Επαναφορά σε αυστηρότερους δημοσιονομικούς κανόνες εισηγείται από το τέλος του 2023 η Κομισιόν, με άρση της λεγόμενης «Ρήτρας Διαφυγής» του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ.

Θυμίζουμε ότι από την άνοιξη του 2020, εν μέσω πανδημίας, αποφασίστηκε η προσωρινή αναστολή του Συμφώνου, για να χρηματοδοτήσουν η ΕΕ και τα κράτη - μέλη ένα εκτεταμένο σχέδιο στήριξης των ομίλων απέναντι στην κρίση. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν η εκτίναξη του πληθωρισμού, που τώρα πληρώνει ο λαός με μεγάλη ακρίβεια και με μέτρα «αποπληθωρισμού» επιβεβαιώνοντας ότι όποιο κι αν είναι το δημοσιονομικό - οικονομικό μείγμα, σ' αυτόν καταλήγει πάντα ο λογαριασμός.

«Τα τελευταία τρία χρόνια οι κυβερνήσεις της ΕΕ παρείχαν σημαντική στήριξη στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που επλήγησαν πρώτα από την πανδημία και στη συνέχεια από τις υψηλές τιμές της Ενέργειας. Ωστόσο η στήριξη αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί επ' αόριστον», δήλωσε την Τετάρτη ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόφσκις, σημειώνοντας ότι «καθώς οι τιμές της Ενέργειας βαίνουν μειούμενες, θα πρέπει να προχωρήσουμε στη σταδιακή κατάργηση των περισσότερων μέτρων στήριξης, ξεκινώντας από τα λιγότερο στοχευμένα», προαναγγέλλοντας περικοπές ακόμα και στις όποιες εξαγγελίες γίνονται με προεκλογική σκοπιμότητα.

Στο μεταξύ, από την ερχόμενη βδομάδα, στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών (13-14/3) και ίσως και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 23-24/3, μπαίνει «στα γεμάτα» στο τραπέζι η «μεταρρύθμιση» του Συμφώνου Σταθερότητας, των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, στις νέες απαιτήσεις, με προσπάθεια να γεφυρωθούν οι μεγάλοι ανταγωνισμοί στο εσωτερικό της ιμπεριαλιστικής ένωσης.

Ελεγε σχετικά την Τετάρτη ο επίτροπος Οικονομικών Τζεντιλόνι: «Δεν θα είχε νόημα να επανέλθουμε απλώς στην εφαρμογή των υφιστάμενων κανόνων, σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τη νέα μετα-πανδημική πραγματικότητα και την πραγματικότητα ενός συνεχιζόμενου πολέμου στην Ευρώπη. Και, κυρίως, πρέπει να αντικατοπτρίζεται το γεγονός ότι μια σημαντική αναθεώρηση αυτών των κανόνων βρίσκεται υπό επεξεργασία».

Σύμφωνα με όσα είχε προτείνει τον Νοέμβρη η Κομισιόν, στη νέα μορφή του «μνημονίου διαρκείας» θα παραμένει ο στόχος για έλλειμμα μικρότερο από το 3% του ΑΕΠ. Οσον αφορά το χρέος, αν ξεπερνά το 60% του ΑΕΠ οι χώρες θα καλούνται να υιοθετήσουν ένα 4ετές σχέδιο για τη μείωσή του, με ένταση των αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων. Αν ένα κράτος - μέλος δεν συμμορφωθεί, θα υπόκειται σε ισχυρότερους μηχανισμούς επιβολής, όπως η Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος.

Από το 2024, μάλιστα, οι δημοσιονομικοί κανόνες γίνονται ακόμα πιο αυστηροί, με αύξηση των στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα (στο 2%, από 0,8% του ΑΕΠ φέτος).

Στο μεταξύ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat η οικονομία της Ευρωζώνης εμφάνισε μηδενική ανάπτυξη στο δ' τρίμηνο του 2022, μετά από «ανάπτυξη» 0,3% το γ' τρίμηνο. Η Eurostat αναθεώρησε ελαφρώς προς τα κάτω τους αριθμούς αύξησης του ΑΕΠ και της απασχόλησης.

Πιο αναλυτικά, κατά το δ' τρίμηνο του 2022 σε όλη την ΕΕ το ΑΕΠ υποχώρησε 0,1% σε τριμηνιαία βάση. Στην Ευρωζώνη το εποχικά προσαρμοσμένο ΑΕΠ παρέμεινε στάσιμο. Σε ετήσια βάση δηλαδή, σε σύγκριση με το δ' τρίμηνο του 2021, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,8% στην Ευρωζώνη και κατά 1,7% στην ΕΕ.

«Στους τυφλούς βασίλεψε ο μονόφθαλμος», με την Ελλάδα να εμφανίζεται να έχει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σε τριμηνιαία βάση (+1,4%), σε μεγάλο βαθμό λόγω της αύξησης της κατανάλωσης. Στη δεύτερη και στην τρίτη θέση βρέθηκαν η Μάλτα (+1,2%) και η Κύπρος (+1,1%). Πτώση του ΑΕΠ καταγράφηκε στην Πολωνία (-2,4%), στην Εσθονία (-1,6%) και στη Φινλανδία (-0,6%).

Σε ετήσια βάση για το 2022 η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,9%, επιβραδύνοντας σε σχέση με το 8,4% του 2021.