Στην επιφάνεια βγαίνει μέρα με τη μέρα ο ανταγωνισμός ΗΠΑ - ΕΕ και Ρωσίας στον Νότιο Καύκασο, όπου διασταυρώνονται τα συμφέροντα διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων, μεταξύ άλλων της Τουρκίας και του Ιράν, ενώ η στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ επιτάχυνε εξελίξεις.

Η Αρμενία κατηγορεί τη Ρωσία ότι δεν υπερασπίστηκε τα αρμενικά συμφέροντα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και στρέφεται προς τη Δύση τον τελευταίο χρόνο.

Οι επαφές Ρωσίας και Αρμενίας «συνεχίζονται σε διάφορα επίπεδα» και «αναμένουμε ότι τα σήματά μας θα ακουστούν και θα ληφθούν με τον κατάλληλο τρόπο», προειδοποίησε χτες η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα.

Προειδοποίησε εξάλλου ότι «προχωρούμε με την προϋπόθεση ότι όλες οι συμφωνίες για την ανάπτυξη της διμερούς συνεργασίας θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται», υπογραμμίζοντας πως Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες ασκούν πίεση προκειμένου η αρμενική ηγεσία να λάβει απόφαση για αποχώρηση από τον Οργανισμό Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), τη στρατιωτική «συμμαχία» υπό την ηγεσία της Ρωσίας.

Η Ζαχάροβα επικαλέστηκε «εσωτερικές πληροφορίες» ότι ΗΠΑ και ΕΕ «προσπαθούν να πείσουν την αρμενική ηγεσία να αποσυρθεί από τον CSTO, να επιβάλλουν συνεργασία με το ΝΑΤΟ, να επαναπροσανατολίσουν το πρόγραμμα στρατιωτικής - τεχνικής συνεργασίας στην Αρμενία, να υπογράψει συνθήκη ειρήνης με το Αζερμπαϊτζάν χωρίς να ληφθούν υπόψη τα δικαιώματα και η ασφάλεια των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ».

«Η επικεφαλής της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ, Σαμάνθα Πάουερ, γνωστή για τη ρωσοφοβία της, έχει σπεύσει στη χώρα», ενώ «η αναπληρώτρια βοηθός υπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας Γιούρι Κιμ βρισκόταν στην Αρμενία», πρόσθεσε, «ομολογώντας ότι οι ΗΠΑ ασχολούνται με τον επαναπροσανατολισμό των χωρών που είναι μακριά από το ΝΑΤΟ ή είναι δεσμευμένες στη συνεργασία με τη Ρωσία».

ΗΠΑ και ΕΕ επιδιώκουν ρόλο «διαμεσολαβητή» στη σύγκρουση Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν προκειμένου να μειωθεί η επιρροή της Μόσχας.

Τηλεφωνική συνομιλία με τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχ. Αλίεφ, είχε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, τονίζοντας την ανάγκη «παροχής εγγυήσεων ασφάλειας και προστασίας των δικαιωμάτων των κατοίκων» του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Ο Αλίεφ, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «δεσμεύτηκε» πως δεν θα υπάρξει περαιτέρω στρατιωτική δράση. Επίσης δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο «να δεχθεί μια αποστολή παρατηρητών και εμείς περιμένουμε από αυτόν να το τηρήσει», ανακοίνωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Αντίστοιχα, η Γερμανίδα ΥΠΕΞ, Αναλένα Μπέρμποκ, κάλεσε το Αζερμπαϊτζάν να επιτρέψει σε διεθνείς παρατηρητές να εισέλθουν στον θύλακα.

Η ΕΕ από την πλευρά της ζήτησε από το Αζερμπαϊτζάν «περισσότερες λεπτομέρειες για το μέλλον των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν», μετά τη χτεσινή συνάντηση που είχαν στις Βρυξέλλες Γάλλοι, Γερμανοί, Αρμένιοι και Αζέροι αξιωματούχοι.

Οι εκπρόσωποι της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν συζήτησαν επίσης «πιθανά συγκεκριμένα μέτρα» για να προχωρήσουν οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ τους, όπως η οροθέτηση των συνόρων, η ασφάλεια και άλλα ανθρωπιστικά θέματα.

Την ίδια στιγμή συνεχίζεται το κύμα φυγής Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ προς την Αρμενία και μέχρι χτες περίπου 50.000 πρόσφυγες είχαν φθάσει στο έδαφός της μέσω του διαδρόμου Λατσίν, από τους συνολικά 120.000 Αρμένιους κατοίκους του θύλακα.

Στο μεταξύ, οι δυνάμεις ασφαλείας του Αζερμπαϊτζάν συνέλαβαν τον Ρούμπεν Βαρντανιάν, πρώην κορυφαίο αξιωματούχο στην αρμενική διοίκηση του Ναγκόρνο Καραμπάχ, καθώς επιχειρούσε να εγκαταλείψει την περιοχή. Ο Βαρντανιάν, δισεκατομμυριούχος επενδυτικός τραπεζίτης, διετέλεσε επικεφαλής της αυτονομιστικής κυβέρνησης του θύλακα από τον Νοέμβρη του 2022 έως τον Φλεβάρη του 2023.

Το Αζερμπαϊτζάν δεν σκοπεύει να αναλάβει στρατιωτική δράση για να δημιουργήσει χερσαίο διάδρομο μέσω της Αρμενίας προς τον αζέρικο θύλακα Ναχιτσεβάν, «διαβεβαίωσε» ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Αζέρου Προέδρου.

Η στρατιωτική επιχείρηση της περασμένης βδομάδας, κατά την οποία οι Αζέροι έθεσαν υπό τον έλεγχό τους το Ναγκόρνο Καραμπάχ, πυροδότησε «σενάρια» για επίθεση στην Αρμενία προκειμένου το Μπακού να δημιουργήσει έναν διάδρομο προς το Ναχιτσεβάν, ο οποίος θα συνδέσει το Αζερμπαϊτζάν και με την Τουρκία.

«Η πρότασή μας προς την Αρμενία αφορά την κατασκευή γραμμών συνδεσιμότητας, διαδρόμων μεταφοράς, με πολύ ειρηνικό τρόπο», είπε ο σύμβουλος του Αλίεφ.

Καθόλου τυχαία, λίγες μέρες μετά τη στρατιωτική επίθεση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερντογάν, επισκέφτηκε το Ναχιτσεβάν με τον Αζέρο ομόλογό του.

Στο μεταξύ, 68 θάνατοι έχουν επιβεβαιωθεί από την έκρηξη που σημειώθηκε σε δεξαμενή καυσίμων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ τη Δευτέρα και πάνω από 100 φέρονται ως αγνοούμενοι.