Στο Βερολίνο θα μεταβεί σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που θα έχει σειρά επαφών με βασικό θέμα τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας, καθώς το ιμπεριαλιστικό παζάρι αναζωπυρώνεται σε όλα τα επίπεδα. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αγκυρας, οι συνομιλίες Τσαβούσογλου θα αφορούν «και διμερή και περιφερειακά θέματα».

Στο μεταξύ, οι ευρωτουρκικές σχέσεις απασχόλησαν και τις επαφές που είχε ο Τσαβούσογλου στη Λιουμπλιάνα, πρωτεύουσα της Σλοβενίας, που το επόμενο 6μηνο αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ. Σε δηλώσεις του ο Τσαβούσογλου υποστήριξε ότι μετά και από τις πρόσφατες επισκέψεις των επικεφαλής Κομισιόν και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην Αγκυρα «υπάρχει μια πολύ καλή ατμόσφαιρα στις ευρωτουρκικές σχέσεις», συμπληρώνοντας ότι «τώρα είναι καιρός για συγκεκριμένα βήματα. Εμείς θεωρούμε ειδικά ότι είναι σημαντικό να γίνουν βήματα στο διμερή διάλογο υψηλού επιπέδου, στην επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ενωσης, στην απελευθέρωση της βίζας και τη μετανάστευση». Από την πλευρά του ο Σλοβένος ΥΠΕΞ, Αντζε Λογκάρ, αναφέρθηκε στον «εξαιρετικά εποικοδομητικό ρόλο» που η σλοβένικη προεδρία θέλει να αναλάβει και στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας, τονίζοντας: «Η Σλοβενία επιμένει στον διάλογο. Πιστεύουμε ότι τα θέματα που μένουν ανοιχτά πρέπει να αντιμετωπιστούν και να αξιολογηθούν μέσα στο πλαίσιο των αμοιβαίων συμφερόντων», ξεχωρίζοντας «πόσο σημαντικό είναι να υπάρξουν περαιτέρω βήματα, ειδικά όσον αφορά την τελωνειακή ένωση» αλλά και την απελευθέρωση της βίζας.

Στο μεταξύ, την «κινητικότητα» αναδεικνύουν και οι διήμερες διαβουλεύσεις που ξεκίνησαν χτες στο Κάιρο ανάμεσα σε αντιπροσωπείες των ΥΠΕΞ Τουρκίας και Αιγύπτου, όπως είχε αναγγελθεί εδώ και βδομάδες.

Ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ εξηγούσε ότι «αυτές οι διερευνητικές συνομιλίες θα επικεντρωθούν στα απαραίτητα βήματα που μπορεί να οδηγήσουν στην εξομάλυνση των διμερών σχέσεων, μέσα στο περιφερειακό πλαίσιο». Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε (ανώνυμα) στο «Ρόιτερς» ότι η Τουρκία και η Αίγυπτος ανήκουν στις «ισχυρές χώρες της περιοχής» και «υπάρχουν πολλά πεδία στα οποία μπορούν να δράσουν από κοινού και να συνεργαστούν».

Εκτενές ρεπορτάζ της αιγυπτιακής εφημερίδας «Al Ahram» αναφερόταν σε έναν ολόκληρο χρόνο «έμμεσων και μετά άμεσων» διμερών επαφών που προηγήθηκαν των διαβουλεύσεων, με επίκεντρο αρχικά την αποφυγή μιας αντιπαράθεσης στη Λιβύη. Μάλιστα η εφημερίδα επικαλούνταν (ανώνυμες) δηλώσεις Αιγύπτιου κυβερνητικού αξιωματούχου, σύμφωνα με τον οποίο «η διαχείριση των συγκρουόμενων συμφερόντων μας στη Λιβύη είναι πολύ βασικό θέμα - τίποτα δεν θα είχε εξελιχθεί παραπέρα χωρίς τη διαχείριση αυτού του θέματος πρώτα απ' όλα...». Ο ίδιος - σύμφωνα πάντα με την ίδια πηγή - επισήμαινε ότι οι δύο χώρες συνειδητοποίησαν πως τα συμφέροντά τους και στον τομέα της ασφάλειας θα εξυπηρετηθούν καλύτερα με την επεξεργασία μιας φόρμουλας αμοιβαία ικανοποιητικής αλλά και ότι μετά από τη συμφωνία για «διευθέτηση» των διαφωνιών στη Λιβύη «η τουρκική πλευρά επέδειξε βούληση για περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων».

Ο Αιγύπτιος αξιωματούχος εμφανιζόταν επιφυλακτικός ως προς το αποτέλεσμα των τουρκο-αιγυπτιακών διαβουλεύσεων, αναγνωρίζοντας ότι δεν θα είναι εύκολη υπόθεση η επίτευξη συμφωνιών, παραθέτοντας ωστόσο την ίδια στιγμή διάφορες περιοχές όπου οι εξελίξεις φέρνουν αντικειμενικά τις δύο χώρες στο ίδιο τραπέζι παζαριού: «Είμαστε ανοιχτοί (στον διάλογο) αλλά είμαστε πολύ προσεκτικοί. Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να παρατηρήσουμε όχι μόνο γύρω από τη Μεσόγειο αλλά και στο Κέρας της Αφρικής και σε Σαχέλ και Σαχάρα, όπου η Τουρκία αναζητά τρόπο να ασκήσει την επιρροή της όλα τα τελευταία χρόνια...».

Ας καταγραφεί πάντως ότι την προσπάθεια της Αιγύπτου να αναβαθμίσει ολόπλευρα τη θέση της δείχνουν και οι συζητήσεις για αγορά 30 γαλλικών μαχητικών αεροπλάνων «Rafale», ύψους σχεδόν 4 δισεκατομμυρίων ευρώ, που βρίσκονται σε «προχωρημένο επίπεδο», σύμφωνα με γαλλικά ΜΜΕ.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, σε δηλώσεις του από τη Λιβύη, όπου βρέθηκε για επαφές, ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Χουλούσι Ακάρ, επανήλθε στο παράτυπο Σύμφωνο που η χώρα του έχει υπογράψει με τη Λιβύη, υποστηρίζοντας ότι με βάση αυτό «συνεχίζονται οι εργασίες στην Ανατολική Μεσόγειο», αλλά και διαμηνύοντας ότι «οι προσπάθειες της Ελλάδας να παρακάμψει αυτήν τη συμφωνία είναι μάταιες», για να καταλήξει ακόμα μια φορά ότι «εμείς είμαστε υπέρ της επίλυσης των προβλημάτων με βάση το Διεθνές Δίκαιο, την καλή γειτονία, τον διάλογο και την ειρηνική μέθοδο». Ο Ακάρ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο Κυπριακό, επιμένοντας ότι «η λύση δύο κρατών είναι η μόνη βιώσιμη λύση» και σημειώνοντας ότι «εμείς δεν επιτρέπουμε την παραβίαση των δικών μας δικαιωμάτων. Δεν επιτρέπουμε τη δημιουργία τετελεσμένων. Αυτό πρέπει να το κατανοήσουν όλοι. Λέμε ειρήνη, ηρεμία, διάλογο και καλή γειτονία. Δυστυχώς η Ελλάδα απαντά συνεχώς με προκλήσεις, κρίση, ασέβεια και απειλές».

Την ίδια ώρα, η τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Σαμπάχ», επικαλούμενη συνέντευξη του Λίβυου μεταβατικού πρωθυπουργού Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπαχ στο καταριανό δίκτυο «Aλ Τζαζίρα», μετέδωσε την επιβεβαίωση της «δέσμευσής του» στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, επισημαίνοντας τις διαφωνίες της λιβυκής κυβέρνησης με την Ελλάδα.

«Διαφωνούμε με την Ελλάδα στην αξιολόγηση της λυβικο-τουρκικής συμφωνίας που εξυπηρετεί τους Λίβυους και γι' αυτό δεν θα την εγκαταλείψουμε», φέρεται να είπε.

Τις προκλήσεις συνέχισε άλλωστε και ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, που μιλώντας στην εφημερίδα «Γενί Ντουζέν» είπε ότι «ο κόσμος πρέπει να ξέρει πως ο τουρκοκυπριακός λαός δεν είναι μειονότητα και πολίτες της ρωμαίικης πλευράς, είναι πολίτες της ελεύθερης και κυρίαρχης Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου». Αντιδρώντας δε σε δηλώσεις του Κύπριου Προέδρου, Ν. Αναστασιάδη (που μετά τη Διάσκεψη στη Γενεύη μίλησε για «υπεροψία όσων οραματίζονται μια νέα Οθωμανική Αυτοκρατορία») απάντησε: «Ο Αναστασιάδης να κοιτάξει στον καθρέφτη και να δει ποιος είναι υπερόπτης (...) Εμείς είμαστε απόγονοι των Οθωμανών που κατέκτησαν την Κύπρο το 1571 και την έκαναν τουρκική πατρίδα και είμαστε υπερήφανοι που είμαστε Τούρκοι. Η πρόταση για λύση η οποία βασίζεται στη συνεργασία δύο ίσων και κυρίαρχων κρατών που έθεσα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αποτελεί τη βούληση της μεγάλης πλειοψηφίας του τουρκοκυπριακού λαού και υποστηρίζεται και από την Τουρκία, τη μεγαλύτερη και ισχυρότερη χώρα της περιοχής (...) Η παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο αποτελεί κόκκινη γραμμή για μας και είναι αδύνατον να το εγκαταλείψουμε ποτέ».

Την ίδια στιγμή, πάντως, όλα δείχνουν ότι το παζάρι για το Κυπριακό θα ενταθεί και παρασκηνιακά, ειδικά εν αναμονή του προγραμματισμού νέας πιθανής 5μερούς Διάσκεψης, όπως ανακοινώθηκε και την περασμένη Πέμπτη στη Γενεύη.

Ο «ΥΠΕΞ» του ψευδοκράτους, Ταχσίν Ερτουγρούλογλου, δήλωσε: «Ως τουρκοκυπριακή πλευρά, με την ίδια καλή πρόθεση (σε πιθανή νέα συνάντηση), θα συμμετάσχουμε για να δώσουμε άλλη μια ευκαιρία και εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά βλέπει θετικά την πρόταση για συνεργασία, μπορεί να φτάσουμε σε μια συμφωνία που θα βοηθήσει στην ευημερία και σταθερότητα στην περιοχή. Ωστόσο - συνέχισε - εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά συνεχίσει την ίδια αδιάλλακτη στάση, τότε η Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου, με τη στήριξη της μητέρας πατρίδας, θα φέρει στην ατζέντα την πολιτική αναγνώρισης».

Σημειωτέον, ο Τατάρ όταν κλήθηκε να σχολιάσει γιατί απέρριψε τις προτάσεις για το άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου υπό τον έλεγχο της ΕΕ και του παράνομου αεροδρομίου που λειτουργούν οι κατοχικές αρχές είπε πως «η συνάντηση των Ηνωμένων Εθνών (στη Γενεύη) ήταν μια συνάντηση για να διαπιστώσουμε εάν υπάρχει κοινό έδαφος ανάμεσα στις δύο πλευρές (...) Σε ένα μέρος της ομιλίας του ο Ελληνοκύπριος ηγέτης αναφέρθηκε σε αυτά που εκφράζετε με μια πρόταση. Ηταν μια πρόταση. Δεν έγινε θέμα συζήτησης (...) Η Γενεύη δεν ήταν ο τόπος για να συζητήσουν Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, αυτά εάν συζητηθούν, θα συζητηθούν στην Κύπρο».

Να σημειωθεί ότι ο Τατάρ μεταξύ άλλων υπογράμμισε πάλι ότι η Βρετανία «θα προβεί σε βήματα» στην επόμενη διαδικασία, επιμένοντας ότι το Λονδίνο βρίσκει «σωστό» το να «βγει κάποια στιγμή» από «το δρόμο (για λύση) της ομοσπονδίας».

Τέτοιες εκτιμήσεις ενθαρρύνουν και τοποθετήσεις που συνεχίζονται στην ίδια τη Βρετανία. Μετά από τις δηλώσεις του πρώην ΥΠΕΞ Τζακ Στρο ότι η λύση των δύο κρατών είναι αυτή που πρέπει «να υπάρχει πρωταρχικά στο μυαλό», για την οποία η Βρετανία πρέπει να εργαστεί ακόμα περισσότερο, ήρθε η σειρά του Μάικλ Στίβεν, πρώην βουλευτή των Συντηρητικών αλλά και πρώην συμβούλου του πρώτου κατοχικού ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς. Μιλώντας σε συζήτηση που οργάνωσε ο «Σύνδεσμος Τουρκοκυπρίων της Μεγάλης Βρετανίας», ο Στίβεν υπερασπίστηκε την ιδέα των δύο κρατών ως την καλύτερη φόρμουλα συζήτησης για λύση του Κυπριακού, την οποία - ωστόσο - υποστήριξε ότι η Βρετανία πιθανώς θα έχει μια δυσκολία να υποστηρίξει ανοιχτά, εξαιτίας ισορροπιών που πρέπει να προσέξει όσον αφορά τους όρους λειτουργίας των στρατιωτικών βάσεων που έχει στο νησί. Συνολικά ο Στίβεν στάθηκε στη στρατηγική αξία που έχει η Κύπρος για τη Βρετανία αλλά και τις ΗΠΑ. Τέλος, υπενθύμισε ότι το Μπανγκλαντές στο παρελθόν αναγνώρισε το ψευδοκράτος αλλά εξαιτίας πιέσεων που δέχθηκε απέσυρε την απόφασή του και πρόσθεσε ότι η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική και περιφερειακή της ισχύ ώστε μουσουλμανικές χώρες να αναγνωρίσουν την «ΤΔΒΚ».