Διακόσια χρόνια συμπληρώθηκαν τον περασμένο Νοέμβρη από τη γέννηση του Φρίντριχ Ενγκελς, του μεγάλου Γερμανού θεωρητικού και επαναστάτη, που μαζί με τον Μαρξ επεξεργάστηκαν την κοσμοθεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού.

Τα βιογραφικά στοιχεία της ζωής και δράσης του Ενγκελς όπως και τα γραπτά του είναι αδιάψευστοι μάρτυρες του γεγονότος ότι από την αρχή της πολιτικής του δράσης έως το τέλος της ζωής του υπήρξε ένας φλογερός μαχητής της επανάστασης και των συμφερόντων της εργατικής τάξης, με αποφασιστική συμβολή στη διαμόρφωση και συνένωση της επαναστατικής θεωρίας με την επαναστατική πράξη και το εργατικό κίνημα. Στάθηκε πολέμιος της μικροαστικής επίδρασης στο σοσιαλισμό, έκρινε με αυστηρότητα τα σφάλματα του ουτοπικού σοσιαλισμού, αντιπαρατέθηκε με ρεφορμιστικές αντιλήψεις που κυριαρχούσαν μέσα στο εργατικό κίνημα της εποχής του. Μελετούσε συνεχώς τα επιστημονικά επιτεύγματα της εποχής του και τα ενσωμάτωνε στην επιστημονική τεκμηρίωση της κομμουνιστικής κοσμοθεωρίας.

Γιατί χρειάζεται να επισημάνουμε όλα αυτά τα αυτονόητα;

Γιατί ιδιαίτερα στη γενέθλια χώρα του, 200 χρόνια μετά, η γερμανική αστική τάξη, με τα επιτελεία της (πολιτικοί, αρθρογράφοι και πολιτικοί αναλυτές), προσπαθεί συστηματικά και μεθοδευμένα να κόψει και να ράψει τον Ενγκελς στα μέτρα της... Αφού είναι αδύνατον να κρύψει το μέγεθος του ίδιου και του έργου του καταφεύγει στη διαστρέβλωση, ακόμα και στην απαξίωσή του, βάζοντας ιδιαίτερα στο στόχαστρο τις νεανικές συνειδήσεις που καλούνται να συναντήσουν έναν Ενγκελς ...«αγνώριστο».

Η προσπάθεια της αστικής τάξης, χέρι χέρι με τους οπορτουνιστές, να διαστρεβλώσει το έργο του μεγάλου θεωρητικού επαναστάτη φτάνει κάποιες στιγμές στα όρια της «γελοιότητας», με ...ειδικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια να έχουν αναλάβει οι σοσιαλδημοκράτες. Ετσι π.χ. η πόλη του Βούπερταλ της Βόρειας Ρηνανίας - Βεστφαλίας, γενέτειρα του Ενγκελς, μετέτρεψε την επέτειο γέννησής του σε... τουριστική ατραξιόν!

Πρόκειται για δήμο που μέχρι και τον περασμένο Οκτώβρη είχε δήμαρχο από το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (SPD), ο οποίος με αφορμή την επέτειο πραγματοποίησε πλήθος «event» καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς, προσπαθώντας να μετατρέψει τον Ενγκελς και τη ζωή του σε πόλο έλξης τουριστών. Η καμπάνια του δήμου εστιάζει μεθοδευμένα σε ανούσια κομμάτια της ζωής του μεγάλου επαναστάτη προσπαθώντας να συσκοτίσει και να αποπροσανατολίσει τον θεατή/ακροατή από το θεωρητικό και επαναστατικό του έργο. Ετσι, ο επισκέπτης μπορεί να ξεναγηθεί στην πόλη με βάση τα βιογραφικά στοιχεία του Ενγκελς, εστιάζοντας πρώτα στην καταγωγή του, ως γιου επιχειρηματία, και μετά στον θεωρητικό κομμουνιστή. Στα διάφορα «event» περιλαμβάνεται και ξενάγηση στο εργοστάσιο υφαντουργίας του πατέρα του, που συνδέεται με τα χρόνια ενασχόλησής του με τις οικογενειακές επιχειρήσεις, καθώς και παιχνίδια ρόλων στα σημεία που αφορούσαν τη ζωή του Ενγκελς, π.χ. στο σπίτι του, στο Δημοτικό που φοιτούσε, στο εργοστάσιο του πατέρα του κ.λπ.

Ο Ενγκελς, από υπέρμαχος της επανάστασης και μεγάλος εμπειρογνώμονας σε στρατιωτικά ζητήματα (γι' αυτό και η προσωνυμία «στρατηγός»), μετατρέπεται σε πασιφιστή, σε ακτιβιστή για το περιβάλλον, τύπου Γκρέτα και, το κυριότερο, σε οπορτουνιστή που αναθεωρεί τα λεγόμενά του, ο οποίος καταλήγει ένας συμπαθητικός παππούς που μιλάει για τα δικαιώματα των εργατών. Στην επίσημη ιστοσελίδα της πόλης που φτιάχτηκε προς τιμήν του Ενγκελς κλήθηκαν να καταθέσουν τις σκέψεις τους 200 καλλιτέχνες της πόλης για τον Ενγκελς και το σήμερα... Τα συμπεράσματα δικά σας! Γνωστός Γερμανός γλύπτης γράφει σε αυτό το φόρουμ: «Ο σημερινός Ενγκελς θα υποστήριζε τα συνδικάτα και την Γκρέτα, και θα ήταν ανάμεσα στη Linke και το SPD, αλλά θα συμπαθούσε πολύ και τους Πράσινους». Αλλος, εξίσου γνωστός Γερμανός συγγραφέας σημειώνει: «Νομίζω ότι ο Ενγκελς θα ήταν σήμερα μέλος της Linke και θα επανακαθόριζε τα διδάγματά του για τον μαρξισμό».

Φτάνοντας σε επίπεδο εκχυδαϊσμού η πόλη έδωσε την άδεια σε ιδιωτική εταιρεία να εκμεταλλευτεί το όνομα του Ενγκελς και να προσφέρει με το αζημίωτο τη δυνατότητα π.χ. να διανυκτερεύσει κανείς στο δωμάτιο του ξενοδοχείου που πήγαινε ο Ενγκελς ή να γιορτάσει κάποιος τα γενέθλιά του με τον Ενγκελς! Αντίστοιχα, έχει δημιουργηθεί από την κρατική τηλεόραση του κρατιδίου ντοκιμαντέρ που φέρει τον τίτλο «Ο υποτιμημένος», φέρνοντας τον Ενγκελς σε ευθεία αντιπαράθεση με τον Μαρξ. Στο ντοκιμαντέρ υπερτονίζεται το γεγονός ότι έπινε ευχάριστα κρασί και ότι του άρεσε η νυχτερινή ζωή, ειδικά του Παρισιού και του Βερολίνου, σε αντίθεση με τον Μαρξ που ήταν περισσότερο διανοούμενος! Στο κάδρο της αντιπαράθεσης Μαρξ - Ενγκελς, μάλιστα, βάζουν και το γεγονός της επανεπεξεργασίας κάποιων κειμένων του Μαρξ από τον Ενγκελς, στο πλαίσιο της εκλαΐκευσης των κειμένων του πρώτου, ο οποίος - υποτίθεται - έγραφε πολύπλοκα.

Δεν είναι τυχαίο, επομένως, που στην τελετή έναρξης των εκδηλώσεων ο δήμαρχος της πόλης (SPD), μαζί με τον Χριστιανοδημοκράτη υπουργό Οικονομικών του κρατιδίου Laschet, έκαναν σοβαρή προσπάθεια τόσο να διαχωρίσουν τον Ενγκελς, ως μελετητή, ερευνητή, φιλόσοφο, κοινωνιολόγο κ.λπ., από τα ίδια τα συμπεράσματα των ερευνών του και το ουσιαστικό κάλεσμα για επαναστατική δράση, όσο και με λαθροχειρίες να κερδίσουν κάτι από την αίγλη του. Ενδεικτικά, ο δήμαρχος δήλωσε: «Οι αναλύσεις του Ενγκελς για την κοινωνική αδικία κατά τη διάρκεια της εκβιομηχάνισης είναι πολύ σημαντικές. Το πρόγραμμα του SPD βασίζεται πάνω στις ιδέες του εργατικού κινήματος του 19ου αιώνα και, άρα, του Μαρξ και του Ενγκελς... Αλλά τον Ενγκελς πρέπει να τον μελετάμε κριτικά, διότι από τα λεγόμενα και τα διδάγματα του Ενγκελς πραγματοποιήθηκαν συχνά κομμουνιστικά εγκλήματα...». Αντίστοιχα και ο υπουργός Οικονομικών του κρατιδίου, υποψήφιος για τη διαδοχή της Μέρκελ στο CDU, σημείωσε στην τελετή έναρξης: «Ο Ενγκελς, παρόλο που ήταν ο ίδιος γιος ιδιοκτήτη βιοτεχνίας, μπόρεσε και εκτίμησε την εκμετάλλευση τότε και ανέπτυξε την ιδέα του κομμουνισμού. Αλλά κομμουνισμός σημαίνει εκμετάλλευση και θάνατος εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο (...) Ο κομμουνισμός, ως ιδεολογία, είναι κακή. Απόδειξη είναι η Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία (DDR). Το κράτος τότε, βασιζόμενο στα λεγόμενα του Ενγκελς, καταπίεζε την ελευθερία και τα δημοκρατικά δικαιώματα των ανθρώπων».

Μαζί με αυτούς, οι σοβαρές γερμανικές αστικές εφημερίδες (FAZ, «Handelsblatt» κ.λπ.), υπερασπιζόμενες την αιωνιότητα του καπιταλισμού, επιχειρούν να «αποδείξουν» μέσα από άρθρα το πόσο ανεπίκαιρος είναι ο Ενγκελς, αφού όπου δοκιμάστηκε «ο σοσιαλισμός του» απέτυχε, και ότι ο καπιταλισμός μπορεί να κλονίζεται, αλλά επανέρχεται σε περιόδους σταθερότητας, προβάλλοντας αποσπασματικά ορισμένα ιστορικά παραδείγματα (π.χ. το «φιάσκο», όπως λένε, του 1848, την Επανάσταση του 1919 στη Γερμανία, την DDR κ.λπ.).

Από τη δική του πλευρά, ο οπορτουνιστικός χώρος δεν θα άφηνε ανεκμετάλλευτη την επέτειο αυτή...

Σε εκδήλωση της Linke για τον Ενγκελς με βασικό ομιλητή τον Γκ. Γκίζι (τελευταίος πρόεδρος του ΕΣΓΚ της DDR, μετέπειτα πρόεδρος του ΕΣΚΓ/ΚΟΔΗΣΟ και τώρα πρόεδρος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς) έγινε σοβαρή προσπάθεια υπεράσπισης του καπιταλισμού αλλά με «κριτική». Προσπαθώντας να στηρίξει τη διαχειριστική πολιτική που ακολουθεί το κόμμα του, και κάθε οπορτουνιστικό κόμμα ανά τον κόσμο, έκοψε και έραψε τον Ενγκελς όπως ήθελε και προτρέπει μάλιστα τον κόσμο να εκτιμά τον καπιταλισμό για τα καλά που μπορεί να προσφέρει (στην Ερευνα, στην Τέχνη και τον Πολιτισμό, στο ζήτημα της παραγωγικότητας) και να του ασκεί κριτική για τα σημεία, όπου δεν μπορεί να προσφέρει λύσεις: Ειρήνη, κοινωνική δικαιοσύνη, προσωπική αυτοεκπλήρωση του ανθρώπου και αειφόρος ανάπτυξη. Ενώ αντίστοιχα όπου δεν μπορούσε να παρερμηνεύσει τα γραπτά του Ενγκελς βγάζει το συμπέρασμα της μη επιβεβαίωσής του, π.χ. ότι ο καπιταλισμός δεν αυτοδιαλύθηκε όπως ο Ενγκελς υποστήριζε.

Αντίστοιχα, σε άρθρα της Linke γράφεται χαρακτηριστικά το πόσο σημαντικός ήταν ο Ενγκελς για τα δικαιώματα των εργατών και για το εργατικό κίνημα του 19ου αιώνα. Για να συνεχίσει στο «ψητό», ότι μετά το θάνατο του Ενγκελς και μέχρι σήμερα δεν υπήρξε καμία σοβαρή ιδεολογική αντιπαράθεση μέσα στο κομμουνιστικό κίνημα, αποσιωπώντας και υποτιμώντας πλήρως τον Λένιν και την Οκτωβριανή Επανάσταση... Τέλος, είναι χαρακτηριστικό εκείνο που γράφουν σε ένα από τα άρθρα, ότι το πνεύμα του Ενγκελς «εγκλωβίστηκε» στον μαρξισμό - λενινισμό.

Από τα παραπάνω γίνεται φανερός ο φόβος που έχει ακόμα η αστική τάξη! Γίνεται φανερό ότι φοβούνται τον επαναστατικό τρόπο σκέψης που είχε ο Ενγκελς, για να προσεγγίζει και να ερμηνεύει τη φύση και την κοινωνία. Αυτό προσπαθεί η αστική τάξη να σβήσει, να μην υπάρχει αυτή η προοπτική. Ομως, η στόχευση αυτή των αστών αποδεικνύει ότι είμαστε στον σωστό δρόμο, ότι η επικαιρότητα της θεωρίας αλλά και της πράξης του σοσιαλισμού - κομμουνισμού που προπαγάνδιζαν οι κλασικοί μας είναι ακλόνητη.