Ακόμα πιο ρευστή και επικίνδυνη κατάσταση για τους λαούς στη Μέση Ανατολή φέρνει η επικράτηση των τζιχαντιστών στη Συρία, με την άμεση ή έμμεση στήριξη και τις επεμβάσεις από ΗΠΑ - Τουρκία - Ισραήλ, εξέλιξη που ανοίγει τον δρόμο και για νέα πιθανή επαναχάραξη του χάρτη και των συνόρων χωρών της περιοχής, τροφοδοτώντας περαιτέρω τους διεθνείς και περιφερειακούς ανταγωνισμούς για το ξαναμοίρασμα εμπορικών οδών και αγορών, πηγών και περασμάτων Ενέργειας.

Η κατάρρευση της κυβέρνησης Ασαντ ήδη από τις πρώτες ώρες της προηγούμενης Κυριακής επιτάχυνε στρατιωτικές επιχειρήσεις και «διπλωματικές» συνεννοήσεις από όλους τους διεθνείς και περιφερειακούς «παίκτες» που συγκεντρώνονται στη Συρία, ιδιαίτερα αυτούς που βγαίνουν κερδισμένοι σε αυτήν τη φάση των ανταγωνισμών, δηλαδή την Τουρκία, το Ισραήλ και τις ίδιες τις ΗΠΑ.

Την ίδια ώρα, το τίμημα για την επέλαση των τζιχαντιστών (που τα «δυτικά» επιτελεία τους βάφτισαν «αντάρτες»), όπως και για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ, της Τουρκίας και δυνάμεων που αυτή στηρίζει, το πληρώνει για άλλη μια φορά ο πολύπαθος συριακός λαός.

Χαρακτηριστικά, το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι από τις 27 Νοέμβρη, που άρχισε η επίθεση των τζιχαντιστών της οργάνωσης HTS (Hayat Tahrir al Sham, οργάνωση - παρακλάδι της Αλ Κάιντα) μέχρι την περασμένη Πέμπτη εκτοπίστηκαν από τις εστίες τους πάνω από 1,1 εκατ. άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους γυναικόπαιδα...

Το Ισραήλ εξαπέλυσε μπαράζ εκατοντάδων αεροπορικών βομβαρδισμών σε όλη τη Συρία, το οποίο διέλυσε συστήματα αεράμυνας, στρατιωτικά αεροδρόμια, αποθήκες, εργοστάσια αλλά και πλοία του συριακού Πολεμικού Ναυτικού.

Πραγματοποιήθηκαν πάνω από 480 ισραηλινοί βομβαρδισμοί (που έφτασαν ακόμα και λίγα χιλιόμετρα από τα τουρκικά σύνορα), ενώ, κατά τον ισραηλινό στρατό, μέσα στις πρώτες 5 μέρες της κατάρρευσης της κυβέρνησης Ασαντ ισοπεδώθηκε πάνω από το 80% των συριακών στρατιωτικών υποδομών, στο όνομα της «ασφάλειας του Ισραήλ» και του περιβόητου «δικαιώματός του στην αυτοάμυνα»...

Ταυτόχρονα, ο ισραηλινός στρατός προχώρησε στην κατάληψη σημαντικού τμήματος του όρους Ερμών, που βρίσκεται μεταξύ Λιβάνου - Συρίας και βλέπει (σε υψόμετρο 2.800 μέτρων) μεγάλο τμήμα της πρωτεύουσας Δαμασκού. Στη συνέχεια, ισραηλινές δυνάμεις παραβίασαν την «ουδέτερη ζώνη» με τη Συρία, που είχε χαραχτεί κατά τη διμερή ειρηνευτική συμφωνία του 1974, και εμβάθυναν την κατάληψη εδάφους των κατεχόμενων Υψιπέδων του Γκολάν, κηρύσσοντας τη συμφωνία «νεκρή». Μια σειρά πηγές ανέφεραν ότι ισραηλινά στρατεύματα προωθήθηκαν μέσα στο συριακό έδαφος ακόμα και σε απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων από τη Δαμασκό.

Τους αρχικούς ισχυρισμούς των Ισραηλινών περί «προσωρινής» κατάληψης των συριακών εδαφών ακολούθησε η εντολή του υπουργού Αμυνας, Ι. Κατς, με την οποία ο ισραηλινός στρατός διατάχθηκε να ετοιμαστεί για να ξεχειμωνιάσει στα καταληφθέντα συριακά εδάφη.

Ο δε Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπ. Νετανιάχου, σε χαρακτηριστική δήλωσή του διέκρινε μια σπάνια ευκαιρία «που γεννιέται μία φορά στα 100 χρόνια», ανάλογη με εκείνη της γαλλοβρετανικής συμφωνίας Sikes-Picot, ξαναμοιράσματος της διαλυμένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που οδήγησε στη χάραξη του σημερινού χάρτη των χωρών της Μέσης Ανατολής.

Οι ισραηλινές κινήσεις γίνονται με την πλήρη πολιτική και διπλωματική στήριξη των ΗΠΑ, οι οποίες - όπως έδειξαν οι δηλώσεις εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας στον Λευκό Οίκο, Τζέικ Σάλιβαν - επικαλούνται το «δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα».

Παράλληλα, τόσο οι τζιχαντιστές που επικράτησαν στη Συρία όσο και οι ισραηλινές απροκάλυπτες επιθέσεις σε βάρος της Συρίας έχουν τη στήριξη όλων των χωρών του G7, όπως αναδείχθηκε με την κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν την περασμένη Πέμπτη.

Οι ισραηλινές κινήσεις εντάσσονται στο πλαίσιο σχεδιασμών οι οποίοι συνδέονται άρρηκτα με τις εξελίξεις - «ντόμινο» που επιφέρουν στη Μέση Ανατολή οι ξένες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις της τελευταίας 20ετίας, ενώ προετοιμάζουν και το επόμενο στάδιο κλιμάκωσης των συγκρούσεων, καθώς Ισραηλινοί αξιωματούχοι ήδη από τις 12 Δεκέμβρη αποκάλυψαν ότι γίνονται προετοιμασίες για πιθανές επιθέσεις στις ιρανικές πυρηνικές (και άλλες) εγκαταστάσεις.

Το ίδιο διάστημα η Τουρκία ξεδίπλωσε τις δικές της στρατιωτικές και πολιτικές επιχειρήσεις, καθώς περιλαμβάνεται στους βασικούς κερδισμένους των εξελίξεων.

Η Αγκυρα στήριξε τους τζιχαντιστές και τους «φιλότουρκους» μισθοφόρους που επικράτησαν στη Συρία, μεταξύ άλλων την τζιχαντιστική οργάνωση HTS του Αμπού Μοχάμεντ Τζολάνι, ο οποίος τώρα υποδύεται τον «μετριοπαθή» και «ρεαλιστή» ισλαμιστή, και τον λεγόμενο «Συριακό Εθνικό Στρατό» (SNA), ο οποίος δρα κυρίως εναντίον των Κούρδων μαχητών των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF), που στηρίζονται από τις ΗΠΑ και έχουν «ραχοκοκαλιά» την κουρδική οργάνωση YPG, την οποία η Τουρκία αντιμετωπίζει ως «τρομοκρατική» - παρακλάδι του ΡΚΚ.

Η κατάληψη της εξουσίας στη Συρία από την HTS (που δυνάμωνε εδώ και χρόνια στο κρατίδιο τζιχαντιστών της βορειοδυτικής επαρχίας Ιντλίμπ, υπό την προστασία της Αγκυρας) αναβαθμίζει τη θέση της Αγκυρας. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζεται μεταξύ άλλων στη σπουδή του Γερμανού καγκελάριου Ολαφ Σολτς, του γγ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να επιδιώξουν άμεσα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν.

Ο ρόλος της Τουρκίας στις τελευταίες ραγδαίες εξελίξεις στη Συρία εξηγεί και την «πανηγυρική» εμφάνιση του αρχηγού των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ) Ι. Καλίν στη Δαμασκό την Πέμπτη, συνοδεία στελεχών των τζιχαντιστών της HTS.

Εξηγεί επίσης τη βιάση του Αμερικανού ΥΠΕΞ Αντ. Μπλίνκεν να μεταβεί στην Αγκυρα στις 12 Δεκέμβρη, για να συναντήσει τον Ερντογάν και, μία μέρα μετά, τον Τούρκο ομόλογό του, Χ. Φιντάν, με τον οποίο συμφώνησαν στην ανάγκη «αποτροπής της τρομοκρατίας» στη Συρία - ασχέτως αν ο πρώτος αναφερόταν θεωρητικά στους τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους» και ο δεύτερος στους «φιλοαμερικανούς» Κούρδους των οργανώσεων SDF και YPG.

Από το παζλ της στήριξης των τζιχαντιστών που είναι σήμερα στην εξουσία - διορίζοντας ως «μεταβατικό» πρωθυπουργό τον Μοχάμεντ Αλ Μπασίρ, ο οποίος τα τελευταία χρόνια είχε αναλάβει τη διοίκηση του Ιντλίμπ - δεν λείπει και η Ουκρανία, οι μυστικές και στρατιωτικές υπηρεσίες της οποίας ανέλαβαν την αποστολή μη επανδρωμένων αεροσκαφών και τη στρατιωτική εκπαίδευση των τζιχαντιστών ειδικά στη χρήση drones και νέων τακτικών μάχης.

Καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις στη Συρία βέβαια έπαιξαν και τα υπόλοιπα πολεμικά μέτωπα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις δυνάμεις οι οποίες για τα συμφέροντά τους στήριζαν την κυβέρνηση Ασαντ.

Η λιβανέζικη Χεζμπολάχ υποχρεώθηκε να ρίξει το κέντρο βάρους της στη στρατιωτική αναμέτρηση με το Ισραήλ στον Λίβανο, το Ιράν πήρε αντίστοιχα μέτρα στο πλαίσιο της όξυνσης της απευθείας αντιπαράθεσης με το Ισραήλ, ενώ και για τη Ρωσία πρώτη στρατιωτική προτεραιότητα από το 2022 ήταν η σύγκρουση στην Ουκρανία και η ακόμη πιο σφοδρή γεωπολιτική αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Στην παρούσα φάση, όπως φαίνεται από τις πρώτες δηλώσεις της ρωσικής ηγεσίας, η Μόσχα προχωρά σε μια σειρά παζάρια με τις δυνάμεις που επικράτησαν στη Συρία, προκειμένου να διατηρήσει - αν μπορέσει - τις δύο βάσεις που έχει στη χώρα, τις μοναδικές της στη Μεσόγειο.

Στο μεταξύ, σχετική «σιγή» καταγράφεται για τις εξελίξεις από τον Αραβικό Σύνδεσμο και πολλές αραβικές χώρες, πέρα από τη φραστική καταδίκη του μπαράζ ισραηλινών επιθέσεων και προωθήσεων σε συριακά εδάφη.

Αυτό το Σάββατο η Ιορδανία ανέλαβε να παίξει ρόλο διπλωματικού «διαμεσολαβητή» με τις ευλογίες των ΗΠΑ και να δώσει έδαφος για μια νέα παρτίδα διπλωματικού «πόκερ» με τη διοργάνωση διεθνούς συνδιάσκεψης για τη Συρία. Στη συνδιάσκεψη αυτή έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν ΗΠΑ, ΟΗΕ, Αραβικός Σύνδεσμος, Αίγυπτος, Κατάρ, Τουρκία, Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Λίβανος και Ιράκ. Παρών θα είναι και ο («ξεχασμένος» από χρόνια) ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Συρία, Γκεΐρ Πέντερσεν, ο οποίος μπροστά στις δραματικές εξελίξεις στη Δαμασκό αρκέστηκε να διαπιστώσει τη ρευστότητα της κατάστασης και τις «πολλές προκλήσεις»...