Δώδεκα χρόνια συμπληρώνονται αυτές τις μέρες από την εξαπόλυση της «Καταιγίδας της Ερήμου» κατά του Ιράκ, με αφορμή την εισβολή των ιρακινών στρατευμάτων, το καλοκαίρι του 1990, στο γειτονικό Κουβέιτ. Σήμερα, ο κόσμος βιώνει την αντίστροφη μέτρηση για μια νέα στρατιωτική επιχείρηση κατά της Βαγδάτης. Μια επίθεση, που μοιάζει αναπόφευκτη, παρά την επανέναρξη, εδώ και δύο μήνες, των ελέγχων των επιθεωρητών του ΟΗΕ στο ιρακινό οπλοστάσιο. Μια επίθεση, που, σε αντίθεση με το 1991, δεν έχει ούτε καν πρόσχημα και είναι ξεκάθαρο ότι θα σηματοδοτήσει την αλλαγή του γεωστρατηγικού χάρτη της ευρύτερης περιοχής, πυροδοτώντας ανεξέλεγκτες εξελίξεις με απρόβλεπτες συνέπειες για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Ηδη, από την επομένη των επιθέσεων της 11^ης Σεπτέμβρη, το ενδεχόμενο ενός νέου πολέμου στο Ιράκ επανήλθε στο προσκήνιο. Στις αρχές του καλοκαιριού, ο Πρόεδρος Μπους «επισημοποίησε» τις προθέσεις του, «κατοχυρώνοντας» τον «άξονα του κακού» (Ιράκ, Ιράν, ΛΔ Κορέας). Το παρασκήνιο και το προσκήνιο των διπλωματικών και στρατιωτικών εξελίξεων εξελίσσεται με τάχιστους και σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενους ρυθμούς.

Παράλληλα, όμως, εξελίσσεται και ένα διεθνές αντιπολεμικό κίνημα, από τις ΗΠΑ μέχρι τις Φιλιππίνες, και από την Ευρώπη μέχρι τον αραβικό κόσμο, που ισχυροποιείται καθημερινά και κάνει αισθητή την παρουσία του με ογκώδεις αλλεπάλληλες διαδηλώσεις, με εκστρατείες ενημέρωσης, με επισκέψεις στο Ιράκ, με δημόσιες εκκλήσεις, με διεθνή συντονισμό. Παρά τις προσπάθειες των κυρίαρχων ΜΜΕ να «φιμώσουν» τις αντιπολεμικές κινητοποιήσεις, συχνά ο όγκος και ο παλμός τους, αλλά και οι δυνατότητες επικοινωνίας και συντονισμού, που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία, οδήγησαν σε ναυάγιο όλες τις απόπειρες περιθωριοποίησης.

Μαχητικές διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν, τους τελευταίους μήνες, σε Ιρλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Μεξικό, Ελβετία, Ολλανδία, Πουέρτο Ρίκο, Ιαπωνία, Τουρκία, Αυστραλία, Βέλγιο, Ιταλία, Ισπανία, Ν. Κορέα, ΗΠΑ, Βρετανία, και, φυσικά, σε πολλές χώρες του αραβικού κόσμου. Δεν μπορεί κανείς να μην ξεχωρίσει τη διαδήλωση του, περίπου, μισού εκατομμυρίου ανθρώπων, στο Λονδίνο, το Σεπτέμβρη, υπό την αιγίδα της Συμμαχίας «Σταματήστε τον Πόλεμο». Μια διαδήλωση, στην οποία επικεφαλής τέθηκε ο δήμαρχος της πόλης, Κεν Λίβινγκστον, το ιστορικό στέλεχος των Εργατικών, Ταμ Νταλιέλ, και πολλοί καλλιτέχνες και διανοούμενοι.

Δεν μπορεί κανείς να μην αναφερθεί στη μαχητική συγκέντρωση των περισσότερων των 100.000 διαδηλωτών στη Ρώμη, μετά από κάλεσμα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, τον Οκτώβρη, με κύριο σύνθημα «Κατά του Πολέμου, χωρίς αν και αλλά», ή στην πρωτοχρονιάτικη φιέστα στη Σεούλ, την οποία οι εκατοντάδες χιλιάδες συγκεντρωμένοι μετέτρεψαν σε αντιπολεμική αντιαμερικανική διαδήλωση. Και φυσικά, δε θα μπορούσαν να μην ξεχωρίζουν οι αλλεπάλληλες ογκώδεις και μαχητικές διαδηλώσεις των αμερικανικών φιλειρηνικών οργανώσεων, σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ, με τελευταία αυτήν του Λος Αντζελες την περασμένη βδομάδα.

Στις ΗΠΑ, μάλιστα, η βδομάδα, που μόλις τελειώνει, έχει ανακηρυχτεί σε βδομάδα κατά του πολέμου στο Ιράκ και συμπεριλαμβάνει ομιλίες, εκδηλώσεις και μαζικές διαδηλώσεις σε σειρά αμερικανικών πόλεων. Υπό τη σκέπη δύο μεγάλων οργανώσεων, των «Ενωμένοι για την Ειρήνη» και «Μαύρες φωνές για την Ειρήνη», δεκάδες φιλειρηνικές εκδηλώσεις προγραμματίζονται σε Σαν Φραντσίσκο, Νεβάδα, Λος Αντζελες, Σικάγο, με κορύφωση τη διαδήλωση στην Ουάσιγκτον, που προγραμματιζόταν για χτες, Σάββατο. Αμέσως, μετά, στις 25 - 26 Γενάρη, διοργανώνεται «Εθνική Διάσκεψη για την Οργανωμένη Αντίσταση», από τις φιλειρηνικές και ανθρωπιστικές οργανώσεις και έπεται συνέχεια.

Στη Βρετανία, σάλο προκάλεσε, στα μέσα της βδομάδας, η άρνηση μηχανοδηγών να μεταφέρουν με το τρένο από τη Γλασκόβη στο λιμάνι Γκλεν Ντάγκλας, στη δυτική ακτή της Σκοτίας, πολεμοφόδια για το αεροπλανοφόρο «Αρκ Ρουαγιάλ» που κατευθύνεται στον Κόλπο. Η υποστήριξη που έλαβαν από το συνδικάτο τους και τις φιλειρηνικές οργανώσεις ανάγκασε το υπουργείο Αμυνας και την Εταιρία Σιδηροδρόμων να ναυλώσουν φορτηγά, τα οποία, επίσης, μπλοκαρίστηκαν για αρκετές ώρες από διαδηλωτές. Αξίζει, ίσως, να σημειωθεί ότι πρόκειται για την πρώτη τέτοια αντίδραση εργαζομένων εδώ και δεκαετίες στη Βρετανία.

Το 1973, ναυτεργάτες είχαν αρνηθεί να φορτώσουν βρετανικά όπλα σε πλοία με προορισμό τη Χιλή, μετά το πραξικόπημα Πινοτσέτ και το 1920, πάλι ναυτεργάτες είχαν αρνηθεί να φορτώσουν οπλισμό στο πλοίο «Τζόλι Τζορτζ», που προοριζόταν για τις δυνάμεις που αντιτάσσονταν στους μπολσεβίκους. Η Συμμαχία «Σταματήστε τον Πόλεμο» επρόκειτο να διαδηλώσει μπροστά στο Κοινοβούλιο στις 18 του μηνός.

Ενόψει των διαδηλώσεων κατά του πολέμου στο Ιράκ διεθνώς, στις 15 Φλεβάρη, στην Ιρλανδία, φιλειρηνιστές έχουν κατασκηνώσει έξω από την αεροπορική βάση του Σάνον, πραγματοποιώντας διαμαρτυρία διαρκείας. Στο βελγικό λιμάνι της Αντβέρπης, όπου ελλιμενίστηκε, για λίγες ώρες στα μέσα της βδομάδας, αμερικανικό πλοίο με πολεμοφόδια και βαρύ οπλισμό και αποβιβάστηκε περιορισμένος αριθμός Αμερικανών στρατιωτών, φιλειρηνιστές διαδήλωσαν μπροστά στο ξενοδοχείο τους και μπλόκαραν για αρκετή ώρα τον ανεφοδιασμό του.

Επίσης, πληθαίνουν οι αποστολές φιλειρηνικών οργανώσεων στο Ιράκ. Η αμερικανική φιλειρηνική οργάνωση «Ειρηνικό Αύριο», που αποτελείται από συγγενείς των θυμάτων της 11ης Σεπτέμβρη, πραγματοποίησε 6ήμερη περιοδεία στο Ιράκ, υποστήριξε ότι «ο πόνος του πολέμου είναι παντού ίδιος» και επέστρεψε στις ΗΠΑ, για «να ενημερώσει τους Αμερικανούς πολίτες σχετικά με το έγκλημα που διαπράττεται». Τριήμερη επίσκεψη στο Ιράκ πραγματοποίησε και ο γνωστός Αμερικανός ηθοποιός Σον Πεν, ο οποίος, επιστρέφοντας από το Ιράκ, κατηγόρησε την αμερικανική κυβέρνηση ότι «διαιωνίζει ή στηρίζει με την πολιτική της δυναστικά καθεστώτα» και ότι ασκεί «πολιτική μίσους».

Προηγήθηκε η αμερικανική φιλειρηνική οργάνωση «Κατά του εμπάργκο», ενώ αυτές τις μέρες στο Ιράκ βρίσκονται μέλη της οργάνωσης «Αμερικανοί Ακαδημαϊκοί κατά του Πολέμου», των οποίων ο επικεφαλής, Τζέιμς Τζένιγκς, τόνισε ότι «ένας πόλεμος στο Ιράκ είναι ανήθικος, παράλογος, και αντιτάσσεται στις αρχές του αμερικανικού συντάγματος». Την ίδια στιγμή, φιλειρηνιστές από όλον τον κόσμο ξεκίνησαν από το Λονδίνο, και μετά από αλλεπάλληλες στάσεις σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, θα καταλήξουν στη Βαγδάτη, με πρόθεση να χρησιμεύσουν ως ανθρώπινες ασπίδες σε πολιτικούς στόχους, σε περίπτωση που αρχίσει μια στρατιωτική επίθεση. Επικεφαλής της πρωτοβουλίας έχει τεθεί ο πρώην πεζοναύτης, Κεν Νίκολς, βετεράνος του πολέμου στον Κόλπο.

Τελειωμό δεν έχουν ούτε οι επιστολές διαμαρτυρίας δημόσιων προσώπων. Ηδη, από τις 18 Σεπτέμβρη, περισσότεροι από 100 Βρετανοί ηθοποιοί, τραγουδιστές, σκηνοθέτες, συγγραφείς, δημοσιογράφοι, ανάμεσα στους οποίους οι Χάρολντ Πίντερ, Κεν Λόουτς, Ιαν Σίνκλερ, Μπράιαν Ινο, Μάσιβ Ατάκ, με επιστολή τους στον Τόνι Μπλερ, καταδικάζουν τον επικείμενο πόλεμο και του ζητούν να αναλάβει πρωτοβουλίες για την αποτροπή του. Στις ΗΠΑ, το Δεκέμβρη, εκατοντάδες αστέρες του θεάματος, με γνωστότερα, ίσως, τα ονόματα των Μάρτιν Σιν, Ιθαν Χοκ, Σούζαν Σάραντον, Αντζέλικα Χιούστον, Ούμα Θέρμαν, Μπάρμπαρα Στρέιζαν, Χάρι Μπελαφόντε, Κιμ Μπάσιντζερ, Ματ Ντέιμον, (και στη συνέχεια και ο σκηνοθέτης Μάρτιν Σκορτσέζε), υπέγραψαν επιστολή καταδίκης του πολέμου και καλούν τον αμερικανικό λαό σε διαδηλώσεις. Σε ανάλογη επιστολή προχώρησαν και Πορτογάλοι διανοούμενοι, καλλιτέχνες και πολιτικοί, όπως ο συγγραφέας Ζοζέ Σαραμάγκου, ο πρώην Πρόεδρος Μάριο Σοάρες, η πιανίστρια Μαρία Ζοάο Πίρες.

Τον ίδιο μήνα, στο Κάιρο, 70 φιλειρηνικές οργανώσεις συμμετείχαν σε συνάντηση υπό τον τίτλο «Μαζί ενάντια στην παγκοσμιοποίηση και στον πόλεμο στο Ιράκ», όπου προειδοποίησαν, με εξέχοντες τον Αμερικανό πρώην γενικό εισαγγελέα Ράμσεϊ Κλαρκ και τον πρώην υπεύθυνο του ανθρωπιστικού προγράμματος του ΟΗΕ, στο Ιράκ, Ντένις Χάλιντεϊ, για «παγκόσμια καταστροφή». Οι «Αμερικανοί Ιστορικοί κατά του Πολέμου», εκτός από επιστολή, διοργάνωσαν σειρά ομιλιών, ώστε να ενημερωθεί η αμερικανική κοινή γνώμη για την αλήθεια, ενώ ο Αμερικανός πρώην επιθεωρητής του ΟΗΕ στο Ιράκ, Σκοτ Ρίτερ, περιοδεύει ανά τον κόσμο για να καταθέσει την, εξ ιδίοις όμμασι, καταγγελία του.

Μπορεί, παρ' όλα αυτά, ο πόλεμος να μοιάζει αναπόφευκτος. Εντούτοις, αναμφιβόλως, η παγκόσμια αυτή κινητοποίηση έχει, ήδη, φέρει αποτελέσματα, αφού σχεδόν όλοι πιστεύουν ότι ο πόλεμος θα γίνει για το πετρέλαιο, παρά τις επίσημες κυβερνητικές διαψεύσεις.

Στη Γαλλία, το 77% αντιτάσσεται κατηγορηματικά στην προοπτική του πολέμου, ενώ στη Βρετανία το 61% δε θεωρεί ότι ο Σαντάμ είναι πραγματική απειλή, και το 42% τάσσεται κατά μιας βρετανικής εμπλοκής. Στις ΗΠΑ, το ποσοστό που υποστηρίζει τη στρατιωτική οδό μειώνεται με καταιγιστικό ρυθμό. Προσφάτως, το 72% των Αμερικανών δήλωναν ότι δεν έχουν δει στοιχεία που να δικαιολογούν έναν πόλεμο. Το 78%, δε θεωρεί ότι κάθε ένδειξη μη συμμόρφωσης από το Ιράκ είναι αφορμή πολέμου και μόλις το 26% υποστηρίζει μια μονομερή επίθεση. Αλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι ο Γκέρχαρντ Σρέντερ χρησιμοποίησε τα αντιπολεμικά αισθήματα του γερμανικού λαού για να επανεκλεγεί, ενάντια σε όλα τα προγνωστικά, ασχέτως των κινήτρων του ίδιου και των συμφερόντων που εξυπηρέτησε.

«Πρόκειται για ένα παγκόσμιο αντιπολεμικό κίνημα εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενα. Είναι πιο πολιτικό. Δεν είναι μόνο φοιτητές ή φιλειρηνικές οργανώσεις. Είναι εργαζόμενοι, διανοούμενοι, ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνειδητοποιούν ότι όλα τα προβλήματα είναι εκφάνσεις της ίδιας πολιτικής», υποστήριζε ο Ρίτσαρντ Μπέκερ, επικεφαλής της αμερικανικής φιλειρηνικής «Ανσουερ». Τόνισε, δε, ότι, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, για πρώτη φορά το κίνημα διογκώνεται και ενισχύεται, πριν καν αρχίσει ο πόλεμος, πριν καν επιστρέψουν τα πρώτα φέρετρα.

«Ο καπιταλισμός είναι σε διαρκή κρίση και τώρα η κρίση αυτή βρίσκεται σε σοβαρή όξυνση», σημειώνει ο Νόαμ Τσόμσκι, καταλήγοντας ότι το αντιπολεμικό κίνημα, όπως και άλλα, «προσπαθούν να το χειραγωγήσουν, γιατί είναι ουσιαστικό και μπορεί να ανατρέψει το σύστημα». Ο φιλειρηνιστής ακτιβιστής διανοούμενος Μάικλ Αλμπερτ υποστηρίζει ότι, σε αντίθεση με το κίνημα που γεννήθηκε κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, σήμερα οι διαδηλωτές συνδέουν τα αντιπολεμικά τους συνθήματα με την ανάγκη ανατροπής του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος, κατανοούν ότι μια επέμβαση στο Ιράκ για γεωστρατηγικούς λόγους είναι μία όψη του ίδιου νομίσματος της αντιλαϊκής ρατσιστικής εσωτερικής πολιτικής του Προέδρου Μπους.

Γι' αυτό, όπως έγραψε προσφάτως στη βρετανική «Γκάρντιαν» και ο Τζορτζ Μονμπιότ, «λίγες βδομάδες πριν τη χειρότερη κρίση μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν αρκούν μόνον οι διαδηλώσεις. Δεν επιτρέπεται να αποδεχόμαστε τη λογική ότι, αφού δεν μπορούμε να σταματήσουμε τον πόλεμο, ας μην αντιδράσουμε. Οφείλουμε να κλιμακώσουμε την αντίδρασή μας, είτε γίνει, είτε δε γίνει στρατιωτική επέμβαση στο Ιράκ, οφείλουμε να είμαστε ανυπάκουοι, γενικά, στις πολιτικές επιλογές των κυρίαρχων δυνάμεων για να μην τεθεί ποτέ πια τέτοιο ζήτημα».