Εντείνουν τον διαμεσολαβητικό τους ρόλο η ΕΕ και οι ΗΠΑ στη σύγκρουση Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν, επιδιώκοντας να ενισχύσουν τη θέση τους στον Νότιο Καύκασο έναντι της Ρωσίας.

Με φόντο τον αποκλεισμό του διαδρόμου του Λατσίν από το Αζερμπαϊτζάν την περασμένη βδομάδα, του μοναδικού δρόμου που συνδέει την Αρμενία με το Ναγκόρνο Καραμπάχ, συναντήθηκαν την Κυριακή στις Βρυξέλλες ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχ. Αλίεφ, και ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Ν. Πασινιάν, με διαμεσολαβητή τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ.

Τα δύο κράτη βρίσκονται σε συχνές διαπραγματεύσεις στην ΕΕ για υπογραφή συνθήκης ειρήνης, για καθορισμό των μεταξύ τους συνόρων, το καθεστώς του Ναγκόρνο Καραμπάχ, τους δρόμους διασύνδεσης κ.ά. Ο ορεινός θύλακας ανήκει στο Αζερμπαϊτζάν, όμως οι περίπου 120.000 κάτοικοί του είναι αρμενικής καταγωγής. Η Αρμενία λέει ότι με την προτεινόμενη ειρηνευτική συμφωνία θα πρέπει να παρασχεθούν ειδικά δικαιώματα στους Αρμένιους του Ναγκόρνο Καραμπάχ και να δοθούν εγγυήσεις για την ασφάλειά τους.

Η ΕΕ προτρέπει επίσης το Αζερμπαϊτζάν να συνομιλήσει απευθείας με τους Αρμένιους του Ναγκόρνο Καραμπάχ - που αυτοχαρακτηρίζονται αυτόνομη περιοχή - ώστε να οικοδομηθεί «εμπιστοσύνη», κάτι που το Μπακού απορρίπτει.

Εκτός από την ΕΕ, και οι ΗΠΑ πιέζουν επίσης τις δύο πλευρές να καταλήξουν σε ειρηνευτική συμφωνία. Την Τετάρτη ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Αντ. Μπλίνκεν, κάλεσε τον Αζέρο Πρόεδρο να ανοίξει τον διάδρομο Λατσίν και να συνεχιστούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες.

Στο μεταξύ, και η Ρωσία ανέφερε το Σαββατοκύριακο ότι σκοπεύει να οργανώσει μια τριμερή συνάντηση σε επίπεδο ΥΠΕΞ και θα μπορούσε να ακολουθήσει μια σύνοδος κορυφής στη Μόσχα, για υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας. Αναπόσπαστο μέρος αυτού του συμφώνου θα πρέπει να είναι «οι αξιόπιστες και σαφείς εγγυήσεις για τα δικαιώματα και την ασφάλεια των Αρμενίων του Καραμπάχ» αλλά και η εφαρμογή των τριμερών συμφωνιών μεταξύ της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας το 2020 για κατάπαυση του πυρός και δρόμους διασύνδεσης της περιοχής.

Ταυτόχρονα το Μπακού κατηγόρησε τη Μόσχα ότι δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο των τριμερών συμφωνιών του 2020 και «δεν έκανε τίποτα για να εμποδίσει» την Αρμενία να παραδώσει στρατιωτικό εξοπλισμό στις αυτονομιστικές δυνάμεις του θύλακα. Σύμφωνα με το Αζερμπαϊτζάν, οδηγοί που εργάζονταν για τον αρμενικό Ερυθρό Σταυρό φέρεται να έκαναν λαθρεμπόριο προϊόντων, κάτι που απορρίπτει η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας εκεχειρίας, η Ρωσία ανέπτυξε περίπου 2.000 στρατιώτες κοντά στον διάδρομο Λατσίν. Αξιωματούχος των αυτονομιστών του Ναγκόρνο Καραμπάχ κάλεσε πριν από μέρες τη Ρωσία να «εγγυηθεί την ελεύθερη κυκλοφορία» στον δρόμο αυτό.