Κάτω από τη δαμόκλεια σπάθη του Διευθυντηρίου της ΕΕ βρίσκονται τα έργα που εκτελούνται στη χώρα μας και τα οποία συγχρηματοδοτούνται από τα κοινοτικά ταμεία. Αυτό σηματοδοτεί και η χτεσινή έλευση στη χώρα μας του επιτρόπου, αρμόδιου για την Περιφερειακή Πολιτική, Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος συναντήθηκε διαδοχικά με την πρόεδρο του «Αθήνα 2004», τον υπουργό Οικονομίας Ν. Χριστοδουλάκη, την υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Β. Παπανδρέου και τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη. Μετά από τις συναντήσεις αυτές, ο Μ. Μπαρνιέ, παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στέλνοντας διάφορα μηνύματα προς το κυβερνών κόμμα. Μιλώντας σε διπλωματική γλώσσα, ο επίτροπος της ΕΕ δεν μπόρεσε - ή δε θέλησε - να κρύψει ότι υπάρχουν τουλάχιστον επτά σημεία «τριβής» μεταξύ των Κοινοτικών και της κυβέρνησης, όσον αφορά τη διάθεση των κονδυλίων, τόσο του Β' όσο και του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (ΚΠΣ), τις καθυστερήσεις υλοποίησης των προγραμμάτων, του ελέγχου της διαχείρισής τους, αλλά και το νομοθετικό πλαίσιο εκτέλεσης των έργων.

Αναλυτικότερα:

1ο σημείο: Πρόκειται για το κλείσιμο του Β' ΚΠΣ, το οποίο ακόμη δεν έχει γίνει, με αποτέλεσμα η χώρα μας να μην μπορεί να εκταμιεύσει κονδύλια που ανέρχονται σε 450 με 500 δισ. δρχ., τα περισσότερα από τα οποία αφορούν και έργα που έχουν εκτελεστεί ή βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης. Οπως είπε ο Μ. Μπαρνιέ, η Επιτροπή περιμένει να ελέγξει τη συμβατότητα των δαπανών του Β' ΚΠΣ με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία, όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις. Για να γίνει αυτό η κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει ένα σύστημα ελέγχου το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από την ΕΕ. Ηδη στις 15 Ιούλη η κυβέρνηση παρουσίασε τις προτάσεις της για το κείμενο αυτό, αλλά η Επιτροπή περιμένει τη γραπτή επιβεβαίωση. Το πρόβλημα για την κυβέρνηση βέβαια δεν είναι τυπικό, αλλά ουσιαστικό, καθώς πολλά έργα, κυρίως οδικά, ακόμη δεν τα έχει παραλάβει επισήμως (π.χ. τα έργα του ΠΑΘΕ), ούτε καν από το Α' ΚΠΣ. Πώς λοιπόν θα ξεκινήσει και θα ολοκληρώσει όλες αυτές τις διαδικασίες ελέγχου; Πάντως, ο Μ. Μπαρνιέ είπε ότι αν επιβεβαιωθούν οι προτάσεις της κυβέρνησης μέχρι το φθινόπωρο, τότε θα αρχίσουν οι εκταμιεύσεις, αλλά τμηματικά και όχι εφάπαξ όλου του ποσού.

2ο σημείο: Η απλούστευση των διαδικασιών για την υλοποίηση του προγράμματος του Γ' ΚΠΣ, συνολικού ύψους 27 δισ. ευρώ, διαδικασίες οι οποίες είναι πλέον αυστηρές και δεν επιτρέπουν παρεκκλίσεις. Οπως δήλωσε ο Μ. Μπαρνιέ, απλούστευση των διαδικασιών μπορεί να γίνει, αλλά όχι επί ζητημάτων ουσίας, καθώς είναι θέμα κανονισμού. Για παράδειγμα, ο κανόνας ν+2 (κάθε έργο που εντάσσεται θα πρέπει να αρχίσει να υλοποιείται μέσα σε δύο χρόνια, αλλιώς κόβεται η χρηματοδότησή του) δεν μπορεί να γίνει ν+3, αν δεν αλλάξει ο Κανονισμός, πράγμα για το οποίο απαιτείται ομοφωνία. Ηδη στην κυβέρνηση υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες για τον κίνδυνο να χαθούν σημαντικά κονδύλια αν ισχύσουν οι αυστηροί αυτοί κανόνες του νέου Κανονισμού. Ο Μ. Μπαρνιέ, πάντως, εξέφρασε την έκπληξή του για τις ανησυχίες αυτές, προσθέτοντας μάλιστα ότι τον Κανονισμό τον ψήφισε και η Ελλάδα.

3ο σημείο: Οι καθυστερήσεις για την προετοιμασία υλοποίησης του Γ' ΚΠΣ. Ο Μ. Μπαρνιέ δήλωσε ότι πράγματι υπάρχουν τέτοιες καθυστερήσεις, αλλά επισήμανε ότι βρισκόμαστε στο μέσο όρο των καθυστερήσεων που παρατηρούνται και στις άλλες χώρες.

4ο σημείο: Οι ατασθαλίες στο Κτηματολόγιο. Ο Μ. Μπαρνιέ δήλωσε απερίφραστα ότι η προηγούμενη περίοδος υλοποίησης του έργου ήταν «ανώμαλη», και μάλιστα ύστερα από πρότασή του μας αφαιρέθηκαν κονδύλια εν είδει προστίμου, συνολικού ύψους 20 δισ. δρχ. (η πρώτη δόση 11 δισ. δρχ. ήδη παρακρατήθηκε). Παρ' όλα αυτά είπε ότι περιμένει το νέο αναμορφωμένο πρόγραμμα το φθινόπωρο, καθώς και άλλες θεσμικές βελτιώσεις. Ολα αυτά βέβαια θα τελούν ανά πάσα στιγμή υπό την έγκριση «ανεξάρτητης» ομάδας συμβούλων που θα τεθεί δίπλα στην ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ και θα την επιτηρεί. Η κυβέρνηση, πάντως, πιστεύει ότι ο σκόπελος με το έργο αυτό ξεπεράστηκε και ότι θα γλιτώσει τη δεύτερη δόση του προστίμου (9 δισ. δρχ.).

5ο σημείο: Οι καθυστερήσεις του προγράμματος της ΕΡΓΟΣΕ. Υποτίθεται ότι με το Β' ΚΠΣ θα είχε κατασκευαστεί το 88% της σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας - Θεσσαλονίκης ως το 2000 και γι' αυτό είχαν εγκριθεί κονδύλια 1,35 δισ. ευρώ. Ομως μέχρι τώρα μόνο το 12% είναι σιδηρόδρομος διπλής τροχιάς και κανένα τμήμα του κυρίως κορμού δεν έχει ηλεκτροδοτηθεί. Και επιπλέον τώρα απαιτούνται ακόμη 3,5 δισ. ευρώ για την επίτευξη του στόχου που είχε τεθεί από το Β' ΚΠΣ, δηλαδή η πλήρης κατασκευή του 88% του δικτύου ως το 2000!! Ολα αυτά έχουν εντοπιστεί με επιστολές του Μ. Μπαρνιέ προς την κυβέρνηση και μάλιστα ο ίδιος χτες δεν απέκλεισε να υπάρξει μπλοκάρισμα κονδυλίων ή και επιστροφές χρηματοδοτήσεων, δηλαδή πρόστιμα και για το έργο αυτό.

6ο σημείο: Αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο εκτέλεσης των δημοσίων έργων. Οι Κοινοτικοί ζητούν επίμονα νέες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο των δημοσίων έργων, παρότι μόλις πριν ένα χρόνο ψηφίστηκε ο νόμος για τις συγχωνεύσεις! Η υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Β. Παπανδρέου υποσχέθηκε χτες ότι αυτές οι αλλαγές θα γίνουν και μάλιστα πριν το τέλος του χρόνου θα καταθέσει νομοσχέδιο για τις μελέτες των δημοσίων έργων.

7ο σημείο: Η μεταολυμπιακή χρήση των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων τις οποίες κατά μεγάλο μέρος συγχρηματοδοτεί και η ΕΕ. Ο Μ. Μπαρνιέ υπαινίχτηκε ότι δεν έχει γίνει κάποιο πλάνο που θα αξιοποιεί ευρύτερα τις εγκαταστάσεις αυτές μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων, ζητώντας μ' αυτόν τον τρόπο από την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει αν τα έργα αυτά θα παραμένουν στον έλεγχο του Δημοσίου ή θα παραχωρηθούν στην εκμετάλλευση του ιδιωτικού κεφαλαίου.