Η κεντρική έκθεση του 50ού Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» είναι αφιερωμένη στον θεσμό του Φεστιβάλ, που φέτος συμπληρώνει μισό αιώνα ζωής.

Αποτελεί ένα ταξίδι αναδρομής για τους παλιότερους και γνωριμίας για τους νεότερους επισκέπτες με εκείνες τις στιγμές του Φεστιβάλ που χάραξαν μια διαδρομή εφάμιλλη για να μπει πλατιά στις καρδιές της εργατικής τάξης, του λαού και της νεολαίας. Μια διαδρομή για να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο πολιτικό και πολιτιστικό θεσμό της χώρας, συμβάλλοντας στην ανάδειξη πρωτοπόρας καλλιτεχνικής δημιουργίας, ανατρεπτικού πολιτικού περιεχομένου που αμφισβητεί τον καπιταλιστικό μονόδρομο. Η διαδρομή του Φεστιβάλ αναδεικνύεται μέσα από την έκθεση πλούσιου υλικού από το Αρχείο του Κόμματος και την αξιοποίηση οπτικοακουστικών μέσων, που ζωντανεύουν στον επισκέπτη τα συναισθήματα, τη δύναμη των ημερών του Σεπτέμβρη και των πρωταγωνιστών τους.

Ο επισκέπτης θα γνωρίσει με την περιήγηση στον χώρο της έκθεσης τα «υλικά» που κρατούν το Φεστιβάλ νέο, εκείνα που παρά τα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, διαφυλάσσουν την πρωτοπορία και τη ζωντάνια του.

Βασική πηγή της δύναμης και της έμπνευσής του είναι ότι αποτυπώνει την πάλη για έναν ανώτερο σκοπό, την κατάργηση της κοινωνίας της εκμετάλλευσης και το χτίσιμο του κόσμου της «πραγματικής νιότης», του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Τα πρώτα χρόνια ζωής του μπήκε εμπόδιο στον αντικομμουνισμό και αντισοβιετισμό, υπερασπίστηκε τις κατακτήσεις και τα επιτεύγματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ και σε άλλες χώρες. Στη συνέχεια, σε περίοδο αντεπαναστατικών ανατροπών και ολοκλήρωσης της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στην ΕΣΣΔ, σηματοδότησε την υπεράσπιση του σοσιαλισμού κόντρα σε όσους μιλούσαν για «τέλος της Ιστορίας και της ταξικής πάλης», επιχειρώντας με τον μανδύα του «νέου» και «σύγχρονου» να αναθεωρήσουν την επαναστατική κοσμοθεωρία, την ύπαρξη του ΚΚ ως επαναστατικής πρωτοπορίας σε όλες τις συνθήκες. Σήμερα στο Φεστιβάλ αποτυπώνονται η διαμόρφωση σύγχρονης επαναστατικής στρατηγικής, η δράση με βάση το επαναστατικό Πρόγραμμα του Κόμματος και οι νέες δυνατότητες που έχει η σοσιαλιστική κοινωνία στην εποχή μας για να καλύψει τις ανάγκες του λαού και της νεολαίας.

Στο πλαίσιο της πάλης για τον σοσιαλισμό, στην έκθεση ξεχωρίζουν στιγμές που αποδεικνύουν τον διεθνιστικό χαρακτήρα του Κόμματός μας, το ότι το Φεστιβάλ αποτελεί χώρο διεθνιστικής αντίστασης και αλληλεγγύης των λαών. Μέσα από τον χώρο της Διεθνούπολης εκφράζεται η ανάγκη για κοινή πάλη και ενότητα της εργατικής τάξης κόντρα στον ταξικό της αντίπαλο, την αστική τάξη. Υψώνεται τείχος κόντρα στον εθνικισμό και τον κοσμοπολιτισμό των ιμπεριαλιστικών ενώσεων και του κεφαλαίου, στα σφαγεία του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Το Φεστιβάλ αποτελεί σημείο συνάντησης Κομμουνιστικών Νεολαιών από όλο τον κόσμο, βάζοντας το λιθαράκι του στην προσπάθεια για επαναστατική ανασυγκρότηση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος.

Στοιχείο της νιότης του είναι φυσικά εκείνοι που το χτίζουν, τα παιδιά της ΚΝΕ. Οσοι όλα αυτά τα χρόνια «δεν κάθισαν καλά» στις υποδείξεις του συστήματος. Είναι εκείνοι που εμπνεόμενοι από τον σκοπό της επαναστατικής ανατροπής του καπιταλισμού, μπόρεσαν να συγκρουστούν με τις αυταπάτες και τον εγκλωβισμό από την αστική τάξη. Μέσα από την έκθεση ο επισκέπτης θα γνωρίσει τα παιδιά της ΚΝΕ τα πρώτα χρόνια μετά την κατάκτηση από το ΚΚΕ της νόμιμης δράσης του, σφυρηλατημένα στα χρόνια της παρανομίας και αντλώντας έμπνευση από τις γενιές της Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Θα τα δει να κρατούν αλύγιστη στάση μπροστά στις αυταπάτες περί εξανθρωπισμού του καπιταλιστικού συστήματος που καλλιεργούνταν, ειδικά από τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, τη δεκαετία του '80, να αντέχουν στα δύσκολα χρόνια των αντεπαναστατικών ανατροπών, κρατώντας ψηλά τη σημαία της ταξικής πάλης. Στη συνέχεια, να προτάσσουν τις σύγχρονες ανάγκες τους, κόντρα στα «ήρεμα νερά» της καπιταλιστικής ανάπτυξης του 2000, αλλά και στα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης, αντιπαλεύοντας τη μείωση των απαιτήσεων, την ενσωμάτωση πίσω από την εύρεση ενός νέου «Μεσσία» για να διαχειριστεί το σάπιο σύστημα της εκμετάλλευσης. Μέσα από την έκθεση φωτίζεται ο χαρακτήρας της ΚΝΕ ως επαναστατικής οργάνωσης, ως Νεολαίας του ΚΚΕ, που μέσα από τη συλλογικότητα, την πειθαρχία, την πίστη σε μια κοινωνία που αποτελεί το φωτεινό μέλλον της ανθρωπότητας, τον σοσιαλισμό, μπορεί κόντρα σε όλα τα εμπόδια να διαμορφώνει «γωνιές» αντίστασης και ελπίδας που να αγκαλιάζουν τα όνειρα της νεολαίας.

Η έκθεση περιλαμβάνει ακόμα πλευρές του Φεστιβάλ που το έχουν καθιερώσει στη συνείδηση των εργαζομένων και της νεολαίας ως χώρο διεκδίκησης και πάλης για την ικανοποίηση των αναγκών τους. Στιγμές αφιερωμένες στον αγώνα της εργατικής τάξης για καλύτερους όρους ζωής και εργασίας, στιγμιότυπα από τη δράση του εργατικού κινήματος, στο πλάι του οποίου αναπτύχθηκε η πάλη φοιτητών και μαθητών απέναντι στην Παιδεία - εμπόρευμα, για μόρφωση στο ύψος των αναγκών τους.

Το Φεστιβάλ αναδεικνύει διαχρονικά ότι κάθε πλευρά που αφορά τη ζωή των εργαζομένων και της νεολαίας μπορεί να ικανοποιηθεί μόνο στη σύγκρουση με το σύστημα της εκμετάλλευσης και το καπιταλιστικό κράτος. Αλλωστε ακόμα και η πραγματοποίηση των εκδηλώσεων, ειδικά τα πρώτα χρόνια, έγινε κατορθωτή κόντρα σε προσπάθειες παρεμπόδισης από κυβερνήσεις, δημοτικές αρχές και δυνάμεις καταστολής.

Για παράδειγμα, η διαχρονική προσπάθεια αναβάθμισης των χώρων όπου πραγματοποιούνται οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ είναι έκφραση του δίκαιου αιτήματος της νεολαίας και του λαού για χώρους πρασίνου μέσα στον αστικό ιστό, ελεύθερους και δωρεάν για αξιοποίηση προς όφελος των αναγκών της πλατιάς πλειοψηφίας. Αντίστοιχα, στο Φεστιβάλ διατυπώνεται καθαρά ότι η Τέχνη και ο Πολιτισμός δεν είναι μόνο για τους «ειδικούς» ή τους «προνομιούχους», αλλά ότι οφείλουν να αγκαλιάζουν και να συμπαρασύρουν τις ανησυχίες, τα όνειρα και τις επιδιώξεις του λαού, να αναδεικνύουν μια νέα προοπτική, που δεν χωράει στο πλαίσιο της σημερινής κοινωνίας. Η πρωτοπόρα στάση του ΚΚΕ για την Τέχνη και τον ρόλο της είναι η αιτία που το Φεστιβάλ ως θεσμός μπόρεσε να σημαδέψει την πολιτιστική ζωή της χώρας, αναδεικνύοντας και τιμώντας δημιουργούς που έχουν κατοχυρωθεί στην εκτίμηση του λαού.

Ολες οι παραπάνω πλευρές της έκθεσης αποτελούν στοιχεία από την ίδια την ουσία του Φεστιβάλ ως χώρου συνάντησης της νεολαίας με τις ανατρεπτικές ιδέες και την πολιτική του ΚΚΕ. Το Φεστιβάλ αποτελεί ένα ανοιχτό κάλεσμα στον λαό και στη νεολαία προς μια νέα προοπτική, μια κοινωνία φτιαγμένη με άλλα υλικά, απαλλαγμένη από τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Μια «Κόκκινη Πολιτεία» όπου ανθίζουν η δημιουργία και η ζωή, όπου κανείς δεν είναι μόνος, αλλά ενώνεται με τους υπόλοιπους στο χτίσιμο του κοινού τους μέλλοντος. Σε αυτό το κοινό μας μέλλον οι εργαζόμενοι, ο λαός και η νεολαία θα έχουμε την ευκαιρία να ξεκινήσουμε μια νέα καταμέτρηση για τα Φεστιβάλ μας, χτίζοντας την «Κόκκινη Πολιτεία» μας όχι μόνο τις μέρες του Σεπτέμβρη αλλά σε κάθε στιγμή της ζωής μας.