Copyright 2022 The Associated

Πυρκαγιά σε εγκατάσταση πετρελαίου από τουρκικό χτύπημα στη βορειοανατολική Συρία

Σε μια περιοχή όπου πολλά μέτωπα βρίσκονται «στο κόκκινο» και αλληλεπιδρούν με τη συνολικότερη όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Αγκυρα αξιοποιεί για πολλοστή φορά το πρόσχημα του «αντιτρομοκρατικού αγώνα» για να προωθήσει τους στρατηγικούς σχεδιασμούς της τουρκικής αστικής τάξης, την περιβόητη «ενίσχυση της περιφερειακής ηγεσίας της Τουρκίας», όπως ανέφερε σε δηλώσεις του ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν.

Μετά την αιματηρή επίθεση της 13ης Νοέμβρη στην Κωνσταντινούπολη, την οποία η τουρκική κυβέρνηση απέδωσε στις κουρδικές δυνάμεις του PKK (κάτι που το ίδιο αρνείται), η Αγκυρα ξεκίνησε μπαράζ αεροπορικών επιδρομών και βομβαρδισμών σε κουρδικά εδάφη της βόρειας Συρίας και του βόρειου Ιράκ, προαναγγέλλοντας μάλιστα νέα χερσαία επιδρομή το επόμενο διάστημα, για τη δημιουργία της περιβόητης «ζώνης ασφάλειας» που θα διευρύνει την τουρκική κατοχή.

Την τουρκική επιθετικότητα αβαντάρουν και καλύπτουν τόσο οι ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ όσο και η Ρωσία, καθώς με γνώμονα τη συνεχή προσπάθειά τους για μεγαλύτερο προσεταιρισμό της Αγκυρας αναγνωρίζουν το «νόμιμο δικαίωμά της» να «υπερασπίζεται την ασφάλειά της». Η κάλυψη αυτή δεν αναιρείται ούτε από τις εκκλήσεις τους για «αυτοσυγκράτηση» και «αναλογικότητα», αλλά ούτε και από «ανησυχίες» που εκφράζουν για τους όρους με τους οποίους εντείνονται οι τουρκικές «αντιτρομοκρατικές» πρωτοβουλίες και κατά πόσο αυτές μπορεί να ωφελήσουν αντίπαλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Την Παρασκευή, ο Ερντογάν αναφέρθηκε ξανά στον στόχο της Αγκυρας να δημιουργήσει μια «ζώνη ασφαλείας (...) πέρα από τα σύνορά μας» και σε όλο τους το μήκος, «από τη Δύση έως την Ανατολή», μέσα στο συριακό έδαφος.

Ο Τούρκος Πρόεδρος πρόσθεσε μάλιστα ότι οι συριακές πόλεις «Ταλ Ριφάτ, Μανμπίτζ, Αΐν αλ-Αραμπ (σ.σ. Κομπάνι στα Κουρδικά)» θα περιληφθούν σ' αυτήν τη «ζώνη ασφαλείας» πλάτους 30 χιλιομέτρων.

Παράλληλα, η τουρκική κυβέρνηση προωθεί συστηματικά την αλλαγή της δημογραφικής σύνθεσης του πληθυσμού των κουρδικών περιοχών που καταλαμβάνει στη Συρία, υπέρ Τουρκμένων και Αράβων προσφύγων της Συρίας, που ενθαρρύνονται να επιστρέψουν στο συριακό έδαφος, μένοντας σε κάποιες από τις χιλιάδες κατοικίες που φτιάχνουν εδώ και πολλούς μήνες τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες.

Για τους σκοπούς αυτούς, άλλωστε, η κυβέρνηση Ερντογάν τα προηγούμενα χρόνια εξαπέλυσε άλλες τρεις μεγάλες χερσαίες εισβολές στο συριακό έδαφος και προετοιμάζει τώρα την τέταρτη. Αναλυτές εκτιμούν ότι αυτή θα ξεκινήσει όταν θα έχει προηγηθεί η επίτευξη πρακτικών στόχων των τουρκικών επιθέσεων κατά των μαχητών του ΡΚΚ στο βόρειο Ιράκ, έτσι ώστε στη συνέχεια οι τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις να κλιμακώσουν απερίσπαστες την επίθεσή τους στο έδαφος της βόρειας και της βορειοανατολικής Συρίας.

Στη βόρεια Συρία ο τουρκικός στρατός ξεκίνησε το 2016 - 2017 με τη χερσαία εισβολή της επιχείρησης «Ασπίδα του Ευφράτη», συνέχισε το 2018 με την επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας», ενώ πολλαπλασίασε και σταθεροποίησε παράνομες τουρκικές στρατιωτικές βάσεις το 2019 - 2020 με την επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης». Τώρα εντείνει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, για την ώρα από αέρος και με πυροβολικό, μέσω της επιχείρησης «Γαμψό Ξίφος», ενώ ετοιμάζει νέα χερσαία εισβολή.

Σήμερα η Τουρκία βομβαρδίζει και το βόρειο Ιράκ. Η περιοχή μάλιστα σφυροκοπείται ταυτόχρονα όχι μόνο από τα τουρκικά αεροσκάφη (τηλεκατευθυνόμενα και μη), αλλά και από επιθέσεις του Ιράν, με drones και πυραύλους, αφού και η Τεχεράνη επιχειρεί να αποδυναμώσει ένοπλες οργανώσεις Κούρδων που δρουν στο εσωτερικό της (ιρανικό Κουρδιστάν). Οι συγκεκριμένες οργανώσεις Κούρδων του Ιράν δείχνουν ότι αξιοποιούν για τους δικούς τους σκοπούς τη συγκυρία των μαζικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που έχουν ξεσπάσει στη χώρα από τα μέσα Σεπτέμβρη, με αφορμή τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί από το ιρανικό Κουρδιστάν, μετά τη σύλληψή της από την ιρανική «αστυνομία ηθών». Η Τεχεράνη επικαλείται κι αυτή την «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας» για τις επιθέσεις στο βόρειο Ιράκ.

«Αέρα στα πανιά» της επιθετικότητας της Τουρκίας δίνουν οι αντιδράσεις των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - EE και της Ρωσίας, τόσο με την κάλυψή τους τόσα χρόνια στην τουρκική κατοχή συριακών εδαφών και στην παρουσία τουρκικών δυνάμεων στο Ιράκ, όσο και με τη στάση τους απέναντι στις νέες επιδρομές της Αγκυρας, επιβεβαιώνοντας ότι το «Διεθνές Δίκαιο», το «απαραβίαστο των συνόρων» κ.ο.κ. γίνονται «λάστιχο» ανάλογα με τα εκάστοτε συμφέροντα των ιμπεριαλιστών.

Για τις νέες επιδρομές, παρά τις «επιφυλάξεις» και τις εκκλήσεις για «αυτοσυγκράτηση» και «αποκλιμάκωση», εκφράζουν ξανά «κατανόηση» στην «ανησυχία της Τουρκίας για την ασφάλειά της» και ξεκαθαρίζουν ότι στόχος τους είναι η καλύτερη «συνεννόηση» μαζί της, για την εξυπηρέτηση των γεωπολιτικών τους σχεδίων στην ευρύτερη περιοχή.

Από την πλευρά των ΗΠΑ, ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, ταξίαρχος Π. Ράιντερ, σχολιάζοντας τις επιθέσεις στις κουρδικές δυνάμεις των SDF που συνεργάζονται με τις ΗΠΑ στη Συρία (και θεωρούνται από την Αγκυρα «παρακλάδι του PKK»), εξέφρασε ανησυχία για συνέπειες στον «διεθνή συνασπισμό κατά του ISIS», δηλαδή στο αμερικανικό «αντιτρομοκρατικό» εργαλείο στρατιωτικής παρέμβασης στην περιοχή. Πρόσθεσε δε ότι «οι πρόσφατες αεροπορικές επιδρομές στη Συρία απείλησαν άμεσα την ασφάλεια του στρατιωτικού προσωπικού των ΗΠΑ που εργάζεται στη Συρία με εταίρους του εκεί (σ.σ. τις κουρδικές δυνάμεις των SDF) για να νικήσει τον ISIS». Σε ό,τι αφορά τις επιθέσεις σε ιρακινό έδαφος, έκανε λόγο για «ασυντόνιστες στρατιωτικές ενέργειες που απειλούν την κυριαρχία του Ιράκ», αφήνοντας βέβαια ορθάνοιχτα παράθυρα για ...«συντονισμένες» επιθέσεις.

Χαρακτηριστικά είναι και τα όσα ανέφερε σχετικά ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον, καθώς εντείνονται τα παζάρια με την Αγκυρα για τη νέα διεύρυνση του ΝΑΤΟ με την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας. Μιλώντας στη σουηδική Βουλή ο Κρίστερσον ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η κατάσταση στη βόρεια Συρία είναι πολύ περίπλοκη: Αφενός υπάρχει ένας αγώνας ενάντια στην τρομοκρατική οργάνωση Daesh (σ.σ. "Ισλαμικό Κράτος") και αφετέρου πρέπει να παραδεχτούμε ότι η Τουρκία είναι μια χώρα που δέχεται τρομοκρατικές επιθέσεις (...) Η Τουρκία έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της ενάντια σε κάθε είδους τρομοκρατική επίθεση». Ο ίδιος, «φωτογραφίζοντας» κουρδικές οργανώσεις που η Αγκυρα θεωρεί παρακλάδια του PKK, πρόσθεσε ότι «η Σουηδία δεν πρέπει να αποτελεί ασφαλές καταφύγιο» για ανθρώπους «που παίρνουν μέρος με ποικίλους τρόπους στην τρομοκρατία».

Από την πλευρά της Ρωσίας, στη λογική της «αναλογικότητας» στις τουρκικές επιθέσεις, ο Αλ. Λαβρέντιεφ, απεσταλμένος του Ρώσου Προέδρου στη Συρία, κάλεσε την Τουρκία να απόσχει από μια πλήρους κλίμακας χερσαία επίθεση στη Συρία, εκφράζοντας την ελπίδα ότι «τα επιχειρήματά μας θα ακουστούν από την Αγκυρα και θα βρεθούν άλλοι τρόποι επίλυσης του προβλήματος». Σημείωσε ακόμα ότι οι ΗΠΑ ακολουθούν μια «καταστροφική» πορεία στη βορειοανατολική Συρία και ότι η επίλυση του κουρδικού ζητήματος θα ήταν σημαντικός παράγοντας για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στην περιοχή.

Σημειώνεται ότι μεσοβδόμαδα η ηγεσία των κουρδικών δυνάμεων SDF δήλωσε πως «αναστέλλει» τη συνεργασία με τον «διεθνή συνασπισμό» των ΗΠΑ κατά του «Ισλαμικού Κράτους», κατηγορώντας την Ουάσιγκτον ότι δεν έχει καταδικάσει ξεκάθαρα τις τουρκικές επιδρομές στις κουρδικές περιοχές της Συρίας. Δυσαρέσκεια εξέφρασε η ηγεσία των SDF και για τη διγλωσσία της Ρωσίας.

Στο μεταξύ, ο αρμενικής καταγωγής Τούρκος βουλευτής του σοσιαλδημοκρατικού φιλοκουρδικού κόμματος HDP, Γκάρο Παϊλάν, επικαλέστηκε πληροφορίες με βάση τις οποίες η γυναίκα που συνελήφθη και κατηγορείται για την πρόσφατη βομβιστική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη δεν έχει σχέση με το ΡΚΚ, αλλά με δυνάμεις με τις οποίες μέχρι τώρα συνεργαζόταν η Αγκυρα στον πόλεμο στη Συρία. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι η συλληφθείσα ομολόγησε στην αστυνομία επαφές με τον «Ελεύθερο Συριακό Στρατό» (FSA - αποτελείται από Σύρους αντικυβερνητικούς, τζιχαντιστές της «Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ»), του οποίου η εκπαίδευση πολλές φορές έχει συνδεθεί με την τουρκική μυστική υπηρεσία ΜΙΤ.

Ανεξάρτητα πάντως από την ανοχή των ΗΠΑ και της Ρωσίας στις τουρκικές επιθέσεις, η διενέργεια στρατιωτικών επιχειρήσεων σε μια περιοχή όπου δρουν αμερικανικές και ρωσικές δυνάμεις δεν παύει να εγκυμονεί κινδύνους «ατυχημάτων». Εκπρόσωπος της Κεντρικής Διοίκησης (CENTCOM) του αμερικανικού στρατού επιβεβαίωσε ότι την περασμένη Τρίτη εξαιτίας τουρκικών επιδρομών κινδύνευσε η ζωή Αμερικανών στρατιωτών σε βάση κοντά στη Χάσακα, ενώ αναφέρεται επίσης ότι τουρκική επιδρομή σε βάση στο Ταλ Τάμερ την Τετάρτη τραυμάτισε και έναν Ρώσο στρατιώτη.

Στο κουβάρι των σύνθετων εξελίξεων προστίθενται οι παρεμβάσεις και οι στρατιωτικές επεμβάσεις από άλλες χώρες και δυνάμεις της περιοχής.

Πέρα από τις προαναφερθείσες επιθέσεις του Ιράν στο βόρειο Ιράκ, το Ισραήλ συνεχίζει αμείωτα τις επιδρομές στο συριακό έδαφος, για να περιορίσει τις κινήσεις και τις δυνατότητες γεωπολιτικών αντιπάλων του, όπως είναι οι δυνάμεις της λιβανέζικης «Χεζμπολάχ» και οι Ιρανοί «Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης». Το Ισραήλ κατηγορήθηκε από την Τεχεράνη και για τη δολοφονία του Ιρανού συνταγματάρχη και συμβούλου του συριακού στρατού, Ντ. Τζασφάρι, στις 23 Νοέμβρη, κοντά στη Δαμασκό.

Την ίδια ώρα, χωρίς να υπάρξουν επίσημες ανακοινώσεις από την κυβέρνηση της Συρίας, το συριακό πρακτορείο SANA μετέδωσε ήδη από τις αρχές της βδομάδας ότι από τα τουρκικά χτυπήματα υπάρχει και ένας «απροσδιόριστος» αριθμός νεκρών Σύρων στρατιωτών.

Πληροφορίες κάνουν λόγο για πάνω από 25 θανάτους Σύρων στρατιωτών από τις τουρκικές επιδρομές, ωστόσο η κυβέρνηση του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Ασαντ τηρεί σιγή ιχθύος.

Η στάση αυτή καταγράφεται ενώ «τρέχει» η παρασκηνιακή συνεργασία Δαμασκού - Αγκυρας ήδη από τον περασμένο Ιούλιο, σε επίπεδο μυστικών υπηρεσιών αλλά και σε πολιτικό επίπεδο. Εν μέσω των νέων τουρκικών επιδρομών στη Συρία, ο Τούρκος Πρόεδρος επανέφερε το ενδεχόμενο συνάντησής του με τον Σύρο ομόλογό του.

Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και η 19η διεθνής Σύνοδος της λεγόμενης Διαδικασίας της Αστάνα για τη Συρία - συμμετέχουν Ρωσία, Ιράν και Τουρκία - που πραγματοποιήθηκε μεσοβδόμαδα στην ομώνυμη πόλη του Καζακστάν, εν μέσω των νέων τουρκικών επιχειρήσεων.

Στο κοινό ανακοινωθέν διακηρύσσεται χαρακτηριστικά η «αποφασιστικότητα» των τριών πλευρών να εντείνουν τη συνεργασία τους «κατά της τρομοκρατίας» και για να αντιμετωπίσουν «σχέδια αυτονομιστών που επιδιώκουν την υπονόμευση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, απειλώντας την εθνική ασφάλεια γειτονικών χωρών, όπως οι διασυνοριακές επιθέσεις και οι διεισδύσεις», σε μία έμμεση πλην σαφή αναφορά στις κουρδικές δυνάμεις SDF και YPG, που συνεργάζονται στενά με τον αμερικανικό στρατό.

Εξέφρασαν επίσης «σοβαρή ανησυχία» για την κλιμάκωση των εχθροπραξιών από «ομάδες αυτονομιστών κατά αμάχων στη Ροτζάβα» (δυτικό Κουρδιστάν στη βόρεια Συρία), ενώ απέρριψαν την «παράνομη αρπαγή και εμπορία πετρελαίου που ανήκει στη Συρία» και καταδίκασαν τις ενέργειες χωρών «που στηρίζουν τρομοκρατικά στοιχεία, όπως παράνομες αυτοδιοικούμενες περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας», σε άλλη μια σαφή αναφορά στις ΗΠΑ και στις σχέσεις τους με τις SDF και YPG.