Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι αντιλαϊκές διεργασίες, τα παζάρια και οι ανταγωνισμοί γύρω από τις μορφές και τους τρόπους διάσωσης και ενίσχυσης του ευρωπαϊκού κεφαλαίου με φόντο την ύφεση «ιστορικών διαστάσεων» στην ΕΕ, που φέρνει στον αφρό την ανισομετρία, τις σφοδρές αντιθέσεις και τους κινδύνους για τη συνοχή της Ευρωζώνης.

Τα ζητήματα αυτά βρέθηκαν στην ατζέντα της τηλεσυνεδρίασης του Γιούρογκρουπ που βρισκόταν σε εξέλιξη την Παρασκευή, όπου συζητήθηκε και το ζήτημα της χρηματοδότησης των κρατών - μελών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) αποκλειστικά και μόνο για την «εγχώρια χρηματοδότηση των άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης» λόγω του κορονοϊού, με στόχο ο μηχανισμός να τεθεί σε λειτουργία μέχρι την 1η Ιούνη του 2020. Τυχόν προσφυγή στη συγκεκριμένη πιστωτική γραμμή συνεπάγεται την επιβολή όρων επί της ουσίας μνημονιακού χαρακτήρα, ενώ θεωρούνται και «στίγμα» στην προσπάθεια για φτηνό δανεισμό από τις αγορές.

Οι άμεσες και ιδιαίτερα οι έμμεσες δαπάνες που προβλέπονται στην καταρχήν συμφωνία επιδέχονται διαφορετικές ερμηνείες αναφορικά με τα κονδύλια που θα ταξινομηθούν στη συγκεκριμένη κατηγορία, ενώ είναι κοινό μυστικό οι καχυποψίες στο εσωτερικό της Ευρωζώνης αναφορικά με την αξιοποίησή τους από ορισμένες κυβερνήσεις για τη στήριξη των δικών τους μονοπωλιακών ομίλων.

Αποκαλυπτική είναι και η επιχείρηση συμβιβασμού που ξεδιπλώνεται από τον επίτροπο Οικονομικών Π. Τζεντιλόνι και τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν Β. Ντομπρόβσκις. Σε επιστολή τους προς τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης επισημαίνουν μεταξύ άλλων ότι η εποπτεία θα περιοριστεί στο αν τα δάνεια αυτά καλύπτουν όντως τις άμεσες και έμμεσες δαπάνες Υγείας, ενώ οι προβλεπόμενες «αξιολογήσεις» θα ενσωματωθούν στην πάγια διαδικασία των «Ευρωπαϊκών Εξαμήνων», δηλαδή των μνημονίων διαρκείας της ΕΕ, και όχι σε αυτήν της ενισχυμένης εποπτείας. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, δεν υπάρχει σκοπιμότητα για πρόσθετες «αξιολογήσεις» και αναφορές σχετικά με τα χρηματοπιστωτικά συστήματα των κρατών που θα ενταχθούν στον συγκεκριμένο μηχανισμό...

Οπως όλα δείχνουν, η προσφυγή στον μηχανισμό του ΕSM θα είναι η τελευταία επιλογή όλων των κυβερνήσεων της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής. Τίποτα βέβαια δεν μπορεί να αποκλείσει την προσφυγή σε αυτόν ως λύση ανάγκης, με φόντο και την υποτιθέμενη χαλάρωση του σχετικού πλαισίου.

Παράλληλα, η ελληνική και άλλες κυβερνήσεις της Ευρωζώνης προσδοκούν να μοιραστούν ποσά μεγαλύτερα από αυτά που τους αναλογούν από τη συνολική «πίτα» του προγράμματος SURE για την επιδότηση του «μισθολογικού κόστους» των επιχειρήσεων και την «παράταση των εθνικών προγραμμάτων μερικής απασχόλησης», σε περίπτωση που κάποια κράτη με χαμηλό ή και αρνητικό κόστος δανεισμού (όπως για παράδειγμα η Γερμανία) δεν επιλέξουν να προσφύγουν στα κεφάλαιά του.

«Παρά την ταχεία και ολοκληρωμένη απάντηση σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, η οικονομία της ΕΕ θα αντιμετωπίσει φέτος μια ύφεση ιστορικών διαστάσεων», επισημαίνεται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις Εαρινές Προβλέψεις 2020, που δημοσιεύτηκε μέσα στη βδομάδα.

Ο προβλεπόμενος ρυθμός της κατρακύλας στην Ευρωζώνη για φέτος φτάνει στο 7,7% και συνολικά στην ΕΕ στο 7,4%. Για το 2021 προβλέπεται - αλλά με αβεβαιότητες και ρίσκα - η κάλυψη ενός τμήματος των απωλειών, με ρυθμό ανάκαμψης 6,3% στην Ευρωζώνη και 6,1% στην ΕΕ.

Σε αυτό το φόντο, η ελληνική οικονομία βρίσκεται στην πρώτη θέση της κατρακύλας, με αναμενόμενο ρυθμό βύθισης 9,7% το 2020, πάνω από την Ιταλία (9,5%) και την Ισπανία (9,4%), ενώ για το 2021 αναμένεται ανάκαμψη 7,9%.

Οπως χαρακτηριστικά τονίζεται, η επίπτωση της κρίσης στην ελληνική οικονομία αναμένεται να είναι μεγάλη λόγω της βαρύτητας του τουρισμού, καθώς και του υψηλού μεριδίου των μικρών επιχειρήσεων, που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες.

Παράλληλα, αναμένεται να χαθούν περίπου 160.000 θέσεις εργασίας.

Ολα αυτά στο «θετικό» σενάριό της, με την Κομισιόν να επισημαίνει πως «ελλείψει ισχυρής και έγκαιρης κοινής στρατηγικής για την ανάκαμψη σε επίπεδο ΕΕ, υπάρχει κίνδυνος η κρίση να οδηγήσει σε σοβαρές στρεβλώσεις εντός της ενιαίας αγοράς και σε παγιωμένες οικονομικές, δημοσιονομικές και κοινωνικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών - μελών της ζώνης του ευρώ», τον δε επίτροπο Οικονομικών να δηλώνει: «Τόσο το βάθος της ύφεσης όσο και η ισχύς της ανάκαμψης θα είναι άνισα (...) Η απόκλιση αυτή συνιστά απειλή για την ενιαία αγορά και τη ζώνη του ευρώ».