Τρίτη 26 Φλεβάρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 20
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
Πολυκύμαντη ιστορική διαδρομή

Ιούνης 1891: Ιδρυση του Συλλόγου εμποροϋπαλλήλων, «όπισθεν του ανακτορικού κήπου παρά τον Ιλισσόν καφενείον "το Στάδιον" συνεκέντρου περί τους διακόσιους νεαρούς εμποροϋπαλλήλους. Οι νέοι ούτοι συνεκεντρώθησαν εκεί τη προσκλήσει του κ. Ι. Πανίτσα και των πρωτεργατών του Συλλόγου ίνα εν ησυχία, υπό τη σκιάν των πυκνοφύλλων πεύκων, συζητώσι περί το πώς θα δυνηθώσιν ευρύτερον να δράσωσιν επ' αγαθώ του τε εμπορίου της Ελλάδος και της εγκυκλοπαιδικής μορφώσεως των εμποροϋπαλλήλων».

Δεκέμβρης 1901, στην εμπορική οικονομολογική και χρηματιστική εφημερίδα «Ερμής», γράφεται: «Διά Βασιλικής χειρός τίθεται σήμερον ο θεμέλιος λίθος του οικοδομήματος εκείνου, το οποίον, λευκόν και άσπιλον, ως η καρδία του γενναίου χορηγού, μέλλει να κοσμίση τον παρά τον μητροπολιτικόν ναόν χώρον των Αθηνών». Ο Σύλλογος των Εμποροϋπαλλήλων Αθηνών αποκτά μόνιμον στέγη.

Εκατόν ένα χρόνια μετά, «υπό συνθήκες» ισοπέδωσης της Αθήνας, στο κτίριο της οδού Αγ. Φιλοθέης 5Β, ο πάνω όροφος έχει χαρακτηριστεί κίτρινος, πρόβλημα υπάρχει και στην ψευδοροφή του ισογείου. Κατά καιρούς, διάφορα «μπαλώματα» γίνανε στην οροφή, ενώ μετά από 10 μήνες αναμονής δόθηκε τελικά, πριν 20 μέρες, η άδεια από το υπουργείο Πολιτισμού (είναι διατηρητέο) για επισκευές. Το πρόβλημα, όμως, της οικονομικής ανεπάρκειας και τα μεγάλα κόστη εμποδίζουν την προσπάθεια, που κάνει ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων να το φτιάξει. Η αδιαφορία των αρμοδίων προκλητική, αφού τρία υπουργεία, εμπλεκόμενα, λόγω των υπηρεσιών τους, θα μπορούσαν να μοιραστούν το κόστος. Το ΥΠΕΧΩΔΕ, παλιότερα, είχε φτιάξει την πρόσοψη, λόγω της ανακαίνισης της Πλατείας, το υπουργείο Πολιτισμού γιατί το έχει χαρακτηρίσει μνημείο και το υπουργείο Εργασίας γιατί είναι ένα κτίριο - «αρχείο» του συνδικαλιστικού κινήματος. Παρά τις γραπτές απαιτήσεις του συλλόγου, η μόνιμη επωδός είναι «δεν υπάρχουν χρήματα».

Μια βόλτα, όμως, στην Πλατεία Μητροπόλεως, μας δείχνει το «ενδιαφέρον» των αρμοδίων για το Ναό, για το πλακόστρωτο, ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων και την αδιαφορία για την ιστορία των εργαζομένων, των εργατικών σωματείων και τον αγώνα τους για την καλυτέρευση του τόπου.

Αποκωδικοποιώντας κάποιος το χώρο του κτιρίου, μπορεί να μετουσιώσει τη γνώση του παρελθόντος και να την κάνει προωθητική για το μέλλον. Η Βιβλιοθήκη του Συλλόγου, στον πρώτο όροφο του κτιρίου, αποτυπώνει μια σημαντική προσφορά του συνδικαλιστικού κινήματος, που πολλές φορές ξεχνιέται, τη μόρφωση των ανθρώπων. Πλήθος βιβλίων, από το τέλος του 1800 ακόμα, νομικά, Γαλλικό Δίκαιο Φυλακών, λογοτεχνία, σχολικά βιβλία, επιστημονικά, φιλοσοφικά, ποίηση, χάρτες γεωγραφικοί, εφημερίδες ιχνογραφούν την ιστορία της εκπαίδευσης των εμπόρων και των εμποροϋπαλλήλων. Η φθορά του χρόνου, όμως, κι εκεί «τρώει» το χαρτί. Για να μην καταστρέφεται, δεν πρέπει να τα πιάνουν χέρια. Μιλώντας στο «Ρ», η Β. Φωτεινού, μέλος του συλλόγου, μας μιλά για τη σημαντική προσφορά των σχολών που στεγάστηκαν στο κτίριο, στη μόρφωση κι αυτών ακόμα των Εμπόρων της Ελλάδας: «Μέχρι τότε δεν υπήρχαν σχολές. Το 1889 ιδρύθηκε το Ταμείο Αλληλοβοηθείας Εμποροϋπαλλήλων και το 1901 άλλαξε το καταστατικό, διευρύνοντας τη δραστηριότητα του συλλόγου. Από τις νυχτερινές σχολές πέρασαν πολλοί. Στεγάστηκαν επίσης Εμπορικές σχολές, εξατάξιο Γυμνάσιο, Γυμνάσιο, Λύκειο. Μέχρι το '85 λειτουργούσε Δημόσιο σχολείο. Αξιο λόγου, ότι η ιδιωτική νυχτερινή σχολή, όπως λεγόταν, σπούδασε εργαζόμενους και άνεργους με πιστοποιητικά απορίας. Στις αρχές της δεκαετίας του '60, όσοι εκπαιδεύονταν στην Εμπορική Σχολή κι έπαιρναν δίπλωμα είχαν 10% στο μισθό τους».

Μια σημαντική προσφορά του συνδικαλιστικού κινήματος των εμποροϋπαλλήλων είναι και στον τομέα του αθλητισμού. Κύπελλα, μετάλλια, μητρώα αθλητών, μπορεί να δει κάποιος συνεχίζοντας την επίσκεψή του στο κτίριο. «Η αθλητική ένωση εμποροϋπαλλήλων ιδρύθηκε το 1925, ήταν στο ΣΕΓΑΣ, συνεχίζει η Φ. Φωτεινού, ήταν οργανωμένη και πλήθος εμποροϋπαλλήλων μετείχε στο στίβο, πήρε κύπελλα στο χάντμπολ και στο ποδόσφαιρο».

Η αίθουσα των Γενικών Συνελεύσεων των εμποροϋπαλλήλων γυρίζει τα φύλλα της ιστορίας. Μετά το '17 και την μπολσεβίκικη επανάσταση, ιδρύεται στην Ελλάδα το ΣΕΚΕ και οι πρώτοι σοσιαλιστικοί σύλλογοι. Οι πρώτες παρατάξεις ιδρύονται το '27 και το '28. Το '33 έχουμε τη διαγραφή των Κομμουνιστών από το Σύλλογο. Η Φ. Φωτεινού μας μιλά για τους πολέμους και τις επιπτώσεις στο κτίριο. Επιτάσσεται, γίνεται νοσοκομείο, επί Μεταξά κυνηγιέται η διοίκηση και διορίζεται άλλη από το '38 μέχρι και το '43. Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά η συνδικαλίστρια, «διαβάζοντας τ' αρχεία, μπορείς να δεις και ν' αντιπαραθέσεις με το σήμερα. Σε κάθε εποχή ο πόλεμος αφαιρεί από τους εργαζόμενους κάθε κατακτημένο δικαίωμα και τους αναγκάζει από την αρχή ν' αγωνιστούν. Θέλω να επισημάνω ότι η αργία της Κυριακής κατακτήθηκε, σκεφθείτε ότι την 1/7/1900 δεν ανοίγουν τα καταστήματα το πρωί για τους 3 καλοκαιρινούς μήνες. Καθιερώθηκε η ημιαργία του Σαββάτου το '56, εκτός Δεκεμβρίου και Μεγάλης Εβδομάδας. Επί δικτατορίας, π.χ., κέρδισαν το απόγευμα της Δευτέρας και μένουν κλειστά τα μαγαζιά».

Σημαντική επισήμανση της ομιλήτριας για τα τότε προωθημένα αιτήματα του εργατικού κινήματος. Το 1936, π.χ., η πρώτη γυναίκα που μιλάει σε Γενική Συνέλευση, η Μπαχώμη, θέτει το θέμα της εξίσωσης των μισθών αντρών - γυναικών και την ανάγκη σύστασης τμήματος γυναικών υπαλλήλων.

Σημαντικό να ειπωθεί ότι από το πολύτιμο αρχείο του Συλλόγου, λείπουν τα αρχεία της διάρκειας της δικτατορίας. Εξαφανίστηκαν από αυτούς που διορίστηκαν.

Από τα παραπάνω, φαίνεται ότι η καταστροφή του κτιρίου, της μνήμης των εμποροϋπαλλήλων, καταστρέφει ανάγκες, ενδιαφέροντα, ιδεολογία, σχέσεις, συμμαχίες, την οργάνωση της κοινωνικής ζωής, τη μνήμη, στην ουσία, «μιας σύρραξης» ανάμεσα στους εργαζόμενους και στους εκμεταλλευτές τους. Αυτό, άλλωστε, φαίνεται κάνοντας μια βόλτα στην πόλη, ό,τι δείχνει την εργατική τάξη, τους εργαζόμενους και τους αγώνες τους δεν έχει μέλλον να συντηρηθεί, γιατί δεν υπάρχει χρήμα από τους κυβερνώντες, το χρήμα από την υπερεκμετάλλευση της εργατικής τάξης ανήκει στους εκμεταλλευτές.


Παντία ΚΑΖΑΝΤΖΗ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις (2021-03-11 00:00:00.0)
Εκθεση για τα 180 χρόνια του Πανεπιστημίου της Αθήνας (2018-01-03 00:00:00.0)
Στις 9 Μάη τα εγκαίνια (2007-04-25 00:00:00.0)
Ξεκίνημα χρονιάς με προβλήματα (2003-09-11 00:00:00.0)
Συζήτηση με εμποροϋπαλλήλους (2002-10-03 00:00:00.0)
Αθηναϊκός Τύπος και 20ός αιώνας (1999-12-23 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ