Το Στρατοδικείο Τρίπολης δημιουργήθηκε τον Αύγουστο του 1947 σε εφαρμογή του «Γ' Ψηφίσματος», όταν η αστική τάξη της Ελλάδας, με τη στήριξη των «συμμάχων» καπιταλιστικών κρατών, μπροστά στην απειλή απώλειας της εξουσίας της από τον ένοπλο λαό με ηγέτη το ΚΚΕ, πήρε έκτακτα κατασταλτικά μέτρα θωράκισης της εξουσίας της. Στα χρόνια που λειτούργησε εξέδωσε 370 θανατικές καταδίκες, ενώ «μοίρασε» συνολικά 6.000 χρόνια φυλακή, καταδικάζοντας εκατοντάδες στελέχη και μέλη του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και μαχητές/τριες του ΔΣΕ που πιάστηκαν ζωντανοί στα πεδία των μαχών, ακόμα και όσους εξέφραζαν συμπάθεια ή βοηθούσαν τους αντάρτες του ΔΣΕ έστω και με «μια φέτα ψωμί».

Στον τόπο που γίνονταν οι εκτελέσεις με αποφάσεις του Στρατοδικείου - στον Αη Θανάση Τρίπολης - το ΚΚΕ τιμώντας την Ιστορία του, όλους αυτούς που έδωσαν ακόμα και τη ζωή τους για ένα καλύτερο αύριο, έστησε Μνημείο, το 2015.

Το μνημείο συντηρήθηκε το προηγούμενο διάστημα από ομάδα επιστημόνων, συντηρητών με επικεφαλής τον Παναγιώτη Μαυραντώνη, Χημικό μηχανικό, Διδάκτορα της Επιστήμης και Τεχνολογίας των Υλικών του ΕΜΠ, μέλος της Επιτροπής Μνημείων και υπεύθυνο για τη συντήρηση και αποκατάσταση του Ιστορικού Αρχείου του ΚΚΕ, τις συντηρήτριες Νίκη Δημητρίου και Σταυρούλα Μερεντίτη.

Οπως σημειώνει ο Π. Μαυραντώνης, «προηγήθηκε μεγάλη έρευνα και μελέτη για τη συμβατότητα των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν στο μάρμαρο και την αντοχή τους στον χρόνο κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες.

Επιπλέον συμβολή στις εργασίες συντήρησης είχαν η Πανούση Παναγιώτα και Λάχανη Σταυρούλα. Στην όλη προσπάθεια συνέβαλαν με διάφορους τρόπους επιστήμονες, εικαστικοί με συμβουλευτική γνώμη, σύντροφοι, οπαδοί και φίλοι του Κόμματος που δούλεψαν στην κυριολεξία και τη νύχτα, ώστε το μνημείο να παραδοθεί συντηρημένο, όμορφο.

Επίσης εκφράζουμε τις θερμές ευχαριστίες μας στον Χρήστο Κλουκίνα, τον Ζώη Γεραναστάση και την Βάσω Πετροπούλου, κόρη του αείμνηστου σ. Βασίλη Πετρόπουλου, που για πολλά χρόνια είχε πρωτοστατήσει για την κατοχύρωση του χώρου και την κατασκευή του μνημείου και τον ιερέα του Αη Θανάση για τη διευκόλυνση των εργασιών».

«Εδώ στον τόπο που τον ποτίζετε με το αίμα μου, αύριο θα έρχονται τα παιδιά σας να τον ραίνουν με λουλούδια. Ζήτω το ΚΚΕ». Αυτά τα λόγια της ηρωικής κόκκινης δασκάλας, Αθηνάς Μπενέκου - η οποία συνελήφθη το φθινόπωρο του 1947, ενώ εκπλήρωνε ειδική αποστολή του Αρχηγείου Πελοποννήσου του ΔΣΕ και καταδικάστηκε σε θάνατο από το Εκτακτο Στρατοδικείο Τρίπολης - αναγράφονται στο Μνημείο που έστησε το Κόμμα.

Αυτά τα λόγια μας ήρθαν στο νου, όταν πληροφορηθήκαμε ότι πέρασε στην ιδιοκτησία του δήμου Τρίπολης και της Περιφέρειας Πελοποννήσου ο χώρος πίσω από το νεκροταφείο στον Αη Θανάση στην Τρίπολη, κάτι που αποτελεί σοβαρό βήμα για να διασφαλιστούν η συντήρηση, η ανάδειξη και η αξιοποίηση του ιστορικού αυτού τόπου.

Οπως σημειώνει το Παράρτημα Αρκαδίας της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, πρόκειται για χώρο όπου όλη τη δεκαετία του 1940 γίνονταν εκτελέσεις αγωνιστών. Σύμφωνα με μαρτυρίες, επί Κατοχής έγιναν τρεις φορές ομαδικές εκτελέσεις πατριωτών - αγωνιστών. Μία απ' αυτές μάλιστα ήταν την Πρωτομαγιά του 1944, όταν οι Γερμανοί εκτέλεσαν 40 αγωνιστές και αγωνίστριες την ίδια μέρα και ώρα που εκτέλεσαν τους 200 της Καισαριανής.

Στον ίδιο χώρο γίνονταν εκτελέσεις και μετά την Κατοχή, όπως οι εκτελέσεις των αγωνιστών - κομμουνιστών με αποφάσεις του έκτακτου Στρατοδικείου - θανατοδικείου Τρίπολης την περίοδο 1947 - 1949.

Αλλωστε, η απόδοση του χώρου και η ανάγκη να διαμορφωθεί κατάλληλα, ήταν ένα χρόνιο αίτημα σύσσωμης της κοινής γνώμης και των φορέων του νομού Αρκαδίας, ευρύτερα της Πελοποννήσου. Οπως σημειώνει και ο Νίκος Γόντικας, μέλος του ΔΣ της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ: «Αποδίδεται φόρος τιμής σε αγωνιστές που έδωσαν και τη ζωή τους για υψηλά οράματα και ιδανικά. Γίνεται ένα σοβαρό βήμα ώστε να διασφαλιστούν η συντήρηση, η ανάδειξη και η αξιοποίηση αυτού του ιστορικού τοπίου. Να είναι χώρος προσβάσιμος από το ευρύ κοινό, αλλά να υπηρετεί ταυτόχρονα τα χαρακτηριστικά στοιχεία και ποιότητες, συμβολικές και καλλιτεχνικές, μιας σημαίνουσας ιστορικής μνήμης».

Η Κομματική Οργάνωση Πελοποννήσου όλα αυτά τα χρόνια μπήκε μπροστά στο να συγκεντρώσει μαρτυρίες, αρχειακό υλικό αποτελούμενο από φωτογραφίες, προσωπικά στοιχεία και γράμματα προς τους συγγενείς των εκτελεσμένων, κι αυτή η προσπάθεια συνεχίζεται.

Ειδικά για την περιοχή ο χώρος λειτουργεί ως ένα τοπόσημο, αφού έχει καθιερωθεί ως τόπος σπουδαίας ιστορικής σημασίας, ενώ για πολλούς είναι ο χώρος στον οποίο μπορούν να αποδώσουν τιμές στον άνθρωπό τους. Πριν λίγο καιρό, μάλιστα, μια γυναίκα βρήκε ότι εκεί εκτελέστηκε ο πατέρας της.

Οπως αναφέρει στην εφημερίδα μας η Παναγιώτα Πανούση, μέλος της Επιτροπής Περιοχής της Κομματικής Οργάνωσης Πελοποννήσου,«ήταν χρέος μας η συντήρηση του Μνημείου των εκτελεσμένων του Εκτακτου Στρατοδικείου Τρίπολης 1947 - 1949.

Ιδιαίτερα τώρα που ολοκληρώθηκε η μεταβίβαση του χώρου των εκτελέσεων που βρίσκεται μπροστά στο Μνημείο στον δήμο και την Περιφέρεια με σκοπό να αναδειχθεί ο χώρος ως πάρκο ιστορικής μνήμης.

Ως Κόμμα αξιοποιούμε εξειδικευμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό τόσο στον σχεδιασμό, όσο και στην κατασκευή και τη συντήρηση των Μνημείων που αναδεικνύουν τη σύγχρονη Ιστορία μας. Με αυτόν τον τρόπο τιμάμε τη θυσία όσων πολέμησαν, αγωνίστηκαν, διώχθηκαν, βασανίστηκαν, έχασαν ακόμα και τη ζωή τους και παίρνουμε δύναμη από το παράδειγμά τους.

Θα συνεχίσουμε. Ηδη σκοπεύουμε να συντηρήσουμε και τα υπόλοιπα Μνημεία της Πελοποννήσου. Στόχος μας είναι ειδικά η νέα γενιά να μαθαίνει τα ιστορικά γεγονότα, να παίρνει δύναμη ώστε να οργανωθεί η πάλη μας, για να ανοίξει ο δρόμος για τη νέα κοινωνία του σοσιαλισμού - κομμουνισμού».

Η ολοκλήρωση της συντήρησης του Μνημείου συμπίπτει και με την πρόσφατη καταδικαστική απόφαση του Στρατοδικείου Αθηνών στον στρατιωτικό - φασιστοειδές που το 2019 είχε βεβηλώσει το Μνημείο...