Σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με θέμα «Οι θέσεις του ΚΚΕ για το περιεχόμενο της Σχολικής Γνώσης» που διοργάνωσαν οι Οργανώσεις Αχαΐας του ΚΚΕ με τους Τομείς Μαθητών και Αχαΐας της ΚΝΕ, μίλησε το απόγευμα της Παρασκευής ο Νίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Στην κατάμεστη αίθουσα του Μεγάρου Λόγου και Τέχνης, το «παρών» έδωσαν μαθητές, φοιτητές ιδιαίτερα των παιδαγωγικών σχολών, εκπαιδευτικοί και γονείς, ενώ πραγματοποιήθηκε πλούσιος διάλογος, συνολικά για τα εκπαιδευτικά ζητήματα. Επίσης, παραβρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της δημοτικής αρχής Πάτρας, με επικεφαλής τον δήμαρχο, Κώστα Πελετίδη, καθώς και αντιπροσωπεία του «Λαϊκού Φροντιστηρίου Αλληλεγγύης» του δήμου.

Μεταξύ άλλων, στην ομιλία του ο Νίκος Σοφιανός τόνισε ότι στην καρδιά του προβλήματος αναφορικά με το περιεχόμενο της σχολικής γνώσης είναι: «Το τι άνθρωπο επιδιώκει να διαμορφώσει η κοινωνία και τι καθήκοντα αναθέτει στην Εκπαίδευση, στο σχολείο, για να γίνει αυτός ο άνθρωπος πραγματικότητα.

Φυσικά. Δεν είναι ένας ο άνθρωπος, γιατί και η κοινωνία δεν είναι ομοιόμορφη. Και κακά τα ψέματα, στις μέρες μας, είναι ακόμα πιο σύνθετη, πιο διαφοροποιημένη. Ομως στον πυρήνα της είναι πιο ταξική.

Από τη μια ο κόσμος της εργασίας, από την άλλη ο κόσμος του κεφαλαίου.

Σταθερή και μόνιμη αντίφαση. Που παράγει συνεχώς έναν διπλό κόσμο. Εναν κόσμο ανεκπλήρωτων δυνατοτήτων.

Να τι γράφουμε στην πρόταση του Κόμματος για το Ενιαίο Δωδεκάχρονο Σχολείο Σύγχρονης Γενικής Παιδείας: "...οι αντιφάσεις της καπιταλιστικής παραγωγής επιδρούν και στην αστική εκπαίδευση. Ετσι, ενώ από τη μία η καπιταλιστική παραγωγή προϋποθέτει ολοένα και πιο αναπτυγμένες ικανότητες από την πλευρά της σύγχρονης εργατικής τάξης, ενώ χρειάζεται ολοένα και περισσότερες πλευρές της προσωπικότητας των εργαζομένων (φαντασία, δημιουργικότητα κ.λπ.) προς όφελος της κερδοφορίας της, από την άλλη ούτε θέλει, ούτε μπορεί να αναπτύξει σε αυτήν (την εργατική τάξη) το σύνολο των ικανοτήτων που επιτρέπει και απαιτεί το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων (...)

Ως εκ τούτου συνυπάρχουν πιο έντονα στην εποχή μας: Η σχετική ημιμάθεια, η αδυναμία του ανθρώπου να συγκροτήσει ένα στέρεο μεθοδολογικό υπόβαθρο ανάλυσης του κόσμου, παρακολούθησης των αλλαγών με την συσσώρευση γνώσεων, με την πολλαπλότητα πηγών πληροφόρησης, με την πρόσβαση ολοένα και περισσότερων ανθρώπων σε αυτές".

Ανεκπλήρωτες δυνατότητες. Αυτό παράγει και στην Εκπαίδευση ο καπιταλισμός. Και όσο ζούμε σε μια κοινωνία που παράγει και αναπαράγει ανεκπλήρωτες δυνατότητες, νέες αντιφάσεις εμφανίζονται.

Παλιά - νέα προβλήματα κάνουν την εμφάνισή τους. Στενεύουν οι ορίζοντες των νέων. Ομως δεν είναι καθαρό ποιος στενεύει τους ορίζοντες. Ποιος κλείνει τους δρόμους. Ομως η συναίσθηση αυτής της κατάστασης, όσο δεν γίνεται επίγνωση και συνείδηση, εκφράζεται και μέσα στην τάξη.

Στο παιδαγωγικό κλίμα. Στο πόσες φορές σταματάει το μάθημα ο εκπαιδευτικός για να βάλει σε τάξη τα παιδιά. Κάνει ολόκληρες μελέτες ο ΟΟΣΑ για να εντοπίσει αυτό το φαινόμενο, της πειθαρχίας στην τάξη. Ακόμα και μελέτη για το αν είναι χαρούμενοι οι δεκαπεντάχρονοι μαθητές στο σχολείο εκπονεί ο ΟΟΣΑ. Το αίσθημα ότι ανήκουν σε μια σχολική κοινότητα έχει αδυνατίσει το 2015 σε σχέση με το 2003, μας πληροφορεί η έρευνα (Pisa in Focus #71, OECD, Απρίλης 2017).

Κοινώς: Το αστικό σχολείο λαχανιάζει. Και η αστική τάξη με τις κυβερνήσεις της παίρνει τα μέτρα της, για να αντιμετωπίσει την ασθένεια. Εχει σύγχρονα μέσα, έχει πανεπιστήμια, ινστιτούτα. Γιατί δεν βρίσκει λύσεις;

Εξαρτάται τι εννοούμε όταν λέμε δεν βρίσκει λύση. Δεν είναι δα και ανίκανο το κεφάλαιο.

Το βασικό ζήτημα στο οποίο κρίνεται κάθε εκπαιδευτική πολιτική είναι το εξής: Τι άνθρωπο θέλει να διαμορφώσει η κοινωνία μέσα από το σχολείο;

Αν η σημερινή καπιταλιστική κοινωνία θέλει έναν άνθρωπο ανάπηρο συναισθηματικά, τότε το έχει καταφέρει; Αν θέλει να βγαίνουν μονόπλευροι άνθρωποι. Αλλοι της θεωρίας και άλλοι της πρακτικής, τότε σωστά έχει βαδίσει μέχρι τώρα. Και όχι μόνο έχει βαδίσει, αλλά και συνεχίζει και σήμερα, όταν με μια σειρά νόμους, όπως και ο τελευταίος της κυβέρνησης της ΝΔ, προωθούνται τα σχολεία των πολλών ταχυτήτων και κατηγοριών, που αναμφίβολα θα αφήσουν πιο έντονα το στίγμα τους σε μια ήδη κατηγοριοποιημένη και ταξικά διασπασμένη κοινωνία.

Για όλα αυτά τα ζητήματα αλλά και με πολλά άλλα καταπιαστήκαμε στην Ημερίδα του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ και που η έκδοση των υλικών της αποτελεί σημαντική συμβολή για να δώσουμε απαντήσεις στα μεγάλα "γιατί" αλλά και τα "πώς" της παιδαγωγικής και διδακτικής πράξης στο σχολείο.

Πατάμε στην πρόταση του ΚΚΕ για το σχολείο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας. Μια επεξεργασία που δεν αφορά απλά μια πρόταση για το μέλλον. Μπολιάζει τους σημερινούς αγώνες με κριτήριο, επιστημονικό, παιδαγωγικό και ταξικό, για τις συνεχόμενες αλλαγές στην Εκπαίδευση.

Δίνει έμπνευση για μελλοντικές συνεισφορές σε αυτή την υπόθεση, στο ίδιο το καθημερινό παιδαγωγικό εγχείρημα των εκπαιδευτικών που επιμένουν να διδάσκουν την αλήθεια, να την εμπλουτίζουν με νέα στοιχεία και που το ελπιδοφόρο είναι ότι αυξάνονται.

Μπορούμε να δούμε με άλλο μάτι την καθημερινότητα του σχολείου. Να δούμε δηλαδή το σχολείο όχι μόνο ως αυτό που είναι: Μηχανισμός της κυριαρχίας της αστικής τάξης. Αλλά και ως αυτό που μπορεί να γίνει σήμερα: Πεδίο ανάπτυξης της πάλης των ιδεών για το κέρδισμα όλο και μεγαλύτερου τμήματος των νέων. Για να συμβάλουμε με τη δουλειά μας σε αυτό που μπορεί να γίνει αύριο: Οπλο της εξουσίας των σύγχρονων προλετάριων για να απελευθερώσουν την ανθρωπότητα από την εκμετάλλευση, από την άγνοια, από την καταπίεση.

Μπορεί σήμερα να οργανώνεται μια τέτοιου είδους παρέμβαση, η οποία θα φωτίζει και την ανωτερότητα της συνολικής μας πρότασης για το σχολείο, τη γνώση, την κοινωνία.

Μέσα από το μάθημα, μέσα από την ανάληψη ευθύνης για τις σχολικές γιορτές, για τους διάφορους ομίλους που οργανώνονται στα σχολεία, για τα περίφημα εργαστήρια δεξιοτήτων, μπορούμε να βάλουμε τη δική μας σφραγίδα στους δρόμους διαμόρφωσης της συνείδησης των μαθητών μας.

Είναι απαίτηση των καιρών.

Να καταπολεμηθεί ο σύγχρονος σκοταδισμός που συνυπάρχει με την πολλαπλότητα της πληροφόρησης, που όμως δεν είναι γνώση.

Να μπορούν οι μαθητές να κατανοούν ότι ο φυσικός κόσμος είναι άπειρος και αιώνιος, χωρίς αρχή και δημιουργό.

Να μπορούν οι μαθητές να ξεχωρίζουν μέσα από τον καταιγισμό των ορισμών, των τύπων και των κανόνων, ότι αυτοί είναι οι απαντήσεις που έδωσε η επιστήμη σε πρακτικά προβλήματα που είχαν να κάνουν με την εξέλιξη των κοινωνιών, τις ανάγκες της παραγωγής.

Να αποκτά ο μαθητής σταδιακά γνώση για τον ρόλο της εργασίας στην εξανθρώπιση του πιθήκου, της σημασίας της πάλης των τάξεων στην εξέλιξη και την αλλαγή των κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών.

Να δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να προσεγγίσουν όλο τον πλούτο του πολιτισμού της ανθρωπότητας που μέσω της γλώσσας έρχεται στον λαό. Να αναδεικνύεται η γλώσσα ως ιστορικός, ζωντανός οργανισμός, ως μέσο έκφρασης, επικοινωνίας και κυρίως ως όργανο σκέψης και συνειδητής επίδρασης στον κόσμο. Κόντρα στην τυπολατρία, στην αποσπασματική αναφορά σε κείμενα, στη διδασκαλία με όρους εκμάθησης ξένης γλώσσας με όρους τουρισμού.

Ακόμα και από τις πιο μικρές ηλικίες να χτίζονται οι προϋποθέσεις ώστε απ' όλα τα μαθήματα να ξεπροβάλλει η πίστη στη δυνατότητα του ανθρώπου να γνωρίσει και να αλλάξει τον κόσμο. Να κατανοούν τα παιδιά την κίνηση ως τρόπο ύπαρξης της ύλης, φυσικά με τον πιο απλό τρόπο. Να προκαλούμε τη σκέψη των μαθητών, να οδηγούμε σε καταστάσεις προβληματισμού, να ταρακουνάμε συνειδήσεις και έτοιμες "αλήθειες"».