Associated Press

Αμερικανικό μαχητικό αεροπλάνο στην τουρκική βάση του Ινσιρλίκ

Με την επιστολή που παρέδωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράκ, Νάτζι Σάμπρι στο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, όπου γίνεται αποδεκτή η άνευ όρων επιστροφή στη Βαγδάτη των επιθεωρητών των Ηνωμένων Εθνών για τον έλεγχο των οπλικών του συστημάτων, η τράπουλα ανακατεύτηκε και πάλι. Εννοείται ότι η κίνηση αυτή, εκ μέρους του Ιράκ, απομακρύνει το ενδεχόμενο του πολέμου, αφού οι ΗΠΑ ήδη έχουν εκπονήσει τα σχέδιά τους και μάλιστα έχουν πληροφορήσει την οικουμένη ότι είναι αποφασισμένες να δράσουν και μόνες τους...

Οσον αφορά ωστόσο τα γεγονότα και το «πρόσχημα» των Ηνωμένων Εθνών, όπως ανακοίνωσε χθες τις πρώτες πρωινές ώρες ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, έλαβε από τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράκ, την περιβόητη πια επιστολή, στην έδρα του Οργανισμού στη Νέα Υόρκη, παρουσία του γενικού γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου, Αμρ Μούσα.

Λίγες μόλις ώρες με την αποδοχή από πλευράς Βαγδάτης της άνευ όρων επιστροφής των επιθεωρητών όπλων, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας - (ΙΑΕΑ) καθιστά σαφές με ανακοίνωσή της, την οποία επικαλείται το «Ρόιτερς», πως επιθυμεί την όσο το δυνατόν ταχύτερη επανάληψη των επιθεωρήσεων - που διακόπηκαν το Δεκέμβρη του 1998 πριν τους αμερικανοβρετανικούς βομβαρδισμούς.

Ηδη πια το ενδιαφέρον έχει στραφεί στην «επιστολή». Στο παρασκήνιο λοιπόν της επιστολής θα πρέπει να καταλογιστούν οι πιέσεις που άσκησαν κυρίως οι αραβικές και κάποιες ευρωπαϊκές χώρες προς την ιρακινή κυβέρνηση να μεταβάλει τη στάση της και να κάνει δεκτό το αμερικανικό αίτημα.

Ενδεικτικό είναι ότι στη Βαγδάτη εδώ και λίγες μέρες βρίσκονται διάφοροι Ευρωπαίοι βουλευτές, μεταξύ αυτών και του κυβερνώντος βρετανικού Εργατικού Κόμματος, καθώς και επιχειρηματίες οι οποίοι εκσφενδονίζουν ουκ ολίγους χαρακτηρισμούς εναντίον του Αμερικανού προέδρου και σύσσωμης της κυβέρνησης των «ιεράκων»... Επισήμως, από τους Ευρωπαίους ηγέτες ο πιο σκληρός και άκαμπτος εμφανίζεται ο Γερμανός καγκελάριος, Γκέρχαρντ Σρέντερ, που ενόψει εκλογών δε «θέλει ούτε να ακούσει για επίθεση κατά του Ιράκ». Μετά την 22η Σεπτεμβρίου, μέρα των γενικών εκλογών, ίδωμεν... Πάντως χθες, ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Γιόσκα Φίσερ, καλωσόρισε θερμά την απόφαση της Βαγδάτης, επισημαίνοντας πως αποτελεί μία ευκαιρία για πολιτική λύση.

Είχαν προηγηθεί η Γαλλία, η Ρωσία και το Βέλγιο, το οποίο χαρακτήρισε, διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών Λουί Μισέλ, ενθαρρυντική την απόφαση του Ιράκ, τονίζοντας πως «η στροφή αυτή πρέπει, όπως δεν έχουμε πάψει να επαναλαμβάνουμε, να ανοίξει το δρόμο για μια ειρηνική διευθέτηση της κρίσης». Την ικανοποίησή του εξέφρασε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Ιγκόρ Ιβανόφ, τονίζοντας, μεταξύ άλλων: «χάρη στις κοινές μας προσπάθειες, κατορθώσαμε να αποφύγουμε την απειλή ενός πολέμου και επανερχόμαστε στα πολιτικά μέσα για την επίλυση του προβλήματος στο Ιράκ».

Θετική ήταν και η αντίδραση της Ιορδανίας, ενώ ικανοποίηση εξέφρασε και σύσσωμος ο Αραβικός Σύνδεσμος διά στόματος του Αμρ Μούσα, αν και αρκετά αραβικά κράτη εκφράζουν ανησυχία ότι δε θα αποφευχθεί τελικώς ο πόλεμος, δεδομένης της αποφασιστικότητας και της επιθετικότητας της κυβέρνησης Μπους.

Από την άλλη πλευρά, η πρώτη αντίδραση του Λευκού Οίκου ήταν μάλλον η αναμενόμενη. Τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και η Βρετανία, έσπευσαν να κάνουν λόγο για κινήσεις τακτικής από πλευράς Σαντάμ Χουσεΐν, επισημαίνοντας πως παραμένει η ανάγκη για μία «νέα και αποτελεσματική» απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Μάλιστα ο Λευκός Οίκος ζήτησε τόσο από τα Ηνωμένα Εθνη όσο και από το Κογκρέσο να ασκηθεί ακόμα μεγαλύτερη πίεση στο Ιράκ και να μην χαλαρώσουν από τις υποσχέσεις του Σαντάμ Χουσεΐν. «Ο Σαντάμ Χουσεΐν δεν μπορεί να γίνει πιστευτός και η ανικανότητα των Ηνωμένων Εθνών να καταλήξουν σε μία απόφαση, όπως αυτή που επιθυμούν οι ΗΠΑ, θα ανάψει το πράσινο φως στο καθεστώς της Βαγδάτης να συνεχίσει την παραγωγή όπλων μαζικής καταστροφής» δήλωσε πολύ χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Αρι Φλάισερ, τη στιγμή που ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Κόλιν Πάουελ συνεχίζει τις πιέσεις στον ΟΗΕ για απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, εντός 4 βδομάδων...

Με επιφύλαξη υποδέχτηκε την ιρακινή πρόταση και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ, ο οποίος σημείωσε ότι «ο Σαντάμ Χουσεΐν έχει μια μακρά ιστορία να μην παίζει τίμια». Ψεύτη αποκάλεσε τον Σαντάμ Χουσεΐν, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Πολ Ονίλ, τονίζοντας ότι πρέπει να απομακρυνθεί από την εξουσία.

Την ίδια ώρα, ναυτιλιακές πηγές στο Λονδίνο ανέφεραν ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να στείλουν στον Κόλπο δεκάδες στρατιωτικά οχήματα και εκατοντάδες κοντέινερ με πυρομαχικά.

Τέλος, από την πλευρά της, η Βαγδάτη ελπίζει, όπως δήλωσε την Τρίτη ο Ιρακινός αντιπρόεδρος, Ταρέκ Αζίζ, πως η απόφασή της θα οδηγήσει σε όσο το δυνατόν συντομότερη άρση των κυρώσεων κατά της χώρας και στην εξομάλυνση της παρούσας κατάστασης.