Κεντρικοί εισηγητές της εκδήλωσης ήταν ο Σωτήρης Κωστόπουλος, ιστορικός και στέλεχος της ΝΕ της ΚΟΘ του ΚΚΕ, και ο Σωκράτης Δεληβογιατζής, καθηγητής φιλοσοφίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, οι οποίοι μέσα από τις ομιλίες τους περιέγραψαν τι ήταν η Μακρόνησος, πώς και γιατί δημιουργήθηκε.

«Η Μακρόνησος αποτέλεσε από το '47 έως το '53, το ιδανικό μέρος για την άσκηση ακραίων μεθόδων καταστολής και απόπειρας συντριβής της κομμουνιστικής ιδεολογίας», μια «επιχείρηση εξόντωσης κάθε απόπειρας να εμφανιστούν στη χώρα κοινωνικές αντιπαλότητες», σημείωσε μεταξύ άλλων ο Σ. Δεληβογιατζής. Ενδεικτικά ανέφερε πως κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, όλη η Ελλάδα είχε μετατραπεί σε Μακρόνησο. Παντού διώξεις, εκτοπισμοί, εξορίες και βασανιστήρια...

Απάντηση στο ερώτημα ποιος νίκησε, έδωσε ο Σ. Κωστόπουλος, σημειώνοντας: «Ο αντίπαλος απέτυχε να μετατρέψει την Αριστερά σε «εθνικόφρονα» αντικομμουνιστική μάζα υποτακτικών ραγιάδων». Και πηγαίνοντας στο παρόν, και την πολύμορφη σημερινή βαρβαρότητα σημείωσε: «Το παράδειγμα της Μακρονήσου μπορεί να λειτουργήσει σαν παράγοντας φρονηματισμού και ενδυνάμωσης του λαϊκού κινήματος: όπως στην αγγλοαμερικανική επίθεση ορθώθηκε ο ηρωισμός του ΔΣΕ και των φυλακισμένων κι εξόριστων, με μια κορύφωση, τη Μακρόνησο, έτσι και στη σύγχρονη επίθεση της Νέας Τάξης χρειάζεται να αντιπαραταχθεί ο ηρωισμός των αγωνιστών του Αντιιμπεριαλιστικού Λαϊκού Μετώπου, που θα καλλιεργείται στις καθημερινές συγκρούσεις, θα ποτίζεται από τα νάματα των αγωνιστικών παραδόσεων σαν της Μακρονήσου και θα καρπίσει με την κατάκτηση της λαϊκής εξουσίας». Και τα λόγια του σφραγίστηκαν από το μυριόστομα ειπωμένο σύνθημα: «8 δεκαετίες αγώνας και θυσία το ΚΚΕ στην πρωτοπορία»!