Το πρόγραμμα Εμπορικών Σεληνιακών Υπηρεσιών Φορτίου (CLPS) της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας NASA αποτελεί συστατικό στοιχείο της προσπάθειας των ΗΠΑ να πραγματοποιήσουν νέες επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη και να εγκαταστήσουν εκεί μόνιμη βάση. Στο πλαίσιο του CLPS, αμερικανικές επιχειρήσεις αεροδιαστημικής χρηματοδοτούνται με 2,8 δισεκατομμύρια δολάρια, ώστε να αναπτύξουν τεχνολογίες ικανές για ομαλή μεταφορά φορτίων στην επιφάνεια του φυσικού δορυφόρου της Γης, προετοιμασίες που στοχεύουν να υποστηρίξουν την επανδρωμένη αποστολή «Artemis 3» της NASA στον νότιο πόλο της Σελήνης, προς το τέλος του 2026.

Υποτίθεται ότι η χρηματοδότηση που δίνει η NASA απευθείας στον ιδιωτικό τομέα, θα αποδώσει πολλαπλάσια και σε οικονομικό επίπεδο, θέτοντας τις βάσεις για μόνιμη ανθρώπινη παρουσία στο φεγγάρι και παράλληλα εκκινώντας εκεί μια οικονομική δραστηριότητα. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του προγράμματος CLPS κάθε άλλο παρά ιδανικά είναι, ανεξάρτητα από τις δηλώσεις ικανοποίησης των εταιρειών που συμμετέχουν σε αυτό.

Η πρώτη αποστολή CLPS στις 8 Γενάρη, κόστους 108 εκατ. δολαρίων, η «Peregrine» της «Astrobotic», οδηγήθηκε σε καταστροφή στην ατμόσφαιρα της Γης, αφού εξαιτίας απώλειας καυσίμου λίγα λεπτά μετά την τοποθέτηση του σκάφους σε τροχιά προς τη Σελήνη, διαπιστώθηκε πως ήταν αδύνατη η πραγματοποίηση προσελήνωσης. Μαζί με το «Peregrine» καταστράφηκαν και τα 20 επιστημονικά φορτία από 7 συμμετέχουσες χώρες και τα φορτία από 16 εμπορικούς πελάτες, που μετέφερε. Λόγω του μικρού προϋπολογισμού των αποστολών CLPS, συγκριτικά με προηγούμενες ανάλογες αποστολές από την ίδια τη NASA, οι εταιρείες προσπαθούν να περικόψουν απ' όπου μπορούν, ώστε να βγάλουν κέρδος... Η επόμενη αποστολή της «Astrobotic», αφορά την άκατο Griffin, που θα μεταφέρει φορτίο πενταπλάσιας μάζας συγκριτικά με το «Peregrine» και περιλαμβάνει το ρόβερ VIPER της NASA, για την αναζήτηση νερού σε κρατήρα του νότιου πόλου της Σελήνης. Οι υπεύθυνοι της εταιρείας ευελπιστούν ότι «αυτήν τη φορά όλα θα πάνε καλά».

Και η δεύτερη αποστολή CLPS, η IM-1 της «Intuitive Machines», κόστους 118 εκατ. δολαρίων, δεν πήγε ακριβώς όπως προβλεπόταν. Αν και η άκατος «Οδυσσέας» της αποστολής κατάφερε να προσεληνωθεί στον κρατήρα Μάλαπερτ-Α του νότιου πόλου, το πρωτοποριακό κρυογονικό σύστημα προώθησής της εμφάνισε προβλήματα, όπως και τα λέιζερ προσδιορισμού θέσης, εξαιτίας ...αβλεψίας της «Intuitive Machines» λίγο πριν από την εκτόξευση. Ετσι, η επαφή της ακάτου με το έδαφος της Σελήνης έγινε με μεγαλύτερη ταχύτητα απ' ό,τι προβλεπόταν, ένα από τα έξι πόδια της έσπασε και η διαστημοσυσκευή έγειρε κατά 30 μοίρες, με αποτέλεσμα τα φωτοβολταϊκά της να μην μπορούν να παράγουν επαρκή ποσότητα Ενέργειας και η επικοινωνία με τη Γη να είναι πολύ δύσκολη.

Η ανώμαλη προσελήνωση δεν επέτρεψε σε ειδικό επιστημονικό όργανο της NASA πάνω στον «Οδυσσέα» να κάνει τις παρατηρήσεις, που θα βοηθούσαν επόμενες αποστολές να προστατευθούν από τα υλικά που εκτοξεύονται εξαιτίας των αερίων των προωθητήρων των ακάτων. Τώρα αυτά τα στοιχεία επιδιώκεται να συλλεχθούν από την αποστολή «Blue Ghost Mission 1» της «Firefly Aerospace», που έχει χρηματοδοτηθεί με 230 εκατ. δολ. για αυτή και μία ακόμη αποστολή, η δεύτερη στη μη ορατή από τη Γη πλευρά της Σελήνης.