Οι πρώτες βολές του περιλάλητου «πολέμου» της νέας τουρκικής κυβέρνησης με το λεγόμενο βαθύ κράτος άρχισαν ήδη να ακούγονται στην Αγκυρα: Ο επιτελάρχης στρατηγός Χιλμί Οζκιόκ δήλωσε ξερά στην καθιερωμένη δεξίωση προς τους δημοσιογράφους πριν λίγες ημέρες πως θεωρεί πως η κυβέρνηση του Λευκού κόμματος αποτελεί «κίνδυνο» για το κράτος. Ολως... τυχαίως, μια εβδομάδα μετά ο πανίσχυρος σύνδεσμος των βιομηχάνων, TUSIAD, συντόνισε τα πυρά του με το επιτελείο, εκδίδοντας δηκτική ανακοίνωση στην οποία τόνιζε ότι η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Γκιουλ και του αρχηγού του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ακολουθεί πολιτική που «βλάπτει» την περιπόθητη «ανάκαμψη» της τουρκικής οικονομίας, η οποία από το 2001 βρίσκεται σε ημιθανή κατάσταση. Ο Γκιουλ απάντησε στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε ότι «είμαστε 363 (βουλευτές) και καλά θα κάνουν όλοι να καταλάβουν ότι η κυβερνητική μας θητεία είναι 5 χρόνια». Ηταν μια ασθενική αντεπίθεση, αλλά τηρούσε τα συνταγματικά προσχήματα, όπως επιτάσσει η «κοσμική» πολιτική σημειολογία στην Αγκυρα - την πρωτεύουσα του Ατατούρκ, όπου επίσημη θρησκεία μπορεί να δηλώνεται το Ισλάμ, αλλά η πραγματική παραμένει η προσωπολατρία.

Στην πραγματικότητα, το τρέχον πολιτικό δράμα είναι μάλλον υπερβολικό. Η κυβέρνηση του «ισλαμοδημοκρατικού», όπως θέλει να αυτοπροβάλλεται, κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚ) έχει ήδη δείξει «συμβιβαστική» διάθεση σε μείζονα ζητήματα: Συμφώνησε με τις ΗΠΑ να συνδράμει σε ενδεχόμενο πόλεμο κατά του Ιράκ, παρά τις ισχυρές επιφυλάξεις συντριπτικού ποσοστού του τουρκικού λαού, άφησε κατά μέρος τις υποσχέσεις του για (κάποιες) μισθολογικές αυξήσεις, συζητά με το ΔΝΤ για το ευρύτατο κύμα ιδιωτικοποιήσεων που ζητεί ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός, ενώ προοδευτικά ολισθαίνει προς τις θέσεις των σκληροπυρηνικών στο Κυπριακό. Ωστόσο, η ένταση στις σχέσεις της κυβέρνησης με τους «θεματοφύλακες του κεμαλισμού» στρατηγούς και την από δημιουργίας της εξαρτημένη από το κράτος αστική τάξη της Τουρκίας μπορεί να επικεντρώνεται ακόμη στα τσαντόρ που φορούν οι περισσότερες σύζυγοι των ισλαμιστών βουλευτών, αλλά αναπόφευκτα πρόκειται να βαθύνει.

Παρά τα πρωτοσέλιδα στον Τύπο της γείτονος και τα ενδελεχή ρεπορτάζ στις «έγκυρες» εφημερίδες όπως η «Ουάσιγκτον Ποστ», το βασικό πρόβλημα για την κυβέρνηση δεν είναι αν θα αφεθεί ο Ερντογάν να μπει στη Βουλή το Μάρτη, για τον οποίο αναβλήθηκαν οι επαναληπτικές εκλογές στο Σίιρτ. Αντίθετα, το πρόβλημά της, όπως ανακαλύπτει με έκπληξή της, είναι ότι δε διαθέτει χρήματα: Τα δάνεια του ΔΝΤ φθάνουν με το σταγονόμετρο, ενώ η «βοήθεια» των ΗΠΑ, που ανακοίνωσαν την περασμένη εβδομάδα νέο «πακέτο» για την επιδότηση της αγοράς επιθετικών ελικοπτέρων, κατευθύνεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στο στρατό - ενδυναμώνει μ' άλλα λόγια τον βασικό της αντίπαλο. Την ώρα που ένα 25% του πληθυσμού ζει σε καθεστώς απόλυτης φτώχειας και ένα άλλο 25% ζει κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας, σύμφωνα με στατιστικές αποτιμήσεις του Κρατικού Ινστιτούτου Στατιστικής, ο Γκιουλ είναι αναγκασμένος να απορρίπτει το δίκαιο αίτημα των εργαζόμενων για αυξήσεις. Για παράδειγμα, ένας Τούρκος δάσκαλος, με το μισθό του, που έχει πέσει στο ένα πέμπτο εκείνου που λάμβανε ο προκάτοχός του εν έτει 1920 (!!!), σύμφωνα με την Ενωση Τούρκων Εκπαιδευτικών (Turk Egitim-Sen) θα χρειαστεί κάπου 10,1 χρόνια για να αγοράσει ένα σπίτι - και αυτό αν δεν ξοδεύει για απολύτως τίποτε άλλο.

Και φυσικά η κυβέρνηση του Γκιουλ δεν μπορεί να αγγίξει ούτε την παραοικονομία, που όπως είναι κοινό μυστικό στην Αγκυρα φθάνει το 100% του ΑΕΠ της χώρας, ούτε τα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα, που αφού κερδοσκόπησαν μαζί με τους ξένους «επενδυτές» στέλνοντας το εθνικό νόμισμα, τη λίρα, στα Τάρταρα κι ακόμα παρακάτω, συνεχίζουν να απολύουν χιλιάδες εργαζόμενους, χύνοντας κροκοδείλια δάκρυα που είναι «αναγκασμένοι» να το πράξουν. Η επισήμως δηλούμενη ανεργία βέβαια καμία σχέση δεν έχει με την πραγματικότητα, περιττό να λεχθεί.

Αλλά το ζήτημα που αναμένεται να δοκιμάσει για τα καλά την κυβέρνηση Γκιουλ/Ερντογάν και το Λευκό κόμμα θα είναι αναμφισβήτητα το Ιράκ και ο επερχόμενος αμερικανικός πόλεμος εναντίον του. Η ξεχασμένη ρήση του μακαρίτη Τουργκούτ Οζάλ περί του ότι η Τουρκία «θα έβαζε ένα και θα έπαιρνε πέντε», εν έτει 1991, επαναλαμβάνεται από κύκλους που βλέπουν στην επιχείρηση ανατροπής του Σαντάμ από την κυβέρνηση Μπους μια ευκαιρία να διεκδικηθούν εκείνα που είχε χάσει η Οθωμανική αυτοκρατορία στη δύση της, το Κιρκούκ και τη Μοσούλη, μαζί τους και τα πετρέλαιά τους. Στη Βαγδάτη, όπου βρισκόταν αυτές τις μέρες ο υπουργός Εμπορίου της κυβέρνησης Γκιουλ, προκάλεσε έντονη δυσφορία το γεγονός ότι προβλήθηκε θέμα τουρκομανικής μειονότητας σε επίσημη συνέντευξη Τύπου - κι ήταν μεν απολύτως λογικό από πλευράς ιρακινής κυβέρνησης, αλλά από την άλλη ενδεικτικό των φαντασιώσεων που τρέφουν αρκετοί στρατηγοί και μαζί τους εθνικιστικοί κύκλοι και, θέλοντας και μη, απηχεί η κυβέρνηση Γκιουλ.

Αντί όμως να «κερδίσει πέντε», η Τουρκία κινδυνεύει να εμπλακεί η ίδια σε έναν ατέλειωτο και καταστροφικό πόλεμο, σε περίπτωση που, όπως απεύχεται η Αγκυρα, οι Κούρδοι σχηματίσουν αυτόνομο κράτος, ακόμη και στην περίπτωση που αυτό το κράτος είναι μέρος μιας ομοσπονδίας. Τα 16 εκατομμύρια των Κούρδων της Τουρκίας είναι εξαιρετικά πιθανό να δουν σε μια τέτοια εξέλιξη τη μεγάλη ευκαιρία να εκπληρώσουν τον πόθο τους για τη δημιουργία δικής τους κρατικής οντότητας, μαζί με τους Ιρακινούς και τους Ιρανούς Κούρδους. Ηδη οι τοποθετήσεις του ιρακινού Κουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος περί του ότι το Ιράκ οδεύει «σε εμφύλιο», αν δεν παραχωρηθεί αυτονομία στον κουρδικό θύλακα, δίνει μια πρόγευση του τι διακυβεύεται. Ο χειρότερος φόβος, δε, της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας είναι να ευνοηθεί μια τέτοια εξέλιξη από τους συμμάχους της...