Σήμερα η επιδημία, 300 μέρες μετά την έναρξή της, συνεχίζει τη διαδρομή της στη χώρα μας, εκμεταλλευόμενη τα ευάλωτα σημεία που συναντά στο πέρασμά της. Αυτά δεν είναι άλλα από τη φτώχεια, τις δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης, την ανισότητα, την εργασιακή εκμετάλλευση. Κάνει δηλαδή αυτό που κάνουν όλες οι επιδημίες στον καπιταλισμό: Πατά στις ανισότητες που γεννά ο καπιταλισμός και τις πολλαπλασιάζει.

Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να υποθέσεις βάσιμα ότι οι πρόσφατες εξάρσεις της επιδημίας στη Δυτική Αττική ή στην Κοζάνη - περιοχές συγκέντρωσης μεγάλων βιομηχανικών μονάδων - σχετίζονται με αυξημένη διασπορά της λοίμωξης του Covid-19 στους εργασιακούς χώρους.

H κυβέρνηση παρ' όλα αυτά, αλλά και σημαντικό κομμάτι της επιστημονικής κοινότητας, μοιάζει να θέλει να αποφύγει πάση θυσία αυτήν την παραδοχή. «Τα κρούσματα», σας διαβάζω, «στη Δυτική Αττική είναι αποτέλεσμα της μη πιστής εφαρμογής των μέτρων...», «Κάναμε ποιοτική ανάλυση της ιχνηλάτησης και η διασπορά στη συγκεκριμένη περιοχή σχετίζεται με την κινητικότητα μεταξύ των δήμων...». Φταίει ο πληθυσμός που κινείται, δήλωνε η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας στις 11 Δεκεμβρίου! Αντίστοιχα, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη για να «ταρακουνήσει» τους πολίτες έσπευσε να δηλώσει ότι κανείς δεν μπορεί να κάνει του κεφαλιού του, «θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί. Θα σφραγιστούν περιοχές ακόμη και σπίτι - σπίτι»! Η ατομική ευθύνη παντού...

Δύο μέρες νωρίτερα, ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας μάς δήλωνε ότι «στη Δημόσια Υγεία έχει επικρατήσει το κλασικό επιδημιολογικό μοντέλο του Dever». Εμείς που διδάσκουμε Δημόσια Υγεία δεν το γνωρίζουμε, παρ' όλα αυτά το αναζητήσαμε. Το ...«κλασικό επιδημιολογικό μοντέλο» του Dever θεωρεί ότι σημαντικός καθοριστής της υγείας των πολιτών, κατά 40% - το ποσοτικοποιεί κιόλας! - είναι η συμπεριφορά των ατόμων. Ξαναγράφουν την επιστήμη! Επικαλούνται ένα άρθρο του 1975, αυτό το «κλασικό» επιδημιολογικό μοντέλο του Dever, το οποίο αναφέρεται στους λεγόμενους «self inflicted risks». Τους κινδύνους, δηλαδή, τους οποίους προκάλεσες εσύ ο ίδιος στον εαυτό σου!

Πετάνε κυριολεκτικά στα σκουπίδια 45 χρόνια έρευνας την οποία από τις αρχές του 2000 είχε συνοψίσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Επιτροπή που είχε συστήσει για τους κοινωνικούς προσδιοριστές της υγείας. Βάσει του Πορίσματος της Επιτροπής του ΠΟΥ, οι πιο σημαντικοί καθοριστές της υγείας των ανθρώπων είναι το εισόδημά τους, η θέση τους στην εργασία, το μορφωτικό τους επίπεδο, η κοινωνική τους θέση. Αν είσαι δε μαρξιστής και τα συγκεράσεις όλα αυτά, το πιο σημαντικό ζήτημα το οποίο καθορίζει την υγεία των πολιτών είναι η ταξική τους θέση.

Τα στοιχεία και τα εμπειρικά δεδομένα από την επιδημία του Covid και από προηγούμενες επιδημίες είναι συντριπτικά.

Οι χαμηλές εισοδηματικές ομάδες εν μέσω της επιδημίας παρουσιάζουν έως και διπλάσια ποσοστά θανάτου από Covid, σε σχέση με τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα στον γενικό πληθυσμό, γεγονός που προφανώς σχετίζεται με τα αυξημένα προβλήματα υγείας και πρόσβασής τους σε υπηρεσίες Υγείας, ήδη πριν την επιδημία του Covid.

Οι ανειδίκευτοι εργάτες, οι βιομηχανικοί εργάτες και οι εργαζόμενοι στο λιανικό εμπόριο έχουν κατά 30% έως και 100% υψηλότερη θνησιμότητα από Covid σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό στις παραγωγικές ηλικίες, 17 - 65 ετών. Τα υψηλότερα αυτά ποσοστά θνησιμότητας από Covid σε αυτές τις ομάδες εργαζομένων εμφανίζονται όταν δεν εφαρμόζεται lockdown, όταν δηλαδή ο πρωτογενής, δευτερογενής και τριτογενής τομέας της οικονομίας παραμένουν ανοιχτοί. Οταν εφαρμόζεται lockdown στον τριτογενή τομέα και παραμένουν ανοιχτοί ο πρωτογενής (αγροτική παραγωγή) και ο δευτερογενής τομέας (μεταποίηση), οι υγειονομικοί και οι βιομηχανικοί εργάτες που εκτίθενται περισσότερο έχουν διπλάσια έως και τριπλάσια πιθανότητα έκθεσης και τελικά θανάτου από Covid σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό παραγωγικής ηλικίας.

Στην Ελλάδα στοιχεία για τις ταξικές επιπτώσεις του κορονοϊού δεν έχουμε, γιατί δεν συλλέγονται. Από τα ελάχιστα τα οποία γνωρίζουμε, μπορούμε να πούμε τα εξής: Οι πρόσφυγες στα κέντρα φιλοξενίας κατά τη διάρκεια του πρώτου και του δεύτερου επιδημικού κύματος στην Ελλάδα παρουσίαζαν υπερδιπλάσια πιθανότητα έκθεσης στον κορoνοϊό σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Οι πρόσφυγες και μετανάστες στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης έχουν τριπλάσια πιθανότητα έκθεσης στον κορονοϊό σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Οσο δηλαδή πηγαίνουμε από τον γενικό πληθυσμό στα κέντρα φιλοξενίας και στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, όπου οι συνθήκες διαβίωσης εκθετικά επιδεινώνονται, εκθετικά αυξάνεται και η πιθανότητα έκθεσης στον κορoνοϊό.

Επίσης, δεν έχουμε στοιχεία για τους εργάτες και τις ανισότητες σε σχέση με την εργασία και το επάγγελμα στην Ελλάδα. Γνωρίζουμε παρ' όλα αυτά ότι ήδη από την έναρξη της επιδημίας υπάρχουν πολλαπλές συρροές κρουσμάτων σε μεγάλους εργασιακούς χώρους, κυρίως σε βιομηχανίες επεξεργασίας τροφίμων, ενώ γνωρίζουμε ότι εκεί που υπήρχε επιδημιολογική επιτήρηση - αναφέρομαι στην περίπτωση της Λακωνίας - εντοπίστηκαν και συρροές στους εργάτες γης.

Κλείνω με αυτό, σύντροφοι και φίλοι: Η πολιτική τους είναι μία ταξική πολιτική. Είναι μία πολιτική η οποία λαμβάνει αποφάσεις, σχετικά με τη διαχείριση της επιδημίας, οι οποίες με άμεσο ή έμμεσο τρόπο ενισχύουν το κεφάλαιο. Ταυτόχρονα λαμβάνουν αποφάσεις και πλημμελή μέτρα. Ασκηση πολιτικής είναι ακόμα η απουσία αποφάσεων. Η απουσία μέτρων στους χώρους δουλειάς ή, για να το πω ακόμη χειρότερα, ακόμη και η μη αναγνώριση του προβλήματος, συνιστά πολιτική, είναι μία ταξική πολιτική και οι επιπτώσεις της είναι ταξικές. Υπό αυτή λοιπόν την έννοια, αυτό το οποίο προέχει αυτήν τη στιγμή από τη σκοπιά αυτών που θίγονται, που καλούνται να σηκώσουν το βάρος αυτής της επιδημικής κρίσης, το υγειονομικό, οικονομικό, κοινωνικό βάρος, είναι να αναγνωρίσουν την ταξικότητα της επιδημίας και ταξικά να απαντήσουν σε αυτήν.