Στη θεσμοθέτηση των προγραμμάτων συντήρησης με υποκατάστατα των εξαρτημένων με μεθαδόνη και την επέκτασή τους με βουνοπρενοφίνη προχώρησε η κυβέρνηση με την έκδοση απόφασης του υπουργού Υγείας Κ. Στεφανή, που ήδη δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Παράλληλα γίνονται οι απαραίτητοι σχεδιασμοί για την εφαρμογή των προγραμμάτων με βουπρενοφίνη από επιλεγμένα δημόσια νοσοκομεία.

Ο Κ. Στεφανής υπέγραψε την απόφαση για την επέκταση των προγραμμάτων υποκατάστασης στις 14.10.2002 και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 1343 της 16.10.2002. Στην απόφαση προτάσσεται η «ελαχιστοποίηση των κινδύνων από τη χρήση, τόσο για το χρήστη ουσιών όσο και για το κοινωνικό σύνολο», ενώ η «απεξάρτηση των χρηστών από όλες τις ουσίες, συμπεριλαμβανομένων και των υποκαταστάτων» περνά σε δεύτερο πλάνο.

Πρόκειται για εναρμόνιση των επιλογών της κυβέρνησης με εκείνες που επικρατούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, παρά το γεγονός ότι στη χώρα μας τα «στεγνά προγράμματα» απέδειξαν την αποτελεσματικότητά τους και ότι έχουν αυξημένη ζήτηση για τις υπηρεσίες τους.

Χτες ο Κ. Στεφανής δήλωσε ότι με την απόφαση αυτή δίνεται η δυνατότητα στον ΟΚΑΝΑ και επιλεγμένα νοσοκομεία να χορηγούν την ουσία βουπρενοφίνη σε επιλεγμένο αριθμό χρηστών ουσιών. «Η συγκεκριμένη ουσία, ανέφερε, είναι πιο ασφαλής, έχει ένα μακρό χρόνο δράσης, αν και δεν υποκαθιστά πλήρως ούτε τα οπιούχα φυσικά, ούτε την ηρωίνη, ούτε τη μεθαδόνη».

«Πρέπει, πρόσθεσε ο Κ. Στεφανής, να είμαστε προσεκτικοί και να έχουμε επίγνωση ότι η αντιμετώπιση του όλου προβλήματος των ναρκωτικών είναι ένα εγχείρημα πάρα πολύ σημαντικό». Στην ερώτηση αν το μέτρο θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τις λίστες αναμονής για την ένταξη σε πρόγραμμα μεθαδόνης, ο Κ. Στεφανής απάντησε ότι δε θα το λύσει, αλλά θα το περιορίσει.

Σε ό,τι αφορά το πώς θα εφαρμοστεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα, ο υπουργός τόνισε ότι έχει δοθεί εντολή στον ΟΚΑΝΑ να επεξεργαστεί το σχέδιο. «Ελπίζουμε, είπε, να μην υπάρξουν μεγαλύτερες προσδοκίες απ' ό,τι μπορεί να προσφέρει».

Η απόφαση που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ προβλέπει τη χορήγηση μεθαδόνης και βουπρενοφίνης από τον ΟΚΑΝΑ για την υποκατάσταση της εξάρτησης από μείζονα οπιοειδή φάρμακα. «Για την επίτευξη αυτού, ο ΟΚΑΝΑ λειτουργεί στις Μονάδες του Προγράμματα Υποκατάστασης και Πρόγραμμα Κοινωνικής Επανένταξης, στα οποία η χορήγηση των ουσιών υποκατάστασης συνοδεύεται από παροχή υψηλής ποιότητας ιατρικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης» αναφέρεται στην απόφαση, αλλά δεν έχει υπάρξει καμιά προετοιμασία εκτός από μια εσωτερική αλληλογραφία.

Τα Προγράμματα Υποκατάστασης, σύμφωνα με την απόφαση, λειτουργούν σε εξωτερική βάση, καθημερινά, με ωράριο που να μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες των θεραπευομένων και ειδικότερα όσων εξ αυτών εργάζονται.

Οι προϋποθέσεις για την ένταξη εξαρτημένων ατόμων στο πρόγραμμα υποκατάστασης είναι:

• Ο εξαρτημένος να είναι άνω των 20 ετών.
• Να κάνει μακροχρόνια ενδοφλέβια χρήση ηρωίνης ή άλλου οπιοειδούς.
• Η χρήση να έχει προκαλέσει σωματική και ψυχική εξάρτηση.
• Για άτομα που δεν έχουν συμπληρώσει το 35ο έτος ηλικίας να υπάρχει αποτυχία σοβαρής προσπάθειας απεξάρτησης σε άλλο εγκεκριμένο από το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας πρόγραμμα που αποδεικνύεται με βεβαίωση που χορηγείται αρμοδίως από αυτό.
• Ο χρήστης να αποδεχτεί εγγράφως τους όρους του θεραπευτικού συμβολαίου, η παραβίαση των οποίων επιφέρει κυρώσεις κατά την κρίση της Θεραπευτικής Ομάδας του Προγράμματος Υποκατάστασης.
• Ο εξαρτημένος να μην παρουσιάζει βαριά ψυχοπαθολογία, η οποία καθιστά ασύμβατη την παρακολούθηση του προγράμματος.