Μπαίνοντας ο Σεπτέμβρης η ψυχολογία των μαθητών διαμορφώνεται για την αναμονή της έναρξης της σχολικής χρονιάς, για να ξανανταμώσουν με τους συμμαθητές και τους εκπαιδευτικούς τους, να ανταλλάξουν εμπειρίες για το καλοκαίρι τους κ.λπ. Για τις λαϊκές οικογένειες όμως ξεκινούν οι υπολογισμοί και μπαίνει το χέρι στην τσέπη με το «καλημέρα» της έναρξης των σχολείων, πράγμα που έρχεται μάλιστα σε μια χρονιά που ήδη η ακρίβεια τσακίζει σε όλα τα επίπεδα.

Στα σχολικά είδη οι τιμές δείχνουν να κινούνται στα ίδια επίπεδα με πέρσι, ωστόσο η διακύμανσή τους είναι τεράστια. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να προμηθευτεί μια απλή τσάντα πλάτης από 5 ευρώ, όμως οι τιμές στις επώνυμες και πιο ποιοτικές τσάντες μπορεί να ξεκινούν από τα 30 ευρώ και να φτάνουν έως τα 200 ευρώ! Αντίστοιχα οι τιμές των τετραδίων μπορεί να ξεκινούν από τα 40 λεπτά, αλλά φτάνουν έως και 5 ή 7 ευρώ όταν πρόκειται για πολυθεματικά σπιράλ ή πιο μεγάλα τετράδια. Ανάλογα με τις ανάγκες σε κάθε τάξη διαφοροποιείται και η γραφική ύλη που καλούνται να προμηθευτούν οι μαθητές και το συνολικό κόστος που καλούνται να καλύψουν οι οικογένειες μπορεί να κυμανθεί από 50 - 60 έως και πάνω από 150 ευρώ. Και μπορεί να γίνεται αυτές τις μέρες πολλή συζήτηση γύρω από αυτά τα κόστη, λόγω και του «καλαθιού των σχολικών ειδών» που θέσπισε η κυβέρνηση κατ' αναλογία του «καλαθιού του νοικοκυριού» στα σούπερ μάρκετ που αποδείχθηκε μια κοροϊδία, ωστόσο τα σχολικά είδη είναι από τα... μικρότερα οικονομικά βάρη στα οποία καλούνται οι λαϊκές οικογένειες να ανταποκριθούν κάθε Σεπτέμβρη.

Γιατί τα μεγάλα κόστη που βαραίνουν τις λαϊκές οικογένειες για τα παιδιά τους είναι αυτά που έχουν να κάνουν με τη συμπλήρωση των ανεπαρκειών του ίδιου του σχολείου. Σε αυτόν τον τομέα πάνω πάνω φιγουράρουν οι ξένες γλώσσες. Τα Αγγλικά θεωρούνται πλέον απαραίτητα για όλους, κάτι που αναγνωρίζει και το κράτος αφού τα έχει εντάξει σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού (πρόσφατα και στα Νηπιαγωγεία με διαμορφωμένο πρόγραμμα), ωστόσο δεν τα συνδέει με καμιά προετοιμασία πιστοποίησης. Ετσι, κανένας δεν μένει στα όσα διδάσκει το σχολείο για τα Αγγλικά και κάποια στιγμή στρέφεται σε φροντιστήριο ή σε ιδιαίτερα με την προοπτική να μάθει καλά τη γλώσσα και να πάρει κι ένα πτυχίο.

Τα δίδακτρα στα φροντιστήρια ξένων γλωσσών για τα Αγγλικά ξεκινούν από 230 - 250 ευρώ ετησίως για τις πρώτες τάξεις και φτάνουν έως και 1.500 - 1.800 ευρώ για τις τάξεις του ανώτερου πτυχίου (proficiency). Τα αντίστοιχα μηνιαία κόστη ξεκινούν δηλαδή από 20 - 30 ευρώ και φτάνουν τα 200 ευρώ για τις μεγάλες τάξεις, ανάλογα κι αν το φροντιστήριο τα διαιρεί σε 8 ή σε 9 μήνες κ.ο.κ. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δε, ο γονιός καλείται πέρα από το κόστος της εγγραφής και τον πρώτο μήνα, να καταβάλει επίσης στην αρχή της χρονιάς και ένα μεγάλο κόστος για τα ξενόγλωσσα βιβλία που ξεπερνά τα 100 - 150 ευρώ.

Με αντίστοιχο τρόπο λειτουργούν γονείς και μαθητές και για τη δεύτερη ξένη γλώσσα της επιλογής τους, αφού και αυτή εισάγεται μεν στα σχολεία από την Ε' Δημοτικού, η διδασκαλία της όμως δεν θεωρείται ικανοποιητική κι έτσι οι μαθητές που επιδιώκουν να μάθουν και δεύτερη ξένη γλώσσα αντικειμενικά στρέφονται στα φροντιστήρια με αντίστοιχα κόστη.

Τα φροντιστήρια όμως, ως γνωστόν, δεν σταματούν εδώ. Καθώς τα προγράμματα όπως η Ενισχυτική Διδασκαλία και η Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη παραμένουν υποβαθμισμένα, οι λαϊκές οικογένειες που αδυνατούν οι ίδιες να στηρίξουν τα παιδιά τους στρέφονται στα φροντιστήρια για να τα βοηθήσουν με τη μελέτη τους στα μαθήματα του σχολείου. Εκεί, τα δίδακτρα για τους μαθητές του Δημοτικού ξεκινούν από 70 - 100 ευρώ τον μήνα, ανάλογα με τις ώρες και τα μαθήματα, ενώ τα Κέντρα Μελέτης που απευθύνονται σε αυτές τις ηλικίες δεν έχουν νομοθετημένο θεσμικό πλαίσιο, λειτουργούν συχνά και ως χώροι φύλαξης παιδιών κι έχουν πληθύνει τα τελευταία χρόνια, καθώς, όπως φαίνεται, πατούν πάνω σε ανάγκες των λαϊκών οικογενειών που διευρύνονται και δεν μπορούν να καλυφθούν από το σχολείο.

Τα φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης, από την άλλη, είναι από παλιά γνωστά και αποτελούν το μεγαλύτερο οικονομικά κόστος για τις λαϊκές οικογένειες. Για τους μαθητές Γυμνασίου τα δίδακτρα ξεκινούν από 150 - 180 ευρώ τον μήνα και αυξάνονται ανά τάξη. Στο Λύκειο τα ποσά εκτινάσσονται και για την προετοιμασία για τις πανελλαδικές εξετάσεις συναντούμε ποσά της τάξης των 250 - 400 ευρώ για τη Β' Λυκείου και 400 - 700 ευρώ για τη Γ' Λυκείου. Κι αυτά είναι τα συνηθισμένα ποσά που συναντάμε για το πακέτο των τεσσάρων μαθημάτων των πανελλαδικών εξετάσεων σε συνοικιακά και κεντρικά φροντιστήρια στην Αθήνα, ενώ το κόστος ανεβαίνει πολύ περισσότερο όταν προστίθενται επιπλέον μαθήματα, όπως π.χ. το Σχέδιο, του οποίου η κυβέρνηση ουσιαστικά κατάργησε τη διδασκαλία στο σχολείο. Και φυσικά, το κόστος είναι ακόμα μεγαλύτερο αν αντί για φροντιστήριο κατευθυνθεί ο μαθητής σε ιδιαίτερα μαθήματα.

Οι ανεπάρκειες του σχολείου όμως που καλούνται να συμπληρώνουν οι γονείς βάζοντας το χέρι στην τσέπη δεν σταματούν εδώ. Αθλητικές δραστηριότητες, χορός, μουσική είναι κάποιες από τις πλέον συνηθισμένες δραστηριότητες που επιλέγουν οι γονείς για τα παιδιά τους. Συχνά αυτές οι ανάγκες καλύπτονται με μικρότερο κόστος από δομές των δήμων ή από απογευματινές και σαββατοκυριακάτικες δραστηριότητες που οργανώνουν οι Σύλλογοι Γονέων στα Δημοτικά σχολεία. Ομως, εκεί που δεν υπάρχουν τέτοιες πιο φθηνές λύσεις ή όταν ένα παιδί θέλει να ασχοληθεί πιο επισταμένα π.χ. με μια αθλητική δραστηριότητα και στρέφεται σε έναν αθλητικό σύλλογο εκεί το κόστος είναι συνήθως γύρω στα 30 ευρώ τον μήνα. Αντίστοιχα στις σχολές χορού τα δίδακτρα ξεκινούν από 40 - 50 ευρώ τον μήνα, ενώ στα ωδεία για την εκμάθηση κάποιου οργάνου το κόστος ανεβαίνει ακόμα παραπάνω φτάνοντας στα 70 - 80 ευρώ τον μήνα.

«Ο "Γολγοθάς" του Σεπτέμβρη για κάθε γονιό μετριέται με το πόσο πιο βαθιά μπαίνει το χέρι στην τσέπη για να καλυφθούν βασικές ανάγκες για τη μόρφωση και τη ζωή των παιδιών μας», σημειώνει μιλώντας στον «Ριζοσπάστη» ο Παναγιώτης Κατηφές, πρόεδρος της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Γονέων Μαθητών Ελλάδας και υποψήφιος δήμαρχος Νίκαιας - Ρέντη με τη «Λαϊκή Συσπείρωση». Και συνεχίζει: «Σχολικά είδη, "λίστα σχολείου" λόγω της υποχρηματοδότησης των Σχολικών Επιτροπών, εγγραφές σε ξένες γλώσσες και φροντιστήρια, συμμετοχή σε αθλητικές ή πολιτιστικές δραστηριότητες, ρουχισμός κ.ά. Στην κυριολεξία ο Σεπτέμβρης είναι ο μήνας που το οικογενειακό εισόδημα το "ρουφάνε" οι ανάγκες των παιδιών μας. Ο "Γολγοθάς" του Σεπτέμβρη είναι απόρροια της ακρίβειας, της μείωσης της αγοραστικής δύναμης της λαϊκής οικογένειας, των κατακερματισμένων εργασιακών σχέσεων, της ανεργίας, από τη μια πλευρά, αλλά και της αυξανόμενης κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων (Ενέργεια, λιανεμπόριο κ.ά.), από την άλλη.

Είναι όμως και απόρροια του ότι οι ανάγκες των παιδιών μας (μόρφωση, ελεύθερος χρόνος, ψυχαγωγία, αθλητισμός, πολιτισμός) έχουν μπει στο ζύγι κόστος - όφελος. Οι γονείς πολλές φορές καλούνται να "χρηματοδοτήσουν" το υποχρηματοδοτούμενο σχολείο (χαρτί φωτοτυπικού, υλικά κατασκευών, βάψιμο, πετρέλαιο κ.ά.). Η συμμετοχή σε μια αθλητική ομάδα ή η ενασχόληση με μια Τέχνη (π.χ. ζωγραφική, χορός) ή ένα μουσικό όργανο, ακόμα και στα δημοτικά προγράμματα έχει φτάσει στα ύψη. Αποτέλεσμα να στερούμε από τα παιδιά μας ό,τι πραγματικά δικαιούνται, ό,τι έχουν ανάγκη για να ολοκληρώνονται ως προσωπικότητες και να ανακαλύπτουν τις κλίσεις τους».

Και αυτονόητα τίθεται το ερώτημα: Θα ανεχτούμε να συνεχίσει αυτή η κατάσταση; Ο Π. Κατηφές απαντάει: «Σήμερα είναι μονόδρομος η οργανωμένη, μαζική συμμετοχή χιλιάδων γονέων σε Συλλόγους Γονέων, Ενώσεις, Ομοσπονδίες, στην ΑΣΓΜΕ, όπου με ένα διεκδικητικό πλαίσιο πάλης θα προτάσσουμε όχι μόνο τις πραγματικές μορφωτικές ανάγκες των παιδιών μας, αλλά το σύνολο των αναγκών και της ζωής των παιδιών μας και των οικογενειών μας. Η ζωή και οι ανάγκες των παιδιών μας δεν χωράνε σε κανένα "σχολική τσάντα - pass". Οργανωμένα, μέσα από τους Συλλόγους Γονέων, διεκδικούμε κατάργηση του ΦΠΑ στα σχολικά είδη, δωρεάν μαζικά προγράμματα αθλητισμού και πολιτισμού με ευθύνη των δήμων, αύξηση της χρηματοδότησης για τις Σχολικές Επιτροπές, καμία οικονομική επιβάρυνση των γονιών για τη λειτουργία του σχολείου, δωρεάν ενισχυτική διδασκαλία σε όλες τις σχολικές βαθμίδες με ευθύνη του κράτους.

Οι γονείς έχουμε τη δύναμη να αλλάξουμε τη σημερινή κατάσταση και σ' αυτήν την κατεύθυνση η ΑΣΓΜΕ και το κίνημα γονέων θα εντείνει τις διεκδικήσεις του».