«Ζώνη ενδιαφέροντος»

Η «Ζώνη Ενδιαφέροντος» του Τζόναθαν Γκλέιζερ αποτελεί μονόδρομο. Παράλληλα προβάλλεται σε επανέκδοση ο κλασικότατος «Εξορκιστής» του Γουίλιαμ Φρίντκιν, ενώ για τα πιτσιρίκια έχουμε δύο επιλογές, μεταγλωττισμένες αμφότερες: Το παραμύθι του Ε. Χόφμαν «Ο Καρυοθραύστης και η Μαγική Φλογέρα», σκηνοθετημένο από τον Βίκτορ Γκλούκχουσιν, με την υπέροχη μουσική του Πιοτρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι, και τον «Γουόνκα» του Πολ Κινγκ, που αποτελεί ουσιαστικά τον πρόλογο του «Ο Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας».

«Γουόνκα»

Ο διοικητής του Αουσβιτς, Rudolf Hoess, και η σύζυγός του, Hedwig, προσπαθούν να φτιάξουν μια ονειρεμένη ζωή για την οικογένειά τους σε ένα σπίτι και έναν κήπο δίπλα στο στρατόπεδο Αουσβιτς.

Δύσκολα περιγράφεται αυτή η ταινία χωρίς να αποκαλυφθούν κομβικά στοιχεία της υπόθεσής της. Τα λόγια στερεύουν όταν αντιληφθείς τι στα αλήθεια σου αποκρύπτει ο φακός του Γκλέιζερ. Και στα αλήθεια θα ήταν «ουσιαστικότερη» η προβολή της χωρίς να γνωρίζει κανείς παρά μόνο ότι η οικογενειακή ζωή, πρότυπο της ναζιστικής ιδεολογίας, που περιγράφεται τόσο γλαφυρά, συνορεύει με το Αουσβιτς, τον φρικιαστικό τόπο μαρτυρίου εκατομμυρίων ανθρώπων. Συνορεύει με τα κρεματόρια, τους φούρνους που δουλεύουν αδιάκοπα και όλο επεκτείνονται, τα αποτροπιαστικά πειράματα του Γιόζεφ Μένγκελε, τα καταναγκαστικά στρατόπεδα εργασίας των μεγάλων πολυεθνικών... Συνορεύει με την πύλη που γράφει «Η εργασία απελευθερώνει».

Ο Γκλέιζερ κάνει μια «ιστορική» ταινία μυθοπλασίας, βασισμένη τόσο στο ομώνυμο βιβλίο του Μάρτιν Αμις όσο και σε μαρτυρίες επιζώντων για την οικογένεια του διοικητή του στρατοπέδου, κι όμως δεν στέκεται στις ακριβείς ιστορικές λεπτομέρειες, δεν είναι αυτός ο σκοπός του. Δεν έχει σημασία εάν το όνομα του διοικητή είναι ακριβές, σημασία έχει ότι είναι ναζί. Σκοπός του είναι να αντιληφθεί κανείς την κτηνωδία τού να αισθάνεσαι ευτυχισμένος, ήρεμος και ολοκληρωμένος ενώ σε χωρίζει ένας τοίχος - όχι και τόσο ψηλός - από την αληθινή κόλαση επί Γης.

Η ταινία είναι ρεαλιστική όσο και αλληγορική για το χτες και το σήμερα. Είναι μια ταινία που σου φωνάζει: Δεν πρέπει να ξεχάσεις. Δεν πρέπει να ξεχάσεις ότι οι ναζιστές εγκληματίες, αλλά και όσοι «γνώριζαν», ήταν αποκτηνωμένοι σε τέτοιο βαθμό που θα μπορούσαν να ραντίσουν τα λουλούδια τους με τη στάχτη των θυμάτων τους για να ανθίσουν...

Ο Γκλέιζερ, κοιτώντας στο παρελθόν, δίνει ένα μήνυμα στο σήμερα για την άνοδο της ακροδεξιάς, και ταυτόχρονα καυτηριάζει την απάθεια του σημερινού ανθρώπου μπροστά στα συνεχιζόμενα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Δεν είναι σκοπός του να ταυτίσει τον σημερινό απαθή άνθρωπο με τους ναζιστές - αυτό θα ήταν άδικο - αλλά να τον ταρακουνήσει, δείχνοντάς του ότι έξω από τη φούσκα όπου έχει κλειστεί υπάρχει η πραγματικότητα των εκατομμυρίων κατατρεγμένων, εκτοπισμένων, σκοτωμένων των πολέμων που συνεχίζονται. Σίγουρα αυτή η ανάγνωση δεν απευθύνεται στους συνειδητοποιημένους ανθρώπους που αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο, απευθύνεται όμως στους εφησυχασμένους και αυτούς σοκάρει περισσότερο, όσους «θέλουν να φάνε το μοσχάρι αλλά να μη δουν το αίμα του»...

Αναμφισβήτητα είναι μία από τις πιο δυνατές ταινίες της χρονιάς. Βγαίνοντας από την αίθουσα δεν μπορέσαμε να μη σκεφτούμε τις εκφράσεις χαράς των Ισραηλινών στρατιωτών την ώρα της ισοπέδωσης της Παλαιστίνης. Αλλά αυτό είναι το σπουδαίο σινεμά, σε κάνει να αναζητείς τις ομοιότητες στο σήμερα. Οι ερμηνείες είναι συγκλονιστικές, η παραγωγή της κινήθηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα, κυρίως στην αναπαράσταση του χώρου, ο τρόπος που γυρίστηκε - με κάμερες διάσπαρτες στο σπίτι και στον κήπο, και με το συνεργείο κρυμμένο στα υπόγεια - δεν έχει ταίρι, ο ήχος, το μοντάζ και η μουσική κράτησαν για πολλούς μήνες, και φυσικά γυρίστηκε λίγες εκατοντάδες μέτρα από το Αουσβιτς, ώστε να «σφίγγει ο κλοιός» στην ατμόσφαιρά της.

Οταν ο Γουίλι Γουόνκα καταφτάνει στο κέντρο του κόσμου της σοκολατοποιίας, δεν έχει παρά μερικά κέρματα στην τσέπη του και ένα καπέλο γεμάτο όνειρα, συμπεριλαμβανομένου του να ανοίξει το δικό του μαγαζί με σοκολάτες, πλάι στους σπουδαιότερους σοκολατοποιούς του κόσμου. Αλλά σε αυτήν την ανελέητη πόλη τα ελάχιστα χρήματα του Γουίλι κάνουν φτερά και καταλήγει σε ένα μονοπάτι γεμάτο κακουχίες...

Αρχικά να εξηγήσουμε ότι οι κριτικοί κινηματογράφου πολύ σπάνια βλέπουν τις παιδικές ταινίες μεταγλωττισμένες, γεγονός που προσθέτει τη γνώση της αυθεντικής ερμηνείας για τους ενήλικες μεν, αφαιρεί δε εκείνη της ελληνικής ερμηνείας, που απευθύνεται στους πιτσιρικάδες.

Με πολλή μουσική και τραγούδια, φαντασμαγορικά σκηνικά και εφέ, συμπαθέστατες ερμηνείες (ο Τ. Σαλαμέ δεν συγκρίνεται στο ελάχιστο με τον Τζόνι Ντεπ) και ωραιότατο σενάριο, που μιλάει για το πώς τα καρτέλ έχουν διασυνδέσεις με την Εκκλησία και την αστυνομία για να κάνουν τη δουλίτσα τους... Να πάτε να τη δείτε με τα μικρά σας, μην έχετε όμως στο μυαλό σας το θεότρελο σενάριο του «Ο Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας», γιατί η σύγκριση θα είναι άδικη. Ωστόσο διαποτίζεται από το ανήσυχο πνεύμα του σπουδαίου Ρόαλ Νταλ, εξηγώντας πώς ο μεγαλύτερος εφευρέτης, μάγος και σοκολατοποιός του κόσμου εξελίχθηκε στον Γουίλι Γουόνκα που όλοι ξέρουμε.

Ιδανική για σινεμά αυτήν την εποχή, αφού δίνει ώθηση στη φαντασία των πιτσιρικάδων. Συμβουλή: Κρατήστε μαζί σας μια σοκολάτα, θα ζηλέψετε πολύ κατά τη διάρκεια της ταινίας που δεν θα έχετε ένα κομματάκι από τις μαγικές σοκολάτες του Γουόνκα.

Η στοχαστική και ιμπρεσιονιστική αφήγηση της ανόδου και της πτώσης μιας αμερικάνικης οικογένειας στη διάρκεια δύο δεκαετιών, όπως τη βιώνει ένα μοναχοπαίδι, και ταυτόχρονα ένας απολογισμός όσων στιγμάτισαν την Αμερική στη διάρκεια 20 χρόνων.

Συμπαθητική και ενδιαφέρουσα, αλλά κάπως υπαινικτική και ελλειπτική στην κινηματογράφησή της, στηρίζεται στην προφορική αφήγηση που ακούμε περισσότερο παρά στην κινηματογραφική αφήγηση. Αυτό το στυλ κινηματογράφου θυμίζει Γουές Αντερσον, χωρίς τα ευθυγραμμισμένα κάδρα και την ιδιότυπη τρέλα του. Τα ιστορικά γεγονότα περνούν χωρίς συγκεκριμένες αναφορές, οπότε κάποια δυστυχώς διαφεύγουν της προσοχής του θεατή αν δεν γνωρίζει την Ιστορία των ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες. Περισσότερο αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο από την αλλαγή του παιδιού που μεγαλώνει. Μιλάει γενικά για την οικογένεια και τις αέναες διαμάχες των μελών της και πόσο αυτές επηρεάζουν τα παιδιά. Απευθύνεται περισσότερο σε σινεφίλ εξοικειωμένους με τον ιδιαίτερο κινηματογράφο.

Ο κλάδος «Τέχνη και Ψυχιατρική» της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (ΕΨΕ) συνεχίζει για 16η συνεχή χρονιά το πρόγραμμα προβολών στον κινηματογράφο «Τριανόν», με γενικό τίτλο «Ακρότητες» και μία ταινία κάθε μήνα. Ετσι, την Κυριακή 17 Δεκέμβρη θα προβληθεί η σπουδαία «Μήδεια» του Πιέρ Πάολο Παζολίνι, με τη μοναδική ερμηνεία της Μαρίας Κάλλας. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του κινηματογράφου: http://trianon.gr

Η «New Star» και το Athens Palestine Film Festival διοργανώνουν το φεστιβάλ Palestine Lives, στο οποίο θα προβληθούν 11 ταινίες στη διάρκεια μίας εβδομάδας, από τις 17 μέχρι τις 24 Δεκέμβρη, στον κινηματογράφο «Studio New Star Art Cinema». Το φεστιβάλ ανοίγει με την ταινία «3.000 Νύχτες» και χαιρετισμό του Παλαιστίνιου πρέσβη. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα, απευθυνθείτε στην ιστοσελίδα του: https://www.newstarartcinema.gr