Η σεπτεμβριανή θαλασσινή κάλμα βοήθησε, αποτελεσματικά, τους 160 περίπου αγωνιστές της Αντίστασης, που, με παιδιά, εγγόνια και νέους φίλους και φίλες, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Συλλόγου «ΓΥΑΡΟΣ - ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ», να πραγματοποιήσουν, το Σάββατο 14/9, επίσκεψη τιμής στο κάτεργο της Γιούρας. Ενας λαμπρός ήλιος συνόδεψε τους επισκέπτες στην περιήγηση όλων των τόπων κράτησης και βασανισμού των κρατουμένων αγωνιστών, όχι μόνο στην περίοδο του μονόπλευρου εμφύλιου και του εμφύλιου πολέμου, αλλά και αρκετά χρόνια αργότερα. Πέρα απ' τους άλλους τόπους κράτησης, φυλακές και ξερονήσια, η Γιούρα και η Μακρόνησος, τόποι μαρτυρίου, που τους χωρίζει η Τζια (Κέα), αξιοποιήθηκαν από Αγγλους και Αμερικανούς ιμπεριαλιστές και την εγχώρια αστική τάξη για εξόντωση των πολιτικών τους αντιπάλων, πρώτ' απ' όλους, των κομμουνιστών και των μελών των αντιστασιακών οργανώσεων ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - ΕΠΟΝ - ΕΑ - ΕΠ κ.ά. Και σ' αυτά τα κάτεργα, η εγχώρια αντίδραση και τ' αφεντικά της συνέχισαν για πολλά χρόνια -προς το χειρότερο - το άθλιο καθεστώς που επιβλήθηκε στους νέους κομμουνιστές φαντάρους στο περιβόητο Καλπάκι και σε κάθε άνθρωπο της προόδου και του σοσιαλισμού- κομμουνισμού, με το εγκληματικό «ιδιώνυμο» που επέβαλε ο Ελ. Βενιζέλος το 1929, για να το «αναδείξουν», στη διάρκεια μισού σχεδόν αιώνα, Μεταξάδες, συνεργάτες του κατακτητή και το καθεστώς που επιβλήθηκε στην πατρίδα μας μετά την απελευθέρωση το 1944 και αργότερα η χούντα της περιόδου 1967-'74.

Οι νέοι, ιδιαίτερα, επισκέπτες δύσκολα μπορούσαν να συνειδητοποιήσουν πώς επί τόσα χρόνια χιλιάδες και χιλιάδες αγωνιστές μπόρεσαν να επιβιώσουν στοιβαγμένοι σε πάνινες σκηνές, χειμώνα - καλοκαίρι, με άθλιες συνθήκες σίτισης, ύδρευσης, διαβίωσης. Οι επισκέπτες που πρώτη φορά αντίκριζαν το στρατόπεδο είχαν τη δυνατότητα να ενημερωθούν, πιο αναλυτικά, από παλιούς κρατούμενους για τα μαρτύρια των αγωνιστών και τους αίτιους αυτού του εγκλήματος. Ιδιαίτερη συγκίνηση δημιούργησε το πολιτικό μνημόσυνο για τους θαμμένους στο νεκροταφείο Γιούρας πολιτικούς κρατούμενους, των οποίων εκφωνήθηκαν τιμητικά τα ονόματα μαζί με τα δεκάδες άλλα κρατουμένων της Γιούρας που άφησαν την τελευταία τους πνοή εξαιτίας της κράτησής τους στο θανατονήσι, σε μεταγωγά, σαπιοκάραβα, δίκες κλπ. κλπ. Ολοι οι επισκέπτες, κρατώντας ενός λεπτού σιγή, τίμησαν τους αγωνιστές αυτούς, τραγουδώντας το πένθιμο εμβατήριο. Αλγεινή εντύπωση προκάλεσε σε όλους τους επισκέπτες όχι μόνον η άθλια εγκατάλειψη του νεκροταφείου, αλλά και η αχρήστευση, απ' το χρόνο, του μοναδικού μονοπατιού που οδηγούσε σ' αυτό. Ολοι υπογράμμισαν την υποχρέωση της κυβέρνησης να προχωρήσει, το ταχύτερο, στην ανακατασκευή αυτού του δρόμου και στην αναδιαμόρφωση του νεκροταφείου χωρίς οποιαδήποτε μεταβολή της αρχικής του εικόνας.

Η επίσκεψη ολοκληρώθηκε με πραγματοποίηση λιτής έκθεσης φωτογραφιών, σ' έναν απ' τους θαλάμους του κάτεργου, που με αίμα και δάκρυα υποχρεώθηκαν να χτίσουν οι κρατούμενοι, πλάι στον 4ο όρμο, στην περίοδο του εμφυλίου και στα κατοπινά χρόνια. Κατάπληκτοι, οι επισκέπτες, είδαν με τα ίδια τους τα μάτια φυλακές και άλλα κτίρια να γκρεμίζονται, από χρόνο σε χρόνο, με μόνους «ενοίκους» τα κατσίκια που παράνομα σταβλίζουν στα κτίρια - και στη Γιούρα συνολικά - διάφοροι καταφερτζήδες. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι σε όλ' αυτά τα κτίρια να καλύπτεται το έδαφος μ' ένα παχύ στρώμα κοπριάς. Πρόκειται για βεβήλωση τόπων που η ίδια η κυβέρνηση χαρακτήρισε «ιστορικά μνημεία» χωρίς επί μία εικοσαετία να συνοδεύσει τις περιστασιακές τιμές με τα απαραίτητα έργα. Ολοι αυτοί οι χώροι πρέπει να καθαριστούν, να διαφυλαχτούν από σταβλισμούς, να επισκευαστούν, να γίνουν πραγματικά τόποι μνήμης και προβληματισμού για τη νέα γενιά, την εργατική μας τάξη, τον ελληνικό λαό.

Η επίσκεψη ολοκληρώθηκε με συνεστίαση των αγωνιστών στο Κινί της Σύρου, με λαϊκά και αντιστασιακά τραγούδια και χορούς. Είναι πέρα για πέρα βέβαιο ότι εκατοντάδες και χιλιάδες πατριώτες θα επιθυμούσαν να πραγματοποιήσουν και αυτοί, στο μέλλον, μια παρόμοια επίσκεψη, που με επάρκεια οργάνωσε ο Σύλλογος «Γυάρος - Ιστορική Μνήμη».