Το βιβλίο του Γιάννη Γούση - Ξάνθου, συνταγματάρχη του ΕΛΑΣ, (Εκδόσεις «Κώδικας» Θεσσαλονίκη, σελ. 393) αποτελεί μια ενδιαφέρουσα συμβολή στην ιστορία του λαϊκού κινήματος μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας το 1949 και το άγριο κυνηγητό που ακολούθησε για χρόνια ενάντια στους αγωνιστές της εθνικής ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού.

Το βιβλίο αναφέρεται σε μια ειδικότερη πλευρά που αφορά στον αγώνα κατάργησης του μέτρου της «οίκοι εκτόπισης». Οι «οίκοι εκτοπισμένοι» επί τρία ολόκληρα χρόνια (1959-1962), αντιμετώπιζαν καθημερινά συλλήψεις που τις ακολουθούσαν δίκες και καταδίκες, επειδή αρνούνταν να δώσουν το «παρών» στην Ασφάλεια και γενικότερα επειδή δε «συμμορφώνονταν με τας υποδείξεις», τους πρόσθετους αντιδημοκρατικούς και ανελεύθερους όρους που συνόδευαν το μέτρο της «οίκοι εκτόπισης».

Ο αγώνας για την κατάργηση αυτού του μέτρου κράτησε μια ολόκληρη επταετία, μέχρι το 1966. Γύρω από το αίτημα της κατάργησης αυτού του αντιδημοκρατικού μέτρου δημιουργήθηκε μια πλατιά δημοκρατική συσπείρωση στους κόλπους του ελληνικού λαού, αλλά και στη διεθνή κοινή γνώμη. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να συμπαραταχτούν στην προσπάθεια αυτή δεκάδες προσωπικότητες με πολύ διαφορετικές πολιτικές τοποθετήσεις, από την Ελλάδα και από όλο τον κόσμο, βουλευτές, πανεπιστημιακοί, καλλιτέχνες και άλλοι.

Σημαντική υπήρξε η συμβολή του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας, ο οποίος με ομόφωνη απόφασή του είχε καταγγείλει την αντισυνταγματικότητά της «οίκοι εκτόπισης». Τελικά, κάτω από την παλλαϊκή κατακραυγή ο Αρειος Πάγος αναγνώρισε την αντισυνταγματικότητα και κατάργησε το μέτρο.

Το βιβλίο του Γιάννη Γούση - Ξάνθου παρουσιάζει γλαφυρά όλον αυτόν τον αγώνα, ενώ παράλληλα βρίθει αξιόλογων νομικών και άλλων ντοκουμέντων της περιόδου που είναι σχετικά με το θέμα.

Δ.Κ.