Μέσω τηλεδιάσκεψης (λόγω πανδημίας) πραγματοποιήθηκε χτες η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων, περιοχής ζωτικής σημασίας για την ΕΕ, στο φόντο και του ανταγωνισμού με δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία.

Η Δήλωση του Ζάγκρεμπ, στην οποία κατέληξε, επαναλαμβάνει την «αμέριστη στήριξη της ΕΕ στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων», οι δε αρχηγοί των κρατών αυτών τη δέσμευσή τους «στην ευρωπαϊκή προοπτική ως σταθερή στρατηγική επιλογή τους».

Εκτενείς αναφορές γίνονται στην πανδημία, με την ΕΕ να τονίζει ότι κινητοποίησε δέσμη μέτρων που υπερβαίνουν τα 3,3 δισ. ευρώ υπέρ των Δυτικών Βαλκανίων, «θυμίζοντας» με νόημα πως αυτή «υπερβαίνει κατά πολύ την προσφορά οποιουδήποτε άλλου εταίρου προς την περιοχή» και «αξίζει να τύχει γενικής αναγνώρισης».

Μήνυμα στέλνεται άλλωστε και με την αναφορά ότι θα ενισχυθεί η συνεργασία «για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και άλλων υβριδικών δραστηριοτήτων, που προέρχονται κυρίως από φορείς τρίτων κρατών, τα οποία επιδιώκουν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής».

Στη Δήλωση γίνεται ακόμα λόγος για «αμοιβαία συμφέροντα» σε επίπεδο πολιτικό, οικονομικό και ασφάλειας, ενώ η ΕΕ αναλαμβάνει τη δέσμευση «να στηρίξει τον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό της περιοχής», με την υπογράμμιση - στο πλαίσιο και των αντιθέσεων στο εσωτερικό της ΕΕ για τους όρους της «διεύρυνσης» - πως «η αύξηση της βοήθειας της ΕΕ θα συνδεθεί με απτή πρόοδο όσον αφορά το κράτος δικαίου και τις κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις».

Αναφορά γίνεται στη Συμφωνία των Πρεσπών ως «παράδειγμα προς μίμηση» για την προώθηση των βρώμικων σχεδιασμών, ενώ υποδεικνύεται η «εξεύρεση οριστικών και δεσμευτικών λύσεων σε διμερείς διαφορές».

Σε ό,τι αφορά την καπιταλιστική κρίση που θα πυροδοτήσει η πανδημία, η ΕΕ την παρουσιάζει ως «ευκαιρία» για τους επιχειρηματικούς ομίλους, σημειώνοντας ότι «μπορεί να συντελέσει στο να γίνει η περιοχή ελκυστικότερη για επενδύσεις», «μεταξύ άλλων και μέσω του Περιφερειακού Οικονομικού Χώρου (ΠΟΧ)». Προσθέτει ότι η Κομισιόν θα υποβάλει «ένα άρτιο οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για την περιοχή, με στόχο την τόνωση των οικονομιών και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, ώστε να συνδεθούν καλύτερα τόσο σε περιφερειακό επίπεδο όσο και με την ΕΕ» και «να μετασχηματιστούν σε λειτουργούσες οικονομίες της αγοράς, που θα είναι σε θέση να συνδεθούν πλήρως με την ενιαία αγορά της ΕΕ». Στη κατεύθυνση αυτή τονίζει πως «εξέχοντα ρόλο θα πρέπει να έχουν η σύνδεση της περιοχής με τις φιλοδοξίες της ΕΕ που σχετίζονται με το κλίμα, η προώθηση της ψηφιακής οικονομίας και η ενίσχυση της συνδεσιμότητας σε όλες τις διαστάσεις της: Στις Μεταφορές, στην Ενέργεια, στον ψηφιακό τομέα και μεταξύ προσώπων, συμπεριλαμβανομένων των τομέων του Τουρισμού και του Πολιτισμού».

Τέλος, η ΕΕ εκφράζει ικανοποίηση για τη συμβολή των Δυτικών Βαλκανίων στις αποστολές και τις επιχειρήσεις της, δηλώνοντας πως αναμένει περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας στον τομέα της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ).

Στην παρέμβασή του στην τηλεδιάσκεψη, ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης τόνισε την ανάγκη «να κρατηθεί ζωντανή η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων» και, αναδεικνύοντας τη στρατηγική ταύτιση των αστικών πολιτικών δυνάμεων και σε αυτό το θέμα, έκανε ειδική αναφορά στη Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης, στην οποία είχε καταλήξει η Σύνοδος ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων το 2003 (επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ). «Αποτελεί στρατηγική επιλογή της Ελλάδας (σ.σ. βλέπε της αστικής της τάξης) η ευρωπαϊκή ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων», τόνισε.

Σε ειδική αναφορά του στη Β. Μακεδονία, κάλεσε την κυβέρνηση της γειτονικής χώρας «να σεβαστεί τις δεσμεύσεις της που απορρέουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών», την οποία ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ και πλέον πασχίζει για την πιστή εφαρμογή της η ΝΔ.

Για την Αλβανία, αναγνώρισε «πρόοδο» στην πορεία της προς την ΕΕ, προειδοποίησε ωστόσο ότι αυτή δεν είναι αρκετή και ότι αναμένει από την αλβανική κυβέρνηση κινήσεις για την προστασία των δικαιωμάτων της ελληνικής εθνικής μειονότητας.

Στην Προπαρασκευαστική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, που προηγείται των Συνόδων Κορυφής, συμμετείχε και παρενέβη ο Αλ. Τσίπρας. Υπερασπίστηκε με τη σειρά του την πολιτική της κυβέρνησής του για την προώθηση των ευρωατλαντικών σχεδιασμών, με «εμβληματική» τη ΝΑΤΟική Συμφωνία των Πρεσπών, που «ξεκλείδωσε την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας και κατ' επέκταση της Αλβανίας, συμβάλλοντας έτσι και στην αναθέρμανση των συνομιλιών Βελιγραδίου - Πρίστινας».