Την «έντονη ανησυχία» τους για την κατάσταση στο βόρειο Κόσοβο και τη «σημασία της αποκλιμάκωσης» ανάμεσα σε Βελιγράδι και Πρίστινα υπογράμμισαν οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ στη χτεσινή τους Σύνοδο, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της ευρωενωσιακής εξωτερικής πολιτικής Ζ. Μπορέλ, με φόντο τις δυσκολίες που προσθέτει στους σχεδιασμούς των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια η νέα όξυνση μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου.

Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη Παρασκευή ο Μπορέλ είχε ξεχωριστές συναντήσεις στις Βρυξέλλες με τον Πρόεδρο της Σερβίας Αλ. Βούτσιτς και τον πρωθυπουργό του προτεκτοράτου του Κοσόβου Αλ. Κούρτι - αφού δεν δέχτηκαν να τον συναντήσουν από κοινού - αλλά χωρίς κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα.

Χτες ο Μπορέλ επανέλαβε ότι «πρέπει να οργανωθούν εκλογές και στους τέσσερις δήμους του βόρειου Κοσόβου, με συμμετοχή των Σέρβων χωρίς προϋποθέσεις», αλλά και «οι δύο πλευρές να επιδείξουν ετοιμότητα για εφαρμογή των υποχρεώσεών τους από τον Διάλογο». Κατέληξε δε ότι «τα κράτη - μέλη παραμένουν έτοιμα για περαιτέρω μέτρα αν δεν υπάρξει πρόοδος», ενώ «ορθά υπογράμμισαν ότι από μελλοντικά μέλη της ΕΕ περιμένουμε μια ευρωπαϊκή συμπεριφορά».

Υπενθυμίζεται ότι τη νέα όξυνση στην περιοχή πυροδότησε η προσπάθεια της Πρίστινας να επιβάλει, με μεγάλη αστυνομική επιχείρηση στους δήμους του βόρειου Κοσόβου, τους «δημάρχους» που προέκυψαν μετά από «εκλογές» από τις οποίες απείχαν σχεδόν καθολικά οι Σέρβοι, που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της περιοχής. Οι δυνάμεις ασφαλείας της Πρίστινας, αλλά και η ΝΑΤΟική δύναμη στο Κόσοβο (KFOR), βρέθηκαν απέναντι σε Σέρβους διαδηλωτές που κινητοποιούνταν στα δημοτικά κτίρια ενάντια σε αυτήν τη μεθόδευση.

Στο μεταξύ, οι ΥΠΕΞ της ΕΕ υποδέχτηκαν θετικά την αποφυλάκιση των τριών Κοσοβάρων αστυνομικών που είχε συλλάβει η Σερβία πριν ένα 10ήμερο, κατηγορώντας τους για «σχέδια αποσταθεροποίησης», αφού - όπως είπε το Βελιγράδι - είχαν εντοπιστεί οπλισμένοι πέρα από τα ντε φάκτο σύνορα των δύο πλευρών.

Η Κοσοβάρα Πρόεδρος Βιόσια Οσμάνι έσπευσε να ευχαριστήσει ειδικά «τις ΗΠΑ για όλη τη δουλειά που έκαναν» για την αποφυλάκισή τους. Από την άλλη ο Κοσοβάρος πρωθυπουργός Αλ. Κούρτι δήλωσε μεν «χαρούμενος για την επιστροφή τους», επέμεινε όμως ότι «η απαγωγή τους συνιστά σοβαρή παραβίαση», ζητώντας να καταδικαστεί η «σερβική επιθετικότητα».

Την αποφυλάκιση των τριών Κοσοβάρων χαιρέτισε και ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα, από τις Βρυξέλλες που επίσης βρέθηκε χτες, δηλώνοντας την ίδια στιγμή πεπεισμένος για «την αναγκαιότητα μιας διάσκεψης χωρίς χρονικό περιορισμό, όπου στο πλαίσιο των τειχών μιας καλοδεχούμενης δομής υπό την αιγίδα της ευρωατλαντικής κοινότητας οι ηγέτες του Κοσόβου και της Σερβίας πρέπει να καταλήξουν όλα τα σημεία μιας συμφωνίας εξομάλυνσης».

Περιγράφοντας δε την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα λόγω των τριβών μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου - και οι οποίες συνδέονται άμεσα και με τον ανταγωνισμό του ευρωατλαντικού μπλοκ με τη Ρωσία και την Κίνα στα Δυτικά Βαλκάνια - ο Αλβανός πρωθυπουργός προχώρησε σε παραλληλισμό με την κατάσταση στην ανατολική Ουκρανία και την εκεί ιμπεριαλιστική σύγκρουση.

Οπως είπε, «η κατάσταση επιδεινώνεται από ώρα σε ώρα και από λεπτό σε λεπτό, αυξάνοντας την πιθανότητα για ένα "Ντονμπάς στα Βαλκάνια", μέσα στην καρδιά της Ευρώπης. Μια τέτοια πιθανότητα θα ήταν καταστροφική ακόμα και ως σκέψη, άρα πρέπει να εξουδετερωθεί με κάθε κόστος».

Και συνέχισε: «Η στρατηγική μυωπία απέναντι στον διάλογο, η καθυστέρηση του εξαιρετικού γαλλογερμανικού σχεδίου (σ.σ. για την "εξομάλυνση" των σχέσεων Σερβίας - Κοσόβου με τους όρους ΗΠΑ - ΕΕ), η στροφή του επίκεντρου στην επίδειξη δύναμης και κατά συνέπεια η επιδείνωση της κατάστασης στον βορρά (σ.σ. του Κοσόβου) μπορεί να κοστίσουν σε ολόκληρη την περιοχή. Αναμφίβολα στη Σερβία, αλλά ειδικά στο Κόσοβο, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, δεν θα υπάρχει επιστροφή, με μακροπρόθεσμες συνέπειες».

Τόνισε δε πως «η Αλβανία θα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να εμποδίσει κάτι τέτοιο, θα ήταν τρέλα για την εύθραυστη ειρήνη που χτίζαμε όλα αυτά τα χρόνια, στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου και μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών, να καταστραφεί σαν κάστρο στην άμμο (...) πετώντας μας όλους εκτός της πορείας της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης, μέσα στην (από πολύ παλιά) πυριταδαποθήκη στην καρδιά της Ευρώπης...».