ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.--

Αποφασισμένοι να επιμείνουν στην ανάγκη παράτασης των επιθεωρήσεων και χρησιμοποιώντας εξόχως διπλωματική γλώσσα, έτσι ώστε να αφεθεί το τελικό συμπέρασμα στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, εμφανίστηκαν, χτες, στην κρίσιμη συνεδρίασή του, ο επικεφαλής της επιτροπής ελέγχου του βιολογικού και χημικού οπλοστασίου του Ιράκ (UNMOVIC), Χανς Μπλιξ, και της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (IAEA), Μοχάμαντ αλ Μπάρανταϊ.

Ο πρώτος, μάλιστα, αιφνιδίασε ελαφρώς το ακροατήριό του αναγγέλλοντας ότι η Βαγδάτη αποδέχτηκε την πρόταση του Νοτιοαφρικανού Προέδρου, Τάμπο Μπέκι, να μεταβούν στο Ιράκ άμεσα Νοτιοαφρικανοί ειδικοί στην καταστροφή των όπλων μαζικής καταστροφής. Υπενθυμίζεται ότι ο Μπλιξ είχε χαρακτηρίσει «παράδειγμα προς μίμηση για το Ιράκ» τον τρόπο που στη Νότια Αφρική, υπό την προεδρία του Νέλσονα Μαντέλα, καταστράφηκαν όλα τα όπλα μαζικής καταστροφής που είχαν κατασκευαστεί επί καθεστώτος απαρτχάιντ.

Βήματα προόδου στη συνεργασία του Ιράκ με τους επιθεωρητές διαπίστωσε, στην ενημερωτική του έκθεση, ο Χανς Μπλιξ προχωρώντας σε αναλυτική παρουσίαση των στοιχείων που έχει μέχρι στιγμής συγκεντρώσει η ομάδα των ελεγκτών της UNMOVIC. Σύμφωνα με την παρουσίαση του Μπλιξ, η ιρακινή ηγεσία δείχνει μεγάλη προθυμία στο «να ανοίγει πόρτες» για να γίνουν έλεγχοι, ακόμη και σε όσες από τις -συνολικά 400- επιθεωρήσεις έχουν πραγματοποιηθεί σε κυβερνητικά κτίρια και σε προεδρικά μέγαρα, χωρίς καμία προηγούμενη προειδοποίηση, αλλά εμφανίζεται διστακτική στην «ουσιαστική» συνεργασία.

Ο Σουηδός διπλωμάτης τόνισε ότι τα έγγραφα που παραδόθηκαν το περασμένο Σαββατοκύριακο στους επιθεωρητές δεν εμπεριέχουν καμία σημαντική πληροφορία, αλλά συμπλήρωσε ότι και μόνο η κίνηση της παράδοσής τους είναι πολύ θετικό βήμα. Επιβεβαίωσε την εκτίμηση των 6 ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία δύο πύραυλοι τύπου «αλ Σαμούντ 2», που εξετάστηκαν, παραβιάζουν το όριο βεληνεκούς των 150 χλμ που έχει επιβάλλει ο ΟΗΕ στο Ιράκ. Επίσης, επανέλαβε ότι οι επιθεωρητές δεν έχουν, ακόμη, μάθει την τύχη μιας σειράς από όπλα μαζικής καταστροφής, που υπήρχαν στο Ιράκ παλαιότερα, όπως είναι το αέριο νεύρων, ο άνθρακας και οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς, ενώ άγνωστο παραμένει τι έχουν απογίνει περίπου 1.000 τόνοι χημικών.

Ο Χανς Μπλιξ, αφού ανακοίνωσε ότι οι επιθεωρητές κατέστρεψαν, ήδη, 50 λίτρα αερίου μουστάρδας, υπογράμμισε ότι «αν τα όπλα αυτά δεν υπάρχουν, πρέπει να μας προσκομίσουν έγγραφα που να αποδεικνύουν την καταστροφή τους, ενώ αν υπάρχουν, πρέπει να μας τα παρουσιάσουν για να τα καταστρέψουμε.» Ο επικεφαλής της UNMOVIC συμπλήρωσε ότι δεν είναι αρμοδιότητα των επιθεωρητών να αναζητούν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το Ιράκ δε διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής, αλλά είναι καθήκον της ιρακινής ηγεσίας να προσκομίσει αυτές τις αποδείξεις.

Εκτίμησε, τέλος, ότι όσες συνεντεύξεις έχουν γίνει μέχρι στιγμής με Ιρακινούς επιστήμονες έχουν αποδειχθεί «αρκετά χρήσιμες», αλλά παραδέχτηκε ότι από τις 9 Φλεβάρη μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία επιπλέον συνέντευξη υπό τους όρους που επιθυμεί ο ΟΗΕ. Πριν κλείσει την παρουσίασή του με τη διαπίστωση ότι εφόσον το Ιράκ ενισχύσει τη συνεργασία του τότε το έργο της UNMOVIC θα ολοκληρωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο Χανς Μπλιξ αμφισβήτησε τα στοιχεία που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα στο Συμβούλιο Ασφαλείας ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Κόλιν Πάουελ.

Η αναφορά του Μπλιξ επικεντρώθηκε στις δορυφορικές φωτογραφίες, οι οποίες υποτίθεται ότι παρουσίαζαν μετακινήσεις «ύποπτων υλικών» από τοποθεσίες που επρόκειτο να επιθεωρηθούν. Ο Μπλιξ υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι έγιναν μετακινήσεις ή ότι υπήρξε προειδοποίηση για τις επιθεωρήσεις.

Σε ανάλογο μήκος κύματος ήταν και η ενημέρωση του επικεφαλής της IAEA. Ο Μοχάμαντ αλ Μπάρανταϊ ζήτησε, επίσης, ενεργότερη και άμεση συνεργασία από το Ιράκ και ανακοίνωσε ότι, μέσα στην επόμενη βδομάδα, οι επιθεωρήσεις και των δύο σωμάτων θα ενισχυθούν με εναέριους ελέγχους. Ο επικεφαλής της IAEA επανέλαβε ότι, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει καμία ένδειξη παράνομης πυρηνικής δραστηριότητας και ότι εξετάζονται ενδελεχώς όλα τα δείγματα που έχουν πάρει οι επιθεωρητές, στα εργαστήρια της επιτροπής στη Βιέννη.

Κατέληξε ότι περιμένει ορισμένες επιπλέον εξηγήσεις από τη Βαγδάτη, για τους σωλήνες αλουμινίου που ανακαλύφθηκαν στο Ιράκ. Ο Μοχάμαντ αλ Μπάρανταϊ προανήγγειλε ενίσχυση των επιθεωρήσεων, από την επόμενη βδομάδα, τόσο σε επίπεδο υλικής υποστήριξης όσο και σε επίπεδο τεχνικών μέσων.