Με τον τελικό του Champions League στην Κωνσταντινούπολη ανάμεσα σε Μάντσεστερ Σίτι και Ιντερ πέφτει η αυλαία της αγωνιστικής δράσης για τη σεζόν 2022 - 2023 στο σύνολο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Μια σεζόν με αρκετές ιδιαιτερότητες σε σχέση με τις προηγούμενες: Για πρώτη φορά στα χρονικά έγινε χειμωνιάτικη διακοπή, κοντά στους δύο μήνες (Νοέμβρης - Δεκέμβρης), αφού ελέω συμφερόντων το συγκεκριμένο δίμηνο διεξήχθη - επίσης για πρώτη φορά χειμώνα - το Μουντιάλ, στα γήπεδα του Κατάρ.

Πέρα όμως από τις συνέπειες στο αγωνιστικό κομμάτι και σε εξωαγωνιστικό επίπεδο, η φετινή σεζόν δείχνει να έχει επιπλέον ιδιαιτερότητες: Κατά τη διάρκειά της επιταχύνθηκαν οι διεργασίες στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο ενόψει των σαρωτικών αλλαγών που ετοιμάζει η UEFA από τη μεθεπόμενη σεζόν (2024 - 2025) στις διασυλλογικές ευρωπαϊκές διοργανώσεις, με αναμενόμενο αντίκτυπο και στα εγχώρια ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.

Πρόκειται για αλλαγές που ως συνήθως κινούνται στην κατεύθυνση της περαιτέρω εμπορευματοποίησης του αθλήματος, με στόχο μεγαλύτερα κέρδη για τους άμεσα εμπλεκόμενους με αυτό (UEFA, ομάδες, πολυεθνικές, χορηγούς). Παράλληλα, αλλάζει και πάλι το μείγμα της διαχείρισης στην «πίτα» των κερδών που προσφέρει η ποδοσφαιρική βιομηχανία της Ευρώπης. Ετσι, μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι τη φετινή σεζόν έδειξαν να εντείνονται εκ νέου οι ανταγωνισμοί εντός του οικοδομήματος, με στόχο την αναζήτηση ισχυρότερου ρόλου στο «προϊόν» την επόμενη μέρα.

Με βάση τα νέα σχέδια για τις αλλαγές στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και κυρίως στην κορυφαία εξ αυτών, το Champions League, τα κέρδη στα οποία αποβλέπει η UEFA για την τριετία 2024 - 2027 αναμένεται να σπάσουν κάθε ρεκόρ. Πρόσφατο δημοσίευμα των αγγλικών «Times» αναφέρει ανάμεσα στα άλλα ότι οι κρατούντες τα «κλειδιά» του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου προσδοκούν μια αύξηση που θα αγγίξει το 40% σε σχέση με τα έσοδα της τριετίας 2021 - 2024. Το παραπάνω μεταφράζεται σε πάνω από 6 δισ. ευρώ ανά έτος για την επόμενη τριετία, εξαιτίας και της αύξησης των αγώνων την οποία θα επιφέρουν οι νέες αλλαγές στο σύστημα διεξαγωγής.

Σημειωτέον, η νέα μορφή του λεγόμενου «ελβετικού μοντέλου» που αναμένεται να εφαρμοστεί στο Champions League, από το 2024, προβλέπει 36 ομάδες αντί για 32 στην κύρια φάση, αγωνιζόμενες σε μια μορφή πρωταθλήματος (αντί για ομίλους) που θα περιλαμβάνει τη διεξαγωγή δέκα αγώνων για κάθε ομάδα με διαφορετικούς αντιπάλους (εντός και εκτός έδρας) και, ανάλογα με την κατάταξη, οι 16 πρώτες ομάδες θα προκρίνονται απευθείας στη φάση των νοκ άουτ.

Ενδεικτικό παράδειγμα της νέας εποχής για τα έσοδα θεωρείται η περίπτωση της πώλησης των τηλεοπτικών δικαιωμάτων των ευρωπαϊκών διοργανώσεων για την εν λόγω τριετία. Με τα μέχρι τώρα στοιχεία, το αλισβερίσι της UEFA με τα ευρωπαϊκά τηλεοπτικά δίκτυα εμφανίζεται να ξεπερνάει κατά πολύ τα 3,6 δισ. τα οποία αποκόμισε η Συνομοσπονδία την προηγούμενη τριετία. Φυσικά, πέραν της UEFA (και των ομάδων προφανώς), στους κερδισμένους του όλου πακέτου αναμένεται να βρεθούν και οι πολυεθνικές του χώρου, είτε όσες έχουν άμεση συνεργασία με τη διοίκηση του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, είτε με τον ρόλο του χορηγού στο οικοδόμημα, που αναμένεται να καρπωθούν και σημαντικό μέρος των χρημάτων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ειδικά στον τομέα των τηλεοπτικών δικαιωμάτων το παζάρι έχει ήδη ξεκινήσει, με την κραταιά σε αυτόν τον τομέα «Team Marketing» (θυγατρική της UEFA), αλλά και τους νέους «παίκτες» στον χώρο τα τελευταία χρόνια («Sports», «Infront Endeavor - IMG»), να έχουν υποβάλει προσφορές για την πώληση των δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο, με τα ποσά να φτάνουν σε αστρονομικά ύψη.

Παράλληλα, η αύξηση των εσόδων για την UEFA δείχνει - πέραν των πρακτικών οφελών - να την ισχυροποιεί και στον ρόλο της ως απόλυτης διαχειρίστριας των τεκταινόμενων στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Εχοντας το πλεονέκτημα να μπορεί να μοιράσει περισσότερο χρήμα στους συλλόγους (και ιδιαίτερα στους ισχυρότερους εξ αυτών), δείχνει να εκμηδενίζει πλέον τις πιθανότητες ...σκοπέλων στον δρόμο της, όπως συνέβη πριν δυο χρόνια με την κίνηση των ισχυρών για τη δημιουργία ανεξάρτητης Λίγκας (European Super League). Εγχείρημα που, χάρη και στη στήριξη της UEFA ακόμα και σε επίπεδο οργάνων της ΕΕ και ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, οδηγήθηκε σε ναυάγιο, ενώ το τελευταίο διάστημα δείχνει να οδεύει προς την οριστική διάλυσή του, με τη Γιουβέντους να σπάει την τριάδα των τελευταίων «πιστών» του εγχειρήματος, μαζί με τις Μπαρτσελόνα και Ρεάλ Μαδρίτης, δηλώνοντας επίσημα την αποχώρησή της.

Αναβρασμός ενόψει του νέου μοιράσματος της «πίτας» δείχνει να επικρατεί και σε επίπεδο συλλόγων, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η UEFA συμπεριέλαβε ήδη στο μοίρασμα της «πίτας» και την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συλλόγων (ECA). Μέσω κοινοπραξίας που συστάθηκε (UEFA Club Competitions SA), η ΕCA για πρώτη φορά θα έχει απευθείας λόγο στα έσοδα από την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, κάτι που θεωρήθηκε και πράξη επιβράβευσης για την αρνητική στάση της στο προ διετίας εγχείρημα των ομάδων για τη δημιουργία της ESL.

Ωστόσο, το γεγονός ότι το γενικότερο κουμάντο και τον πρώτο λόγο στη λειτουργία της ECA έχουν οι περισσότερο ισχυροί σύλλογοι, δεν φαίνεται να ικανοποιεί μεγάλη μερίδα των λιγότερο ισχυρών συλλόγων. Αρκετοί απ' αυτούς προχώρησαν πρόσφατα στη δημιουργία της Ενωσης Ευρωπαϊκών Συλλόγων (Union of European Clubs), με κύρια αποστολή τη διεκδίκηση μεγαλύτερου ρόλου στη μοιρασιά της επόμενης μέρας. Στην αρχική συνέλευση της UEC συμμετείχαν 40 ομάδες, ανάμεσα στις οποίες και αρκετές από τις λεγόμενες μικρομεσαίες των σημαντικών πρωταθλημάτων της Ευρώπης, ενώ τα πλάνα των εμπνευστών της πρωτοβουλίας σε πρώτη φάση αφορούν μέχρι και 14.000 συλλόγους. Στην ιδρυτική διακήρυξη διαφήμισαν ως σκοπούς της UEC, μεταξύ άλλων, την «υποστήριξη του βιώσιμου ποδοσφαίρου» και μια σειρά από «αξίες», όπως «η δημοκρατία, η διαφάνεια, η αλληλεγγύη και η κοινοτική αξία του ποδοσφαίρου». Το τελευταίο, άλλωστε, θεωρείται και αιχμή για τον τρόπο λειτουργίας της ECA.