Το Εκτακτο Στρατοδικείο Τρίπολης ιδρύθηκε τον Ιούλη του 1947. Στεγαζόταν στις Αίθουσες του Δικαστικού Μεγάρου Τρίπολης, στην πλατεία Αρεως. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στο κτίριο αυτό στεγαζόταν η έδρα των ταγμάτων ασφαλείας και το στρατοδικείο των Γερμανών. Στα υπόγεια του δικαστικού μεγάρου ήταν τα κρατητήρια μεταγωγών. Στους μεγάλους θαλάμους τους στοιβάζονταν κατά εκατοντάδες οι υπόδικοι και καταδικασμένοι, πριν μεταχθούν στις φυλακές.

Το Εκτακτο Στρατοδικείο Τρίπολης στην αρχή είχε στην ευθύνη του τους Νομούς Αρκαδίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας. Αργότερα, τον Νοέμβρη του 1948, λειτούργησε Στρατοδικείο και στην Καλαμάτα. Επίσης, στρατοδικεία ιδρύθηκαν σε Κόρινθο, Ναύπλιο (τμήμα του Στρατοδικείου Κορίνθου), Πάτρα και Πύργο.

Εμεινε γνωστό ως «θανατοδικείο», λόγω του μεγάλου αριθμού θανατικών καταδικών που εξέδωσε στη διάρκεια λειτουργίας του - έχοντας τον μεγαλύτερο αριθμό αποφάσεων σε θανατικές καταδίκες σε όλη την περιοχή - χαρακτηριστικό του μένους με το οποίο το αστικό κράτος αντιμετώπισε το λαϊκό κίνημα.

Συνολικά, από τον Αύγουστο του 1947 έως και το 1950, παραπέμφθηκαν να δικαστούν στην Τρίπολη 2.995 άντρες και γυναίκες. Εκδόθηκαν 1.087 καταδίκες, δηλαδή καταδικάστηκε το 37,5% των παραπεμφθέντων. Χαρακτηριστικό είναι και ότι το 1949 οι φυλακές είχαν γεμίσει τόσο ασφυκτικά, ώστε δημιουργήθηκε στρατόπεδο συγκέντρωσης κρατουμένων στο ποδοσφαιρικό γήπεδο του Παναρκαδικού. Από τους 1.087 καταδικασμένους, οι 370 (το 12% του συνόλου των παραπεμφθέντων) καταδικάστηκαν σε ΘΑΝΑΤΟ, οι 125 σε ΙΣΟΒΙΑ, οι 267 σε 0-10 έτη φυλάκισης και οι 325 σε 10-10+ έτη. Επέβαλε σύνολο έξι χιλιάδες χρόνια σε ποινές φυλάκισης. Στο Στρατοδικείο Τρίπολης καταδικάστηκαν στελέχη και μέλη του ΚΚΕ που είχαν χρέωση τα παράνομα δίκτυα μεταφοράς μαχητών προς τον ΔΣΕ, τις γιάφκες, τα κέντρα πληροφοριών, αφανείς ήρωες. Καταδικάστηκαν αντάρτες του ΔΣΕ που πιάστηκαν ζωντανοί στα πεδία των μαχών. Καταδικάστηκαν όσοι εξέφραζαν συμπάθεια ή βοήθησαν τους αντάρτες του ΔΣΕ, έστω και με μια φέτα ψωμί.

Οι καταδικασμένοι σε θάνατο οδηγούνταν στις φυλακές της Τρίπολης. Εκεί είχε διαμορφωθεί ειδική πτέρυγα μελλοθανάτων. Από την ημέρα της έκδοσης της θανατικής καταδίκης μέχρι την ημέρα εκτέλεσης, στην πλειοψηφία των θανατοποινιτών μεσολαβούσε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, από 3 μέρες έως μία βδομάδα.

Οι εκτελέσεις γίνονταν τα χαράματα, πίσω από τη φυλακή, δίπλα στο Νεκροταφείο της Τρίπολης, στην περιοχή Αη Θανάσης, στο ίδιο σημείο όπου εκτελούσαν και οι Γερμανοί.

Οι υπόλοιποι κρατούμενοι, μάλιστα, είχαν οπτική επαφή με τις εκτελέσεις: Ηταν ένα μέτρο που είχε πάρει το κράτος, για να πιέζει τους υπόλοιπους κρατούμενους και θανατοποινίτες ότι αν δεν «μετανοήσουν», θα έχουν το ίδιο τέλος, θα είναι οι «επόμενοι»...

Οι εκτελέσεις στην αρχή γίνονταν από απόσπασμα χωροφυλακής, ενώ μετά το 1948, από απόσπασμα του στρατού, βάζοντας φαντάρους να εκτελούν. Στην αρχή, τα πτώματα των εκτελεσμένων τα έθαβαν στο νεκροταφείο. Ομως, όσο αυξανόταν ο αριθμός των εκτελέσεων, τους έθαβαν επιτόπου στο χωράφι. Εκεί, τιμώντας τους το ΚΚΕ έστησε μνημείο αντάξιο της θυσίας τους.