Ηταν κάπου στα τέλη της δεκαετίας του '80 όταν το άθλημα του ποδοσφαίρου άρχισε να... μεγαλοπιάνεται. Οι κατέχοντες το χρήμα -εφοπλιστές, διαφημιστικές εταιρίες, πολυεθνικές- ανακάλυψαν το νέο δρόμο που τους ανοιγόταν μπροστά τους και θα τους οδηγούσε στο περισσότερο κέρδος. Η αγορά του λαοφιλέστερου αθλήματος ήταν πρόσφορη γι' αυτούς. Κινούμενη στο πνεύμα του επαγγελματισμού άρχισαν τα δισεκατομμύρια να μοιράζονται σαν... τραπουλόχαρτα. Παίκτες ηλικίας μόλις 19 χρόνων έλυσαν το πρόβλημα επιβίωσης, τόσο της δικής τους όσο και των απογόνων τους. Βέβαια, όχι ότι αυτοί που τα έδιναν δεν τα έπαιρναν πίσω, διπλά και τρίδιπλα, πουλώντας τα τηλεοπτικά δικαιώματα των ομάδων τους, ανεβάζοντας κατακόρυφα τις τιμές των εισιτήριων, από τις διαφημίσεις κλπ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις τα παχυλά συμβόλαια που πρόσφεραν οι πρόεδροι στα... πόδια των εκάστοτε ανερχόμενων ταλέντων του ποδοσφαίρου, δεν ήταν πάντα από τα φαινομενικά έσοδά τους. Αντίθετα, πολλές φορές ο χώρος του ποδοσφαίρου αποτέλεσε το «πλυντήριο» για το ξέπλυμα χρήματος που είχε προκύψει μετά από κερδοφόρες παράνομες δουλιές των υπευθύνων. Κάπως έτσι λοιπόν και με τη σύμφωνη γνώμη αλλά και την παρότρυνση των διοικούντων του αθλήματος (ΦΙΦΑ, ΟΥΕΦΑ κλπ) διαμορφώθηκε το σκηνικό που επικράτησε τα τελευταία 15 χρόνια στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη, που αποτελούσε πάντα τη... χρυσοφόρα πηγή.

Σήμερα όμως τα πάντα φαίνεται να αλλάζουν. Οι πολυεθνικές που είχαν επενδύσει τα λεφτά τους σε καλογυμνασμένα πόδια... για τους δικούς τους λόγους αρχίζουν να αποσύρονται από το άθλημα. Η εικόνα που μένει μοιάζει με χάος. Ιστορικές ομάδες (π.χ. Ρεάλ Μαδρίτης, Μαρσέιγ) βρίσκονται σε δυσμενή θέση, μην μπορώντας να ξεφύγουν από τα χρέη που δημιουργήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια.

Κάτι που φαίνεται και από το σκηνικό που επικράτησε το φετινό καλοκαίρι. Το μεγάλο παζάρι των μεταγραφών, που διεξαγόταν μετά από κάθε Παγκόσμιο Κύπελλο, αποτέλεσε μακρινή εικόνα. Οι μάνατζερ που αλώνιζαν τα γήπεδα του Μουντιάλ προκειμένου να μαζέψουν όσα περισσότερα συμβόλαια μπορούσαν για να τα μοσχοπουλήσουν μετέπειτα, φέτος μάλλον... εξαφανίστηκαν στο κλίμα της γενικότερη ηρεμίας που επικράτησε μετά το ποδοσφαιρικό ραντεβού στα γήπεδα της Ασίας.

Παίκτες απ' όλο τον κόσμο περίμεναν ένα ακριβό συμβόλαιο για κάποια από τα σπουδαιότερα πρωταθλήματα της «Γηραιάς ηπείρου», αλλά εις μάτην... Βλέπετε αυτά (τα πρωταθλήματα) είχαν να αντιμετωπίσουν τα δικά τους προβλήματα.

Στην Αγγλία ο εγκλωβισμός το ποδοσφαίρου στην ψηφιακή τηλεόραση αποδείχτηκε θηλιά στο λαιμό του αθλήματος. Τα προβλήματα με την περίφημη ITV είχαν ξεκινήσει από πέρσι και κορυφώθηκαν προς το τέλος της φετινής περιόδου. Ετσι πλέον τα τηλεοπτικά δικαιώματα δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τα πάγια έξοδα των ομάδων. Αρα μεταγραφές από το εξωτερικό στοπ και επιστροφή στην εγχώρια αγορά που η πλειάδα ταλέντων που υπάρχει από τις ακαδημίες μπορεί να αποτελέσει αρωγό στην έξοδο από την κρίση. Μπορεί η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να αντέχει ακόμα και να πραγματοποίησε τη μεταγραφή του Ρίο Φέρντιναντ από τη Λιντς αντί του ποσού των 48,6 εκατ. ευρώ, αλλά, όπως δείχνουν τα πράγματα, δύσκολα θα πραγματοποιηθεί άλλη μεταγραφή Ο διευθύνων σύμβουλος της ομάδας, Πίτερ Κένιον, φρόντισε να προσγειώσει, στην πραγματικότητα, όσους οπαδούς άνοιξε η... όρεξη με τη μεταγραφή του Φέρντιναντ, αφού διευκρίνισε ότι η σφιχτή οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται εδώ και ένα χρόνο, θα συνεχιστεί. «Δεν ενδιαφερόμαστε για άλλους παίκτες. Επικεντρώσαμε το ενδιαφέρον μας σε εκείνον που πιστεύαμε ότι είναι ο Νο1 στόχος. Υπάρχει ένα όριο στο μέγεθος της ομάδας. Είμαστε ικανοποιημένοι με το υπάρχον έμψυχο υλικό», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πίτερ Κένιον. Στην αντίπερα όχθη η μεταγραφή έδωσε οικονομική ανάσα στη Λιντς, ενώ η Λέστερ για να... ανασάνει και αυτή έδιωξε τρία βασικά της στελέχη (Γουάιζ, Φλάουερς, Ελιοτ).

Το τηλεοπτικό αποτέλεσε και το μεγάλο πρόβλημα στην Μπουντεσλίγκα, όπου τα προβλήματα του μέχρι πρότινος πανίσχυρου ομίλου «Κιρχ», τον οδήγησαν στο να μην μπορεί να αποτελεί πλέον τη βασική πηγή εσόδων των ομάδων της πρώτης ή ακόμα και της δεύτερης κατηγορίας. Η πρωταθλήτρια φέτος Ντόρτμουντ άνοιξε πρώτη (από τις ισχυρές ομάδες) το χορό της κάλυψης των εξόδων, ανακοινώνοντας τη μείωση μισθών για τους παίκτες της μέχρι 10%. Οπως υπολογίζουν οι υπεύθυνοι της ομάδας αυτό μπορεί να επιφέρει στο ταμείο ένα ποσό 50 εκατ. ευρώ. Ανάλογη κίνηση έχουν κάνει μέχρι σήμερα και μερικές ομάδες της Β` κατηγορίας όπως η Καρλσρούη και η Ααχερν.

Ιδια είναι και η κατάσταση που επικρατεί στην Πριμέρα Ντεβιζιόν της Ισπανίας. Αλλωστε, εδώ και μερικά χρόνια είναι γνωστά τα τεράστια οικονομικά προβλήματα της Ρεάλ Μαδρίτης, που πέρσι αναγκάστηκε να «βγάλει στο σφυρί» μεγάλο μέρος του προπονητικού της κέντρου προκειμένου να καλύψει κάποιες «μαύρες τρύπες». Μπορεί στην Μπαρτσελόνα τα πράγματα να είναι κάπως καλύτερα, εξαιτίας και του μικρότερου οικονομικού μεγέθους των μεταγραφών που έκανε σε σχέση με την «άσπονδη φίλη της», όμως για πολλούς το... διώξιμο του Ριβάλντο δεν οφείλεται μόνο στα αγωνιστικά πλάνα του Λουίς Φαν Γκαλ. Το θέμα είναι ότι, όπως δείχνουν τα πράγματα, πολλοί ισπανικοί σύλλογοι αντέχουν προς στιγμήν, αλλά όμως η πραγματοποίηση κάποιας μεταγραφής οικονομικού επιπέδου Ζιντάν ή Φίγκο μάλλον μοιάζει άπιαστο όνειρο. Αλλωστε η επιστροφή στην παλιά τακτική, που αφορά τη φτηνή λατινοαμερικάνικη αγορά, δείχνει ότι προσπαθούν να σώσουν την παρτίδα έστω και στο παρά ένα.

Στη Σκοτία οι ομάδες της πρώτης κατηγορίας, πλην των Σέλτικ και Γκλάσκοου Ρέιντζερς, αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, βλέποντας τη χαώδη οικονομική διαφορά που επικρατούσε με τις δυο ισχυρές ομάδες της χώρας. Ετσι μελετούν σχέδιο αποχώρησης από το πρωτάθλημα και τη δημιουργία μιας άλλης διοργάνωσης, όπου θα μπορούν να αντέξουν το οικονομικό βάρος. Οι δυο ισχυρές ομάδες από την πλευρά τους πρότειναν να αγωνιστούν στην Αγγλία, κάτι όμως που δεν έγινε δεκτό. Εξελίξεις πάντως αναμένονται άμεσα, αφού οι υπόλοιποι της μεγάλης κατηγορίας της Σκοτίας δεν μπορούν να αντέξουν άλλο το ρόλο του.. κομπάρσου.

Το ιταλικό πρωτάθλημα αποτελεί μια ξεχωριστή ιστορία. Το Καμπιονάτο αποτέλεσε την πρώτη πόρτα που άνοιξε για να τρέξει άπλετο χρήμα στο χώρο του ποδοσφαίρου. Μάλιστα δεν ήταν λίγες οι φορές που συνδέθηκε αυτό με την ύπαρξη της Μαφίας και την προσπάθειά της να «ξεπλύνει» χρήμα. Παράλληλα, η παρουσία ισχυρών εταιριών όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες και η είσοδός τους στο χώρο του αθλητισμού έκανε το ιταλικό πρωτάθλημα να φαντάζει σαν τον... παράδεισο των ποδοσφαιριστών.

Ολα αυτά μέχρι πρότινος. Γιατί πλέον το σκηνικό και εδώ φαίνεται να αλλάζει άρδην και από παράδεισος τείνει να μεταβληθεί σε επερχόμενη οικονομική κόλαση, με την πρώτη κατηγορία -την περίφημη ΣΕΡΙΕ Α- να βρίσκεται ενώπιον της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης στην ιστορία της. Κάτι που φαίνεται και από τη φτωχή μεταγραφική κίνηση που παρατηρήθηκε φέτος στην Ιταλία... Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόταση της Μίλαν που αποφάσισε να μπει στο κυνήγι του Ριβάλντο προσφέροντας ένα ποσό της τάξης των 1,2 δισ. δρχ. περίπου, αρκετά μικρότερο από τις απολαβές που έπαιρνε μέχρι σήμερα ο Βραζιλιάνος παίκτης.

Τα οικονομικά στοιχεία που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας για την περασμένη σεζόν δείχνουν ότι οι μισθοί των ποδοσφαιριστών στην πρώτη κατηγορία αυξήθηκαν κατά 32% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, την ώρα που τα έσοδα των συλλόγων μόλις και μετά βίας παρουσίασαν αύξηση, ενώ μειώθηκαν και οι εισπράξεις από τα εισιτήρια. Το αποτέλεσμα ήταν μια «χασούρα της τάξης των 133 εκατομμυρίων ευρώ για την πρώτη κατηγορία.

Αυτό δείχνουν να το καταλαβαίνουν και οι ίδιοι οι παίκτες. Πριν λίγες ημέρες τρεις «αστέρες» της Ιντερ έκαναν την αρχή ζητώντας μείωση των αποδοχών τους από τον πρόεδρο της ομάδας Μάσιμο Μοράτι. Ο Ρονάλντο, ο Βιέρι και ο Ρεκόμπα προσφέρθηκαν να βοηθήσουν τον πρόεδρο της ομάδας του Μιλάνου, πριν ο τελευταίος βρεθεί σε οικονομικό αδιέξοδο. Ο Ματίας Αλμέιδα ακολούθησε το δρόμο που χάραξαν οι συμπαίκτες του, χαρακτηρίζοντας τη συγκεκριμένη κίνηση πολύ σημαντική. Αυτόν το δρόμο αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλοι συμπαίκτες τους, είτε βέβαια το θελήσουν είτε αναγκαστούν να το... θελήσουν.

Μάλιστα ο πρόεδρος του συλλόγου Ιταλών ποδοσφαιριστών, Σέρτζιο Καμπάνα, έδειξε σαφέστατα την κατάσταση που θα επικρατήσει στο μέλλον, δίνοντας παράλληλα μια διαφορετική διάσταση στο θέμα. Σύμφωνα με αυτή, ο κάθε ποδοσφαιριστής ίσως να αμείβεται ανάλογα με το τι προσφέρει την κάθε στιγμή. «Από εδώ και στο εξής, τα συμβόλαια θα είναι ελαστικά. Ενα μέρος θα είναι πάγιο, ένα άλλο θα βασίζεται στην απόδοση: Αποτελέσματα, γκολ που σημειώθηκαν ή αποσοβήθηκαν και άλλοι παράγοντες», τόνισε ο Καμπάνα. Μάλιστα διευκρίνισε ότι αυτό πρακτικά σημαίνει «πως οι παίκτες έχουν αποδεχτεί την αρχή πως θα λαμβάνουν αρκετά χρήματα και τα υπόλοιπα θα έρχονται μόνο εφόσον ο σύλλογος αποκτήσει επιπλέον πόρους». Γι' αυτό το θέμα η διοίκηση του συλλόγου Ιταλών ποδοσφαιριστών είναι σε διαπραγματεύσεις με τους υπευθύνους της ιταλικής ομοσπονδίας, ενώ θα εξεταστεί και μια αυτόματη μείωση μισθού κατά 20% για τους παίκτες των οποίων οι σύλλογοι υποβιβάζονται.