Το περιεχόμενο της εκδήλωσης διαμορφώθηκε μέσα από τη συλλογική δημιουργική προσπάθεια των μελών της ΚΝΕ, με στόχο να τροφοδοτήσει τη σκέψη, να φυτέψει τον σπόρο του προβληματισμού, να δώσει το έναυσμα για περαιτέρω μελέτη. Η μαζική προσέλευση και η ενδιαφέρουσα συζήτηση που προκάλεσαν οι εισηγητικές ομιλίες, άνοιξαν με τον καλύτερο τρόπο την αυλαία της δραστηριότητας στην «Κόκκινη Γωνιά», η οποία συνεχίζεται τις επόμενες μέρες.

«Η ίδια η Εκπαίδευση, ως μηχανισμός του αστικού κράτους, αναπαράγει την κυρίαρχη αστική ιδεολογία», επισήμανε η Γωγώ Θεοδωροπούλου, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ, επικεφαλής της Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ για τις νέες γυναίκες και τα νέα ζευγάρια. Στο πλαίσιο αυτό, στο σημερινό σχολείο και πανεπιστήμιο κυριαρχεί «ο υποκειμενισμός, η άρνηση του αντικειμενικού χαρακτήρα της αλήθειας, η αποσπασματική θεώρηση της πραγματικότητας» και καλλιεργείται στις νέες και στους νέους «ένας μεταφυσικός τρόπος σκέψης για τα κοινωνικά φαινόμενα». Από αυτόν τον «κανόνα» δεν ξεφεύγει η προσέγγιση του φαινομένου της ανισοτιμίας των δύο φύλων.

Σε πλήθος από συγγράμματα συσκοτίζεται το γεγονός ότι αυτό που καθορίζει τη θέση στην κοινωνία «δεν είναι το φύλο, αλλά η ταξική θέση, δηλαδή η σχέση με τα μέσα παραγωγής». Υποδεικνύονται ως αιτία του προβλήματος η διαπαιδαγώγηση, η νοοτροπία, οι αντιλήψεις. Εστιάζουν στις προσπάθειες μιας μερίδας μορφωμένων αστών γυναικών στα πρώτα βήματα του καπιταλισμού για το δικαίωμα της ψήφου, αστικούς εκσυγχρονισμούς στο Δίκαιο, αποκρύπτοντας τη δράση του εργατικού γυναικείου κινήματος και τη διαπάλη που αναπτύχθηκε ανάμεσα στα δύο ρεύματα, με δεδομένο ότι «οι αγώνες για τα δικαιώματα των γυναικών ποτέ δεν χαρακτηρίζονται από ταξική, πολιτική ουδετερότητα».

«Αυτή η συζήτηση είναι μια αρχή. Το Κόμμα μας και η ΚΝΕ έχουμε επίγνωση ότι ο πόλεμος με τις "νέας κοπής" αντιδραστικές απόψεις, με τη σύγχρονη πλύση εγκεφάλου με τον ανορθολογισμό απαιτεί γιγαντιαία ιδεολογική αντεπίθεση. Απαιτεί, όμως, και επίμονη προσπάθεια για την προσέλκυση όλο και περισσότερων νέων γυναικών στα εργατικά σωματεία, στις ενώσεις αυτοαπασχολούμενων, στους γυναικείους συλλόγους της ΟΓΕ, στους φοιτητικούς συλλόγους, στα όργανά τους, πρώτα απ' όλα στο ΚΚΕ και την ΚΝΕ», κατέληξε.

Σε ζητήματα που απασχολούν μαθήτριες και φοιτήτριες, όπως η παθογένεια της βίας κατά των γυναικών, εστίασε η Βασιλική Μπαζιώτη, μέλος της Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ για τις νέες γυναίκες και τα νέα ζευγάρια. «Στα σχολεία και στα πανεπιστήμια δίνονται απαντήσεις σχετικά με τη βία του άνδρα προς την γυναίκα, που την ξεκόβουν από τα βαθύτερα αίτια πάνω στα οποία διαμορφώθηκε η κυριαρχία του άνδρα πάνω στην γυναίκα», διαπίστωσε. «Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι επιβιώνουν τέτοιου είδους αναχρονιστικές αντιλήψεις περί κατωτερότητας των γυναικών, που επιδρούν στις διαπροσωπικές σχέσεις των δύο φύλων», τόνισε. Αυτά τα κατάλοιπα και οι παρωχημένες αντιλήψεις «συντηρούνται πάνω στην εκμεταλλευτική βάση του καπιταλιστικού συστήματος» και η εξάλειψή τους «δεν μπορεί να εναπόκειται αποκλειστικά στη διαπαιδαγώγηση ή τους εκπαιδευτικούς θεσμούς, χωρίς ριζική ανατροπή της οικονομικής βάσης πάνω στην οποία ορθώνονται οι θεσμοί αυτοί και οι κυρίαρχες αντιλήψεις».

«Υπάρχει αντικειμενικός προσδιορισμός του φύλου;», ήταν το ερώτημα γύρω από το οποίο δομήθηκε η παρέμβαση της Βικτωρίας Κούτση, μέλους του Τμήματος της ΚΕ για την Ισοτιμία και τη Χειραφέτηση της γυναίκας. Επικεντρώνοντας στις θεωρίες περί «ρευστότητας» του φύλου, σχολίασε πως αυτές διαπερνούν πλέον το πρόγραμμα σπουδών όλων των επιστημονικών αντικειμένων. Οπως ξεκαθάρισε, οι ενστάσεις που θέτουν το ΚΚΕ και η ΚΝΕ δεν αφορούν τον ομόφυλο σεξουαλικό προσανατολισμό και την ανάγκη να ξεπεραστεί ο κοινωνικός στιγματισμός του, ούτε την ανάγκη για «κατάργηση των διαχωρισμένων κοινωνικών ρόλων για τον άντρα και τη γυναίκα, που τα τείχη τους ορθώθηκαν και σφυρηλατήθηκαν στο πέρας χιλιάδων χρόνων».

«Η αντίθεσή μας αφορά στις θεωρίες περί απροσδιοριστίας - ρευστότητας του φύλου», πρόσθεσε. Οπως εξήγησε, όσο και αν τα διάφορα συναφή ρεύματα «δεν είναι ενιαία, αυτοαναιρούνται και αντιφάσκουν», μοιράζονται έναν κοινό παρονομαστή: «Θεωρούν ότι το φύλο είναι μια κατηγορία που επιβάλλεται στα άτομα από την κοινωνία, που κατασκευάζεται από τη γλώσσα, από τη νόηση». Με τον ίδιο τρόπο προσεγγίζουν και τη σεξουαλικότητα του ανθρώπου, παραγνωρίζοντας ότι αυτή διαμορφώνεται «στα πλαίσια μιας σύνθετης κοινωνικής διαδικασίας», στην οποία δεν εκφράζεται μόνο η βιολογία, αλλά και οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες. Τέλος, στη θέση της εργατικής τάξης ως υποκειμένου των επαναστατικών αλλαγών της εποχής μας αντιπαραθέτουν «ένα νέο υποκείμενο, απροσδιόριστο, αταξικό, που αμφισβητεί γενικά και αόριστα "το σύστημα", χωρίς τον οικονομικό του προσδιορισμό» και υπόσχεται να «απελευθερώσει την ανθρωπότητα από το άκαμπτο δίπολο σύστημα άντρα - γυναίκας».

«Δεν είναι μια θεωρητική συζήτηση που αφορά λίγους. Είναι μια σκληρή μάχη ανάμεσα στην κοσμοθεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού με την ιδεαλιστική, αντιεπιστημονική προσέγγιση της αντικειμενικής πραγματικότητας», υπογράμμισε. Εξάλλου, όπως σχολίασε, ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, «μεταφράζουν» τις θεωρίες αυτές σε «πολιτικές κατευθύνσεις» για τη λεγόμενη «συμπεριληπτικότητα» στοχεύοντας σε μια «επίπλαστη και βολική "κοινωνική συνοχή"».

«Μπορεί το σημερινό αστικό σχολείο της κατακερματισμένης και συγκεχυμένης πληροφορίας, της παπαγαλίας, της αποσπασματικότητας να δώσει απαντήσεις στα "γιατί" και "πώς" των μαθητών και μαθητριών για την ανισότιμη θέση της γυναίκας;», ήταν το ερώτημα που έθεσε η Κωνσταντίνα Τσιουπρά, μέλος της Επιτροπής Περιοχής της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ, Γραμματέας της ΤΕ Εκπαιδευτικών. Η απάντηση δεν εκπλήσσει καμία και κανέναν: Στις σελίδες των σχολικών βιβλίων οι μαθήτριες και οι μαθητές μπορούν να βρουν «μόνο μισές αλήθειες ανακατεμένες με σκοταδιστικές απόψεις για την κοινωνική θέση της γυναίκας».

«Απέναντι στις ανακρίβειες, την παραχάραξη της αλήθειας, στον αντιεπιστημονισμό και ανορθολογισμό, μπορούμε να βάλουμε το δικό μας λιθαράκι. Να γίνει κάθε τάξη "κυψέλη" συζήτησης για την πραγματική αιτία όλων των κοινωνικών φαινομένων. Να ανταλλάξουμε σκέψεις τι μπορεί να γίνει για να αλλάξει αυτή η κατάσταση», ήταν η προτροπή που απηύθυνε. Οι αφορμές για να ξεδιπλωθεί μια τέτοια προσπάθεια, όπως εξήγησε, δεν λείπουν: Οι αναφορές των σχολικών βιβλίων στα αστικά γυναικεία κινήματα του 19ου και 20ού αιώνα μπορούν να δώσουν το έναυσμα για να γνωρίσουν οι μαθητές εμβληματικούς εργατικούς αγώνες στους οποίους πρωτοστάτησαν γυναίκες. Η ύλη που συνδέεται με την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής μπορεί να οδηγήσει τη συζήτηση στις αγωνίστριες του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και του ΔΣΕ «που πάλεψαν με το όπλο στο χέρι μαζί με τους άνδρες συντρόφους τους για μια καλύτερη ζωή σε σύγκρουση με την αστική κυριαρχία».

Στις θεωρίες για την οικογένεια αναφέρθηκε η Κωνσταντίνα Τσότρα, μέλος του Τμήματος της ΚΕ για την Ισοτιμία και τη Χειραφέτηση της γυναίκας. Συνοψίζοντας τις αλλαγές που καταγράφονται τις τελευταίες δεκαετίες στις σχέσεις συμβίωσης, επισήμανε το ενδιαφέρον που εκδηλώνονται για αυτές σε μια σειρά πανεπιστημιακά συγγράμματα και την προσπάθεια που κάνουν να περιγράψουν «τους νέους τύπους οικογένειας». Σε ορισμένες περιπτώσεις, η οικογένεια του 21ου αιώνα παρουσιάζεται ως ένας θεσμός, ο οποίος «στον σύγχρονο "μεταμοντέρνο κόσμο" έχει απολέσει "τα παραδοσιακά του χαρακτηριστικά" και χαρακτηρίζεται πλέον από "ρευστότητα"», καθορίζεται αποκλειστικά και μόνο από τις «προσωπικές επιλογές».

«Για τη διαλεκτική υλιστική σκέψη η οικογένεια είναι μια ιστορικά διαμορφωμένη μορφή κοινωνικής συμβίωσης, η οποία έχει στη βάση της την αναπαραγωγή του είδους», υπογράμμισε και πρόσθεσε πως σε όλα τα εκμεταλλευτικά συστήματα κύριος σκοπός της οικογένειας και του γάμου ήταν για τις κυρίαρχες κοινωνικές τάξεις η εξασφάλιση κληρονόμων, ενώ οι εκμεταλλευόμενες τάξεις επωμίζονται το βάρος της αναπαραγωγής και ανατροφής της επόμενης φουρνιάς εργατικής δύναμης.

Η εξέλιξη του καπιταλισμού έφερε στο προσκήνιο νέα κοινωνικά ζητήματα. «Η καπιταλιστική εξουσία, ενώ επιδιώκει τη διεύρυνση της γυναικείας εργασίας, δεν εξασφαλίζει τις ανάλογες κρατικές κοινωνικές δομές και υπηρεσίες, γιατί τις θεωρεί κόστος. Ετσι, φέρνει σε αντιπαράθεση το δικαίωμα της γυναίκας στην εργασία με την κοινωνική ανάγκη προστασίας της μητρότητας, της οικογένειας», σχολίασε. Ενώ ως λύση του προβλήματος υποδεικνύεται «ο πιο "ισορροπημένος" ανάμεσα στα δύο φύλα καταμερισμός των ευθυνών για τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων, των ΑμεΑ, του σπιτιού. Αρκεί το αστικό κράτος να έχει την ουρά του απ' έξω...».

Οσο για την εξέλιξη της οικογένειας στον σοσιαλισμό - κομμουνισμό, σημείωσε πως σε αυτή «θα εκλείψει κάθε οικονομικός καταναγκασμός στην επιλογή συντρόφου και απόκτηση παιδιών», ενώ «θα αναβαθμιστεί ουσιαστικά η σχέση γονιών - παιδιού, εφόσον θα έχει φύγει από τη μέση το καθημερινό άγχος της επιβίωσης, όλο το βάρος του ατομικού νοικοκυριού». Στην κατεύθυνση αυτή, έκλεισε με την ανάγκη η τάση αυτή να διαπερνά και σήμερα «την κομμουνιστική σκέψη για τη γονική σχέση, με κριτήριο την ανάγκη ανάπτυξης του παιδιού ως αυτοτελούς προσωπικότητας».