ΕΙΝΑΙ οι γιορτινές τούτες μέρες που μας φέρνουν στα μακρινά και τα αξέχαστα, στα μεγάλα χρόνια του Αγώνα. Τρέξανε από τότε 60 ολόκληρα χρόνια, κι όμως όλες αυτές οι καταγραφές, όσο κι αν η χιονούρα σε πολιορκεί είναι φωτιά που σε ζεσταίνει καθώς τις ξαναφέρνεις στο νου.

ΗΤΑΝ η χριστουγεννιάτικη ώρα του 1942. Το ημερολόγιο της μεγάλης, της αβάσταχτης δοκιμασίας έδειχνε 22 του Δεκέμβρη, σαν χθες κι η Αθήνα, η αδούλωτη πολιτεία της Αντίστασης, ζούσε έναν από τους ξεσηκωμούς ύστερα από τη φοβερή δοκιμασία της πείνας και του θανάτου που 'χε περάσει το χειμώνα του 1941. Η Αθήνα και μαζί της κι όλη η χώρα με του ΕΑΜ το κάλεσμα ξεκινούσε έναν μεγάλο αγώνα για τη ζωή, για να αποσπάσει από τους κατακτητές και τους προδότες τρόφιμα.

ΣΤΗ μάχη της ζωής κι εμείς, στην πρώτη γραμμή, φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές, καθώς καθημερινά παλεύαμε να κρατήσουμε τα καζάνια του συσσιτίου μας πάνω στις πυροστιές και να 'χουμε έτσι μια κουταλιά ζεστό φαγητό. Αυτή ήταν κι η ώρα που για πρώτη φορά μας άγγιζε τόσο κοντά ο θάνατος.

ΘΑ ΚΡΑΤΑΝΕ τα μάτια πάντα αυτή την εικόνα. Μια λαοθάλασσα να διαδηλώνει έξω από το υπουργείο Εργασίας (Μπουμπουλίνας - Τοσίτσα) κι εκεί ανάμεσα στους φοιτητές ένας λεβέντης, ένας νεολαίος, ο Μήτσος Κωνσταντινίδης, στέλεχος της ΟΚΝΕ, να πιάνεται χέρι με χέρι μαζί μας και να φωνάζει: «Πατριώτες μπροστά, προχωράμε». Εκείνη τη στιγμή ένας Ιταλός, μελανοχίτωνας που βρισκόταν πάνω σ' ένα τζιπ του έκοβε με τη σφαίρα του τη ζωή. Κι ήταν ο πρώτος νεκρός διαδηλωτής, που έπεφτε στους μεγάλους αγώνες του λαού μας στα μαύρα, τα ματωμένα χρόνια της τετράχρονης φασιστικής Κατοχής.

ΣΕ λίγο το άγγελμα του θανάτου του φοιτητή θα έφτανε στη φοιτητική λέσχη, στην οδό Ιπποκράτους, στο υπόγειο όπου λειτουργούσε και το συσσίτιό μας. Οσοι βρέθηκαν εκείνο το μεσημέρι εκεί ας θυμηθούν σήμερα μια αγαπημένη μορφή, ένα γεροδεμένο 20χρονο παλικάρι, φοιτητή του Μαθηματικού, που ανεβασμένος πάνω στο τραπέζι και μέσα σ' απόλυτη σιωπή μας έλεγε πως πριν λίγο, στους δρόμους της Αθήνας έπεφτε από τη σφαίρα του κατακτητή ο σύντροφός μας, ο Μήτσος Κωνσταντινίδης. Ηταν ο ακριβός, ο αξέχαστος σύντροφος Γιάννης Δούκας, αυτός που μας έφερνε την είδηση. Γιος του άξιου εκπαιδευτικού Δημήτρη Δούκα, στέλεχος της ΟΚΝΕ, κι έπειτα της ΕΠΟΝ.

ΤΟ ΙΔΙΟ βράδυ (22 του Δεκέμβρη) νεολαίοι της ΟΚΝΕ και του ΕΑΜ Νέων κατέβασαν τις πινακίδες της οδού Ζαΐμη και στη θέση τους μπήκε η επιγραφή: Οδός Μήτσου Κωνσταντινίδη, ενώ λουλούδια σκέπασαν το σημείο που έπεσε ο πρώτος νεκρός μας. Στις Λέσχες μας (του Πολυτεχνείου και του Πανεπιστήμιου) η γιορτινή χριστουγεννιάτικη εκδήλωση ήταν μια φλογερή αντιστασιακή γιορτή που έγινε μπροστά στη μεγάλη δαφνοστεφανωμένη φωτογραφία του ηρωικού νεκρού μας. Μας πάγωσε βέβαια το πρώτο εκείνο άγγελμα για το θάνατο που τον μετράγαμε πια δίπλα μας. Σε λίγο θα γινόταν «γνώριμος».

ΣΕ λίγο, καθώς φτάναμε τ' άλλα Χριστούγεννα (του 1943) ένας φοιτητής κι αυτός ανεβασμένος πάνω στο τραπέζι της λέσχης μάς έφερνε το μήνυμα πως ο Γιάννης Δούκας, στέλεχος του ΚΚΕ, είχε πέσει ηρωικά μαζί με 19 άλλους πατριώτες από τα βόλια των κατακτητών και των γερμανοτσολιάδων στο Γουδί. Δίπλα του ο Β. Σκαρέας κι ο ανάπηρος Γονατάς. Μακρινές χριστουγεννιάτικες μνήμες. Εγγραφές πίστης και θυσίας. Με της νιότης τη χρυσή πανοπλία, που δεν έκανε μικρολογαριασμούς και δεν άκουγε τις συνταγές της «φρονιμάδας» που συμβούλευαν οι προσκυνημένοι. Ο Γιάννης, ο Νείλος, ο Αριστείδης, ο Φαίδων, ο Κωστάκης, η Νταίζη. Δεκάδες νέα παιδιά της Αντίστασης, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ που τα 'δωσαν όλα για τη λευτεριά, για να φτάσει κάποτε για την Ελλάδα η άσπρη μέρα. Που γι' αυτήν και σήμερα παλεύουμε.