Μέρες του Αυγούστου του 1992 (όταν επιβλήθηκε η αύξηση του 50δραχμου στα καύσιμα από τον τότε υπουργό Στ. Μάνο), φαίνεται να ετοιμάζουν στο υπουργείο Οικονομικών, καθώς όλα τα σενάρια για την περιβόητη «χρηματοδότηση της φορολογικής μεταρρύθμισης» συγκλίνουν στην κατεύθυνση της επιβολή μεγάλων αυξήσεων στους φόρους στις βενζίνες, στα προϊόντα καπνού και στα οινοπνευματώδη. Επειδή, όμως, τα προς αναζήτηση ποσά είναι της τάξης των 250 δισ. δραχμών, αναζητούνται και άλλοι τρόποι εξεύρεσης χρημάτων. Μεταξύ των προτάσεων που έχουν πέσει στο τραπέζι, είναι και αυτή της εξίσωσης της φορολογίας του πετρελαίου κίνησης με το πετρέλαιο θέρμανσης, μέτρο το οποίο αν εφαρμοστεί, θα πλήξει ιδιαίτερα τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Δεν αποκλείεται, βέβαια, στο οικονομικό επιτελείο να εξετάζουν και άλλα μέτρα αντιλαϊκής κατεύθυνσης, τα οποία δεν έχουν δει ακόμα το φως της δημοσιότητας.

Με θέμα τις αλλαγές στη φορολογία, πραγματοποιήθηκε χτες το απόγευμα, συνάντηση μεταξύ του υπουργού Οικονομικών Ν.Χριστοδουλάκη και του αρμόδιου υφυπουργού για θέματα φορολογίας Α.Φωτιάδη. Σύμφωνα με πληροφορίες το προς εξέταση θέμα, είναι αυτό που κομψά αποκαλούν στο υπουργείο «χρηματοδότηση της φορολογικής μεταρρύθμισης». Επί της ουσίας, πρόκειται για αντιλαϊκές ανατροπές στο φορολογικό σύστημα, με στόχο την αναδιανομή εισοδήματος υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων και των υψηλών εισοδημάτων, με μοχλό τη φορολογική πολιτική. Οι δε εξαγγελίες Σημίτη στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης στις αρχές Σεπτέμβρη για αύξηση του αφορολόγητου ορίου σε συνδυασμό με τη νέα μείωση του ανώτατου συντελεστή, δεν είναι παρά το φύλλο συκής, με το οποίο επιχειρεί η κυβέρνηση να συγκαλύψει τον αντιδραστικό χαρακτήρα των προωθούμενων αλλαγών στη φορολογία.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ρ», στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν δεδομένο ότι θα υπάρχουν αυξήσεις στους έμμεσους φόρους, σαν αντιστάθμισμα -όπως ισχυρίζονται- της αύξησης του αφορολόγητου, αλλά και της νέας μείωσης του ανώτατου συντελεστή. Λόγος γίνεται για μείωσή του κατά 2 μονάδες στο 38%, από 40% σήμερα και 45% το 1999. Στο δε ερώτημα, ποιους έμμεσους φόρους θα αυξήσουν, η γραμμή που έχει επιλεγεί είναι να αυξηθούν οι φόροι εκείνοι με τις μικρότερες επιπτώσεις στον πληθωρισμό. Φαίνεται έτσι να έχουν καταλήξει -χωρίς να είναι και τίποτα σίγουρο- να μην προβούν στην αύξηση του ΦΠΑ κατά 1 μονάδα, από το 18% στο 19%, κάτι που καλόβλεπαν. Η κατά μία μονάδα αύξηση του ΦΠΑ θα ενίσχυε τα κρατικά ταμεία με περισσότερα από 200 δισ. δρχ. -περίπου 220 δισ. - σε ετήσια. Το επιχείρημα ήταν ότι μια αύξηση του ΦΠΑ θα πυροδοτούσε τον πληθωρισμό. Ετσι σαν λύση φαίνεται να προκρίνεται η αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης, και ειδικότερα οι φόροι στις βενζίνες, στα καπνικά προϊόντα και στα οινοπνευματώδη ποτά. Αντίθετα, δεν προβλέπεται να αυξήσουν το φόρο στο πετρέλαιο, επειδή το τελευταίο αποτελεί βασικό στοιχείο του κόστους παραγωγής της βιομηχανίας και μια ενδεχόμενη αύξηση του φόρου θα πυροδοτούσε αλυσιδωτές αυξήσεις στις τιμές καταναλωτή. Αντίθετα, υποστηρίζουν στο υπουργείο Οικονομικών, οι φόροι στις βενζίνες, στα προϊόντα καπνού και τα οινοπνευματώδη, εξαντλούνται στον τελικό καταναλωτή και δεν αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά τον πληθωρισμό. Αλλά πόσο θα αυξηθούν οι φόροι αυτοί; Μια ματιά αν ρίξει κάποιος στον κρατικό προϋπολογισμό του 2002, διαπιστώνει ότι και από τις τρεις αυτές πηγές συγκεντρώνονται περίπου 1,1 τρισ. δρχ. Αν το υπουργείο Οικονομικών εξεύρει τα 250 δισ. δραχμές που αναζητά μόνο από τις τρεις αυτές πηγές τότε θα πρέπει να αυξήσει τους φόρους περισσότερο από 20%, κάτι που δε φαντάζει ρεαλιστικό, γιατί κάτι τέτοιο θα προκαλούσε λαϊκή εξέγερση. Ετσι, προσανατολίζονται και σε άλλες αυξήσεις φόρων. Τέτοιες αυξήσεις στα φορολογικά έσοδα μπορούν να προέλθουν από την εξίσωση της φορολογίας στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης. Αυτό έχει εξεταστεί στο υπουργείο και μάλιστα υποστηρίζουν ότι με τον τρόπο αυτό θα χτυπηθεί στη ρίζα η φοροδιαφυγή που συντελείται σήμερα με το πετρέλαιο θέρμανσης. Αλλά πώς μπορεί να γίνει η εξίσωση, από τη στιγμή που ο φόρος στο πετρέλαιο θέρμανσης μπορεί να μειωθεί μέχρι και 13 ευρώ στα 1.000 λίτρα κατανάλωσης, ενώ ο αντίστοιχος φόρος του πετρελαίου κίνησης είναι 72 ευρώ στα 1.000 λίτρα κατανάλωσης. Τυχόν εξίσωση των δύο αυτών φόρων θα ισοδυναμούσε με βαρύτατη φορολογική επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων, ειδικά της υπαίθρου που χρησιμοποιούν το μειωμένης φορολογικής επιβάρυνσης πετρέλαιο τους χειμερινούς μήνες για θερμαντικούς λόγους.