταξύ τους ανταγωνισμό.