«Το νέο σύστημα επικουρικών συντάξεων θα είναι καλύτερο, θα δώσει μεγαλύτερες αυξήσεις, δεν αφορά τους παλιούς ασφαλισμένους και γίνεται με πρόσχημα την αντιμετώπιση των κινδύνων από το δημογραφικό, δηλαδή την αύξηση των συνταξιούχων και τη μείωση των εργαζομένων»: Αυτές, με λίγα λόγια, είναι οι θέσεις που διατύπωσαν με παρεμβάσεις τους στον Τύπο του Σαββατοκύριακο ο υπουργός Εργασίας, Κ. Χατζηδάκης, και ο υφυπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων, Π. Τσακλόγλου, με μια επιχειρηματολογία στήριξης του νέου άθλιου αντιασφαλιστικού νόμου. Θυμίζοντας ασφαλιστικό πράκτορα που πουλά προϊόντα για λογαριασμό μεγάλων ασφαλιστικών εταιρειών και αντιμετωπίζει τη σύνταξη ως επενδυτικό προϊόν και όχι ως κοινωνικό δικαίωμα, από τη μία επιχείρησαν να ωραιοποιήσουν τη νέα επίθεση στα μάτια των νέων ασφαλισμένων και από την άλλη να καλλιεργήσουν τον εφησυχασμό στους συνταξιούχους ότι τάχα «δεν τους αφορά».

«Δεν πρόκειται να επηρεάσει κανέναν τωρινό συνταξιούχο, αλλά ούτε και τους ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται με το υφιστάμενο σύστημα», αναφέρει μεταξύ άλλων η κυβέρνηση, στη γνώριμη προσπάθεια που κάνουν όλες οι κυβερνήσεις, καλλιεργώντας το ερώτημα «ποιον πιάνουν οι αλλαγές» στην αντιασφαλιστική επίθεση. Ουσιαστικά στέλνουν σε παλιούς ασφαλισμένους το μήνυμα «εσείς μη διαμαρτύρεστε, δεν σας αφορά». Ομως, η διακοπή εισφορών των νέων ασφαλισμένων προς το ισχύον σύστημα (Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών - ΕΤΕΑΕΠ) θα δημιουργήσει μια νέα οικονομική «μαύρη τρύπα» στην επικούρηση, ύψους 56 δισ. ευρώ, η οποία θα φορτωθεί και πάλι στους φορολογούμενους και θα θέσει σε κίνδυνο τις συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων και των ασφαλισμένων που θα παραμείνουν σε αυτό.

Ισχυρίζονται επίσης ότι οι αποδόσεις του νέου συστήματος «θα είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικές και σίγουρα πολύ υψηλότερες από τις αποδόσεις των διανεμητικών συστημάτων», επικαλούμενοι γενικά και αόριστα αριθμούς που έχουν προκύψει «από την εμπειρία ανεπτυγμένων χωρών». Πρόκειται ουσιαστικά για τεχνική «πώλησης» του ασφαλιστικού προϊόντος, του τζογαρίσματος δηλαδή των εισφορών των εργαζομένων, το οποίο μετατρέπει τους χιλιάδες «ατομικούς κουμπαράδες» που διαφημίζει η κυβέρνηση σε μια μεγάλη δεξαμενή με πάνω από 70 δισ. ευρώ, διαθέσιμη στο μεγάλο κεφάλαιο για τη χρηματοδότηση των επενδύσεών του. Αλλωστε το ομολογούν και οι ίδιοι όταν λένε ότι «οι προβλέψεις με τόσο μεγάλο χρονικό ορίζοντα είναι παρακινδυνευμένες». Από την άλλη, φορείς της ΕΕ και του ΟΑΣΑ και στελέχη ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών προειδοποιούν για τα ήδη υπαρκτά αρνητικά επιτόκια και τις αρνητικές αποδόσεις που θα έχουν, οδηγώντας ακόμα και ασφαλισμένους να χάσουν τη σύνταξή τους.

Πουλώντας «φύκια για μεταξωτές κορδέλες» λένε ότι «στην απίθανη περίπτωση των αρνητικών αποδόσεων, το κράτος θα συμπληρώνει τη διαφορά και θα εγγυάται ότι η επικουρική σύνταξη αντιστοιχεί στις εισφορές του». Το βάρος του κυβερνητικού λόγου, αρά και των εγγυήσεων που δίνει, καταρρέει από το βάρος της πραγματικότητας. Πρώτον, πώς μπορεί να εγγυηθεί μια κυβέρνηση το 2021 τι θα κάνει μια άλλη αστική κυβέρνηση το 2062, όταν πιθανώς θα έχει σκάσει ένα «κανόνι» στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο όπου μπήκαν τα χρήματα των ασφαλισμένων; Δεύτερον, έχει αποδειχθεί ότι ειδικά σε περιόδους κρίσης, οποιεσδήποτε «εγγυήσεις» των αστικών κυβερνήσεων και των κρατικών θεσμών πήγαν περίπατο. Είναι ακόμα νωπό στις μνήμες των εργαζομένων το τεράστιο «κούρεμα» δισεκατομμυρίων ευρώ από τα αποθεματικά και τις περιουσίες των ασφαλιστικών ταμείων και των δημόσιων νοσοκομείων, τα οποία δόθηκαν για να σωθούν οι τράπεζες. Τρίτον, η επιστροφή των εισφορών είναι ψίχουλα και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη σύνταξη που χάθηκε λόγω αρνητικών αποδόσεων.

Πρόσχημα για την εισαγωγή του νέου συστήματος είναι η αντιμετώπιση των κινδύνων που προκύπτουν από τη γήρανση του πληθυσμού. Ομως η επίκληση του δημογραφικού γίνεται από όλες τις κυβερνήσεις σε όλες τις καπιταλιστικές οικονομίες εδώ και 30 χρόνια, χωρίς να πάρουν κανένα μέτρο για να το αντιμετωπίσουν. Από την άλλη, αποφεύγουν όπως ο διάολος το λιβάνι κάθε συζήτηση για την ανεργία, ενώ γνωρίζουν ότι αποτελεί σοβαρό παράγοντα μείωσης των συντάξιμων αποδοχών και των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων. Πώς μπορούν να επικαλούνται τους κινδύνους του δημογραφικού όταν στην Ελλάδα μένουν εκτός παραγωγής ένα εκατομμύριο άνεργοι και οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, με μισθούς ψίχουλα και μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές, «χτυπάνε κόκκινο»;

Στην πραγματικότητα, για τους εργαζόμενους το νέο σύστημα επικουρικής σύνταξης αποτελεί έναν ακόμα κρίκο στην επίθεση στην Κοινωνική Ασφάλιση, στη μετατροπή της σε «ατομική επιλογή και ευθύνη» και στην απαλλαγή του κράτους από την υποχρέωση προστασίας των συνταξιούχων. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι θα συγκεντρώνονται υποχρεωτικά οι εισφορές των εργαζομένων, δημιουργώντας ένα τεράστιο κομπόδεμα δισεκατομμυρίων ευρώ για τους επιχειρηματικούς ομίλους. Οι συγκεντρωμένες εισφορές μετατρέπονται σε κεφάλαιο που υπόκειται στον κίνδυνο τον αγορών, και άρα μπορεί να έχει αρνητικές αποδόσεις. Ο «επενδυτής» εργαζόμενος μπορεί να χάσει τη «σύνταξή» του. Από την άλλη, ακόμα και στην περίπτωση των θετικών αποδόσεων αυτοί που θα καρπώνονται τη μερίδα του λέοντος θα είναι οι καπιταλιστές, που στη συνέχεια θα πετάνε τα «κοκαλάκια» στους εργαζόμενους. Ετσι, οι εισφορές που βγαίνουν από τον ιδρώτα των εργαζομένων θα είναι καθορισμένες μέχρι και το τελευταίο σεντ, αλλά οι «παροχές» θα είναι όπως στα στοιχήματα, ανάλογα με το πώς πάνε οι «αποδόσεις».