Σήμερα, εάν οι ομοσπονδιακοί πράκτορες των ΗΠΑ επιθυμήσουν να κάνουν για κάποιο λόγο έρευνα στο σπίτι σου για να ελέγξουν, μεταξύ άλλων, το σκληρό λογισμικό του ηλεκτρονικού σου υπολογιστή ή μία δισκέτα που έχει ενδιαφέροντα στοιχεία, θα πρέπει να εξασφαλίσουν δικαστικό ένταλμα το οποίο θα εκδοθεί για συγκεκριμένους λόγους. Θα σου επιδοθεί άμεσα αντίγραφο που θα σε ειδοποιεί άμεσα για την πραγματοποίηση και τους λόγους της έρευνας. Αυτός είναι ο λεγόμενος νόμος Τέταρτης Τροποποίησης του νόμου περί ιδιωτικού βίου.

Εάν η κυβέρνηση θέλει να υποκλέψει τις τηλεφωνικές σου συνδιαλέξεις την ώρα που αυτές γίνονται, θα πρέπει επίσης να ζητήσει την έκδοση εντάλματος με βάση κάποια πιθανή αιτία, αλλά η έρευνα και η κατοχή των δεδομένων των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων προχωρά εν αγνοία σου. Αυτός ήταν ο νόμος που πέρασε το 1968 για το καθεστώς ομοσπονδιακών τηλεφωνικών υποκλοπών, γνωστή ως Τρίτη Τροποποίηση του νόμου περί ιδιωτικής ζωής.

Εάν η κυβέρνηση θέλει να μάθει τις επικοινωνίες που έχεις μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου το ζήτημα γίνεται πιο περίπλοκο. Εάν τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι παλιά έως και 180 ημερών, τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει στη διάθεσή της εισαγγελικό ένταλμα με βάση ενδείξεις για πιθανούς λόγους και μπορεί να ανοίξει τη θυρίδα του ηλεκτρονικού σου ταχυδρομείου δίχως ταυτόχρονη ειδοποίηση προς εσένα. Αυτός είναι ο νόμος περί Ιδιωτικών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών του 1986. Σύμφωνα με τον ίδιο νόμο , εάν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είναι παλαιότερο των 180 ημερών, ή εάν η κυβέρνηση θέλει άλλα στοιχεία, πέραν του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (π.χ. διευθύνσεις, ονόματα ηλεκτρονικής ατζέντας ή άλλες σημειώσεις), τότε για να περάσουν όλα αυτά στα χέρια κάποιας κυβερνητικής, ομοσπονδιακής υπηρεσίας, αρκεί μία δικαστική εντολή ή κλήση...

Στην περίπτωση κλήσης, που εκδίδεται δίχως πρότερη δικαστική έγκριση , η κυβέρνηση αρκεί μόνον να ισχυριστεί ή να επικαλεστεί κάποιο διοικητικό ή άλλο ζήτημα που εμπίπτει στον ποινικό κώδικα . Στην περίπτωση της κυβέρνησης ή του παροχέα υπηρεσίας ΙΝΤΕΡΝΕΤ του ιδιωτικού τομέα, τα σημερινά νομικά στάνταρ προσφέρουν ελάχιστες διαβεβαιώσεις προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Αυτό πάλι, βάσει του νόμου περί Ιδιωτικών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, ο οποίος δίνει στους παροχείς υπηρεσιών ευρύτατο πεδίο ελέγχου ακόμη και δυνατότητες υποκλοπών επικοινωνιών με επίκληση της προστασίας των δικών τους συστημάτων ή της περιουσίας τους...

Πέρα από το ισχύον νομικό πλαίσιο, υπάρχει και το ακόλουθο αδιαμφισβήτητο ζήτημα: εκείνο της αδυναμίας των νομοθετών να συμβαδίσουν με τις ραγδαίες εξελίξεις στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ και να προβλέψουν ενδεχόμενα νομικά κενά και προβλήματα...

Ενώ έως πρότινος οι πληροφορίες και άλλα δεδομένα αποθηκεύονταν συνήθως τοπικά σε δίσκους ή στο σκληρό λογισμικό, το ΙΝΤΕΡΝΕΤ εδώ και καιρό προσφέρει τη δυνατότητα αποθήκευσης προσωπικών και άλλων δεδομένων μέσα στο ίδιο το Διαδίκτυο, προκειμένου αυτά τα στοιχεία να είναι προσβάσιμα από οποιαδήποτε τοποθεσία. Αυτή η τάση αυξάνεται συνεχώς και όσον αφορά το ισχύον ομοσπονδιακό αμερικανικό νομικό πλαίσιο ο νόμος περί Προστασίας της Ιδιωτικής Ηλεκτρονικής Πληροφορίας προβάλλει πολυκαιρισμένος ... Αυτό το ζήτημα είναι κρίσιμο, αφού, σύμφωνα με τον αμερικανικό νόμο, μία πληροφορία που έχει δοθεί ή έχει εμπιστευτεί σε τρίτο μέρος δεν αποτελεί προσωπικό δεδομένο ή ιδιωτική αλλά δημόσια πληροφορία! Να τι λέει επακριβώς ένα από τα άρθρα του νόμου περί Προστασίας της Ιδιωτικής Ηλεκτρονικής Πληροφορίας:«Πληροφορίες που αποθηκεύονται σε υπολογιστή στο σπίτι ή στο γραφείο δικαιούνται να εμπίπτουν στην προστασία της Τέταρτης Τροποποίησης του νόμου περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής, μόνον που, ως γνωστόν, εάν δώσεις μία πληροφορία σε τρίτο μέρος ή πρόσωπο, χάνονται τα δικαιώματα συνταγματικής προστασίας ατομικών δεδομένων».

Με τη διεύρυνση της τηλεργασίας και της εργασίας μέσω ΙΝΤΕΡΝΕΤ το πρόβλημα αυτό διογκώνεται. Εχουμε ή όχι συνταγματικά προστατευμένο συμφέρον προστασίας, π.χ., των ημερολογίων που αποθηκεύονται σε περιοχές κόμβων του ΙΝΤΕΡΝΕΤ; Οσον αφορά τα προσωπικά ή άλλα στοιχεία μας που είναι αποθηκευμένα σε απομακρυσμένους σέρβερς, έχουμε ή ;;;;;;;;;;απολύουμε τον έλεγχο του προσωπικού χαρακτήρα των στοιχείων αυτών; Από την άλλη πλευρά, τι γίνεται με τα κωδικά συνθήματα ή τα κλειδιά κρυπτογράφησης που αποθηκεύονται εν γνώσει τρίτου προσώπου; Η πιο αθώα απάντησή μας σ' όλα αυτά είναι μάλλον πως η κατάσταση είναι ασαφής αν όχι επισφαλής...

Τα κενά της Τέταρτης Τροποποίησης του νόμου περί προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής ήρθαν στην επιφάνεια με την αναγγελία της κυβέρνησης Κλίντον, το Σεπτέμβρη του 1999, της νέας πολιτικής περί κρυπτογράφησης. Οι ανακοινώσεις του Λευκού Οίκου έκαναν λόγο για τρεις άξονες της νέας προσέγγισης της εμπορικής κρυπτογράφησης:

- Αρκετά χαλαρότεροι έλεγχοι στις εξαγωγές κρυπτογραφικού λογισμικού

- Εμφαση στην προστασία κρίσιμων υποδομών δικτύου και

- Κυβερνητική πρόσβαση στο κείμενο κρυπτογραφημένων επικοινωνιών και αποθηκευμένων δεδομένων.

Αυτό το τελευταίο ήταν και το πιο «ενδιαφέρον» σημείο του νόμου, που έφερε τη χαρακτηριστική ονομασία «Νόμος περί Ηλεκτρονικής και Κυβερνοδιαστημικής Ασφάλειας» (CESA). Αυτός ο νόμος θα επιτρέπει στην κυβέρνηση να πάρει υπό την κατοχή της κλειδιά κρυπτογράφησης ή πληροφορικών συστημάτων αποκρυπτογράφησης από τρίτα μέρη με δικαστική εντολή, που θα εκδοθεί με διάφορες δικαιολογίες. Με άλλα λόγια, ήδη μόνον η κυβέρνηση και οι αρμόδιες ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ μπορούν με οποιαδήποτε «νόμιμα» μέσα ή νομότυπες προφάσεις να πετύχουν πρόσβαση στις κωδικοποιημένες επικοινωνίες ή ακόμη και στα κρυπτογραφημένα στοιχεία κάποιου.

Εν κατακλείδι; Εάν η επαγρύπνηση των αρμόδιων πολιτικών, νομοθετικών, επιστημονικών και άλλων φορέων αλλά και των απλών πολιτών δεν αυξηθεί ιδιαίτερα πάνω στους τρόπους με τους οποίους οι νομοθέτες θα επιχειρήσουν να αντιμετωπίσουν τα κρίσιμα σημερινά και μελλοντικά ζητήματα της Εποχής της Πληροφορικής, τότε πολύ σύντομα το Διεθνές Διαδίκτυο Πληροφοριών αλλά και κάθε άλλο διαθέσιμο εργαλείο της τεχνολογίας της πληροφορικής, από δίαυλος ανοιχτής και αμφίδρομης επικοινωνίας, θα εξελιχθεί - άμα συντρέξουν οι «κατάλληλες συνθήκες και λόγοι»... - σε πρόθυμο καταδότη αλλά και παράγοντα συρρίκνωσης ή ακόμη και προσωρινής καταστρατήγησης της ιδιωτικής μας ζωής. Αλλωστε, όπως διαπιστώνει κανείς από τα παραπάνω, τουλάχιστον για την περίπτωση των ΗΠΑ, το νομικό πλαίσιο και τα νομικίστικα τερτίπια για τη χρήση - αν όχι ενδυνάμωση - αυτού του ιδιότυπου «καταδότη» είναι ήδη, σήμερα, απτά και πολύ αληθινά.