«Τιμάμε τους νεολαίους αγωνιστές της ΕΠΟΝ, τα ατρόμητα Αετόπουλα, που δεν δίστασαν να μπουν στον αγώνα γι' αυτό που σε κάποιους εκείνα τα χρόνια έμοιαζε παράτολμο και αδύνατο», τόνισε ο Αντώνης Κωσταδήμας, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ, μιλώντας στην εκδήλωση. «Ολα αυτά τα χρόνια χιλιάδες μέλη και φίλοι της ΚΝΕ διαπαιδαγωγηθήκαμε, πήραμε ζωντανά μαθήματα Ιστορίας αλλά και δύναμη για τη συνέχεια, για τις σημερινές μάχες, κόντρα στις δυσκολίες της καθημερινής πάλης. Πήραμε δύναμη και πείρα για την καλύτερη προετοιμασία για τις μεγάλες ταξικές αναμετρήσεις που έρχονται.

Είμαστε περήφανοι γιατί είμαστε η Νεολαία του ΚΚΕ, που υπήρξε η ψυχή, ο καθοδηγητής και ο κύριος αιμοδότης αυτού του μεγάλου αγώνα του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ.

Είμαστε περήφανοι γιατί η ΚΝΕ είναι συνεχιστής της ηρωικής ΟΚΝΕ, του βασικού μοχλού και κυττάρου ανάπτυξης της ΕΠΟΝ.

Είμαστε περήφανοι γιατί ό,τι κατέκτησε ο λαός μας, τα κέρδισε με σκληρούς αγώνες και σε συμπόρευση με το ΚΚΕ εδώ και παραπάνω έναν αιώνα! Ετσι συνεχίζεται και σήμερα».

Παρουσιάζοντας το πλαίσιο μέσα στο οποίο έδρασε η ΕΠΟΝ, τις ρίζες της, την προσφορά των μελών της, την παρακαταθήκη της, ο ομιλητής σημείωσε:

«Πριν από 82 χρόνια, 23 Φλεβάρη 1943, ιδρύθηκε η ηρωική ΕΠΟΝ. Η θρυλική αυτή οργάνωση του ΕΑΜ, που τροφοδότησε με εκατοντάδες χιλιάδες νέους τον αγώνα ενάντια στους ναζί και φασίστες κατακτητές και στους ντόπιους συνεργάτες τους, που γαλούχησε χιλιάδες μαχητές του ΕΛΑΣ και κατοπινά του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, δίνοντας ξανά με το όπλο στο χέρι τον αγώνα για μια νέα Ελλάδα, κόντρα στην αστική τάξη της χώρας μας και στους συμμάχους της, τη Μεγάλη Βρετανία αρχικά και τις ΗΠΑ στη συνέχεια (...)

Η ΕΠΟΝ έδρασε τόσο μαζικά γιατί οι νεανικές διαθέσεις αντίστασης και απειθαρχίας δέχτηκαν την επίδραση των ιδανικών της λευτεριάς, της εναντίωσης στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και στο σύστημα που τους γεννά, της πραγματικής λαϊκής κυριαρχίας, χωρίς εκμεταλλευτές, ντόπιους και ξένους αφέντες. Γιατί δέθηκαν με την υπεράσπιση του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους, γιατί συνειδητά οι νέοι βάδισαν μαζί με τον εργαζόμενο λαό, με τον μαχόμενο λαό.

Αυτό έδωσε δύναμη στα ταλαιπωρημένα από την πείνα και τα βάσανα της Κατοχής κορμιά των νέων, έτσι ώστε να φλογίζεται η ψυχή τους από απεριόριστη δύναμη και ορμή.

Ψυχή αυτού του αγώνα ήταν οι κομμουνιστές, που είχαν βρεθεί στην πρώτη γραμμή των αγώνων της εργατικής τάξης και της νεολαίας όλα τα προηγούμενα χρόνια (...)

Τα περισσότερα από 600.000 μέλη της έδρασαν με απαράμιλλο ηρωισμό και αυτοθυσία στον αγώνα ενάντια στον κατακτητή, 8.000 χιλιάδες ΕΠΟΝίτες συγκρότησαν αυτοτελείς σχηματισμούς του ΕΛΑΣ, ενώ ακόμη 27.000 πολέμησαν με το όπλο στο χέρι μέσα από τις γραμμές του. Σε περισσότερες από 430 ανέρχονται οι μάχες όπου συμμετείχαν οι στρατιωτικοί σχηματισμοί της ΕΠΟΝ, στις οποίες έδωσαν τη ζωή τους περίπου 1.300 ΕΠΟΝίτες.

Η δράση της αγκαλιάστηκε από την πλειοψηφία της ελληνικής νεολαίας. Από τα Αετόπουλα, που ήταν παιδιά και μαθητές από 8 χρονών που έδρασαν στο πλάι του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ, κατέβαιναν σε διαδηλώσεις, γίνονταν σύνδεσμοι, πηγαινοέρχονταν με σημειώματα, συνόδευαν αγωνιστές.

Παιδιά στην ηλικία που πέφτανε τα παντελόνια τους, αλλά με ψυχή μαχητή παρακολουθούσαν τις κινήσεις των Γερμανών και των δοσίλογων χαφιέδων και έδιναν πολύτιμες πληροφορίες στον ΕΛΑΣ. Μετέφεραν τρόφιμα και πυρομαχικά για τους αντάρτες, κράτησαν τουφέκι στη μάχη. Φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν ως ενήλικοι, όμως δεν λύγισαν και πάντα ανυπομονούσαν να μεγαλώσουν και να γίνουν ΕΠΟΝίτες. Μικρά παιδιά με τεράστιο θάρρος και αφοβία, που έπαιρναν παράδειγμα από τους αγωνιστές αντάρτες της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ, γιατί στο πρόσωπό τους έβλεπαν τους παιδικούς τους ήρωες, σε αυτούς ήθελαν να μοιάσουν!

Μέχρι και τη δράση του ΕΛΑΣ Σπουδαστών, που αργότερα μετονομάστηκε σε Λόχο "Λόρδος Μπάιρον"».

«Ενιαία με το κύριο μέτωπο, ενιαία με την ένοπλη πάλη για την απελευθέρωση, η ΕΠΟΝ δρούσε για το σύνολο της ζωής της νεολαίας. Οργάνωσε την πάλη της νεολαίας στο πλευρό του λαού, στους χώρους δουλειάς, στα σχολεία και τις σχολές, στις γειτονιές.

Στα μεγάλα συλλαλητήρια για να εμποδιστεί - όπως και έγινε - η επιστράτευση που επεδίωξαν οι κατακτητές για να στείλουν Ελληνες εργάτες στα γερμανικά εργοστάσια.

Με τη δημιουργία επιτροπών και κινητοποιήσεων για την απόσπαση τροφίμων και την οργάνωση συσσιτίων και λεσχών, για την αλληλεγγύη.

Με την οργάνωση σαμποτάζ στην παραγωγή και απεργίες σε εργοστάσια που αξιοποιούνταν από τον κατακτητή.

Πάντα με κίνδυνο ζωής, και με πολλά θύματα και συγκρούσεις.

Οι νέοι ΕΠΟΝίτες έδιναν καθημερινά έναν ακόμα αγώνα. Αυτόν για την κατάκτηση της γνώσης, το χτύπημα του αναλφαβητισμού, την διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων μαχητών», συνέχισε ο Αντ. Κωσταδήμας, αναδεικνύοντας την πολύπλευρη διαπαιδαγωγητική και μορφωτική δράση της ΕΠΟΝ, το πρώτο της καθήκον ακόμα και μέσα σε αυτές τις δύσκολες και σύνθετες συνθήκες της Κατοχής και του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Δράση η οποία συμπυκνώνεται στο σύνθημα που και σήμερα εμπνέει: «Πολεμάμε και τραγουδάμε, πολεμάμε και μαθαίνουμε».

Μίλησε για τα σχολεία που άνοιξε η ΕΠΟΝ, τα σχολικά βιβλία που γράφτηκαν, τυπώθηκαν σε 100.000 αντίτυπα και μοιράστηκαν - για πρώτη φορά δωρεάν - σε όλους τους μαθητές της Ελεύθερης Ελλάδας, για την εκδοτική δραστηριότητα, με τη «Νέα Γενιά», το δημοσιογραφικό όργανο του ΚΣ της ΕΠΟΝ, να φτάνει σε κυκλοφορία τα 45.000 φύλλα. Τη δημιουργία εκατοντάδων θεάτρων σε όλη τη χώρα, χορωδιών νέων, θεατρικών ομίλων, την ενίσχυση και ανάπτυξη του αθλητισμού. Μαζί, την ειδική καμπάνια ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά και στη νάρκωση του μυαλού και της σκέψης της νεολαίας. Και υπογράμμισε:

«Ο ΕΠΟΝίτης και η ΕΠΟΝίτισσα, έχοντας το βλέμμα καρφωμένο σε ένα καλύτερο αύριο, πάλευαν σε πολύ δύσκολες συνθήκες, ζώντας όμως ολόπλευρα την ομορφιά του ανυποχώρητου αγώνα, της ανυπότακτης ζωής.

Τα έδιναν όλα στην αντάρτικη δράση, στη διαφώτιση και την ενημέρωση, στην ανύψωση του ηθικού του λαού, και ταυτόχρονα τραγουδούσαν, συνέθεταν, δημιουργούσαν, μορφώνονταν, αθλούνταν, πήγαιναν εκδρομές, ζούσαν πολύπλευρα, είχαν τις νεανικές τους ανησυχίες.

Ολη η δράση της ΕΠΟΝ μάς διδάσκει ότι ο αγώνας για τα δικαιώματα της νεολαίας, ο αγώνας σε όλες τις φάσεις του για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, απαιτεί πλήθος μορφών και δράσεων, και ότι μαζί με τη μαχητική στάση για την κατάκτηση της γνώσης μπορεί να γεννά με ευρηματικό τρόπο νέους δρόμους επικοινωνίας και κοινής δράσης με την πλειοψηφία των παιδιών των λαϊκών οικογενειών».

«Η ίδρυση και η ανάπτυξη της ΕΠΟΝ ήταν αποτέλεσμα και συνέχεια της ορμητικής ανάπτυξης του εργατικού - λαϊκού κινήματος ενάντια στους ναζί κατακτητές και στους ντόπιους συνεργάτες τους σε όλες τις περιοχές της χώρας, με καθοριστική τη συμμετοχή της εργατικής και σπουδάζουσας νεολαίας», σημείωσε η πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ Τούλα Μητσέα. Αναφέρθηκε στη διαρκή δράση, στους σταθμούς της Ιστορίας της νεολαιίστικης οργάνωσης, στα διδάγματα που προσφέρει, και επεσήμανε:

«Το έργο της ΕΠΟΝ δεν μπορεί να παραχαραχτεί, γιατί έχει χαραχτεί με ανεξίτηλα γράμματα στην Ιστορία, ώστε να διδάσκει τα νιάτα της πατρίδας μας ότι μπορούν, κόντρα στη θύελλα, να χτίσουν το δικό τους μέλλον.

Η ηρωική ΕΠΟΝ διδάσκει ότι όταν λαός και νεολαία στηρίζονται στη δύναμή τους, στην οργανωμένη πάλη τους και βγαίνουν μπροστά, γίνονται δύναμη ακατανίκητη.

Από την ιστορική πείρα μας προκύπτει ότι είναι αναντικατάστατη η αυτοτελής ύπαρξη, η δράση, το δυνάμωμα του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σε όλες τις συνθήκες της πάλης, γιατί μπορούν να διαπαιδαγωγούν και να εμπνέουν λαό και νεολαία με τα ιδανικά και τις υψηλές αξίες της ταξικής πάλης, της δράσης για την κατάκτηση ενός μέλλοντος απαλλαγμένου από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, για μια κοινωνία με απελευθερωμένες τις ανθρώπινες δυνάμεις και δυνατότητες».

Από το βήμα της εκδήλωσης η πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ κατήγγειλε τη διοίκηση του δήμου Αθήνας και το υπουργείο Πολιτισμού, που πάνω από 30 χρόνια τώρα, παρά τις συνεχείς παρεμβάσεις, δεν δίνουν λύση ώστε να επισκευαστεί το σπίτι όπου ιδρύθηκε η ΕΠΟΝ. «Απαιτούμε να επισκευαστεί το κτίριο, να συντηρηθεί και να οργανωθεί ως ιστορικό μνημείο της Εθνικής Αντίστασης και της ΕΠΟΝ», τόνισε.