Αντιπροσφυγικό νομοθετικό πλαίσιο, που δεν αντιμετωπίζει τον αιτούντα πολιτικό άσυλο ως ανθρώπινη προσωπικότητα, αλλά μάλλον ως «πρόβλημα» που πρέπει να επιλυθεί, χαρακτηρίζει το νομικό καθεστώς για τους πολιτικούς πρόσφυγες στη χώρα μας, ο δικηγόρος και μέλος της Γραμματείας της ΕΕΔΥΕ Αντώνης Αντανασιώτης.

Απαντώντας σε τρεις ερωτήσεις του «Ρ», ο Αντ. Αντανασιώτης μιλά ακόμα για τη Συνθήκη Σένγκεν και για τις επιπτώσεις που έχει η εφαρμογή της στους πρόσφυγες και τους μετανάστες - είναι ενδεικτικό ίσως ότι αναφέρει πως «αυτές οι κατηγορίες ανθρώπων αποτελούν τα πειραματόζωα της εφαρμογής αυτής της Συνθήκης» - ενώ δεν παραλείπει να επισημάνει το ρόλο του Συμφώνου Σταθερότητας και πώς αυτό συνδράμει στην επιβολή της «νέας τάξης πραγμάτων» στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

- Ποιο είναι το νομικό καθεστώς για τους πολιτικούς πρόσφυγες στη χώρα μας;

- Ο βασικός νόμος που ρυθμίζει τα ζητήματα του πολιτικού ασύλου στη χώρα μας είναι ο 1975/91, όπως τροποποιήθηκε - προς το χειρότερο - με τον 2452/96. Πρόκειται - όπως έχει επανειλημμένα καταγγελθεί - για ένα αντιπροσφυγικό, ουσιαστικά, νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο δεν αντιμετωπίζει τον αιτούντα πολιτικό άσυλο ως ανθρώπινη προσωπικότητα με τις ιδιαίτερες ανάγκες μάλιστα που έχει, αλλά μάλλον ως «πρόβλημα» που πρέπει να επιλυθεί, όπως - όπως. Αντιστρατεύεται, έτσι, τις διεθνείς συμβάσεις που έχει επικυρώσει και η χώρα μας, όπως τη Συνθήκη της Γενεύης του 1951 για τους πρόσφυγες, αλλά ακόμη και το ίδιο το ελληνικό Σύνταγμα, το οποίο δεν κάνει διάκριση ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικής εθνικότητας.

Ακόμη χειρότερη είναι η εφαρμογή αυτής της νομοθεσίας, η οποία έχει ως συνέπεια τη συνεχή μείωση του αριθμού των αιτήσεων πολιτικού ασύλου που γίνονται δεκτές, ενώ οι πρόσφυγες που αναγκάζονται να έρθουν στην Ελλάδα συνεχώς αυξάνονται. Πρέπει να επισημανθεί και να στιγματιστεί επίσης, η διαδικασία των άτυπων απελάσεων που εφαρμόζει η κυβέρνηση, σύμφωνα με την οποία, χωρίς να εξετάζονται καθόλου τα αιτήματα πολιτικού ασύλου των προσφύγων, ή χωρίς να τους παρέχεται καν η δυνατότητα να υποβάλουν τέτοια, απελαύνονται αυθαίρετα και βίαια από τη χώρα, κυρίως προς την Τουρκία, με αποτέλεσμα συχνά να χάνουν τη ζωή τους.

- Με την καθιέρωση της Συνθήκης Σένγκεν πόσο έχουν δυσκολέψει τα πράγματα;

- Είναι γνωστό ότι τα πρώτα θύματα της Συνθήκης Σένγκεν είναι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Από μιαν άποψη, αυτές οι κατηγορίες των ανθρώπων αποτελούν τα πειραματόζωα της εφαρμογής αυτής της Συνθήκης. Δοκιμάζουν σε αυτούς την τεχνική επάρκεια του συστήματος, σφυγμομετρούν τις αντιδράσεις κλπ. Οι πρόσφυγες, που, για τον έναν ή άλλο λόγο, εγγράφονται στο σύστημα πληροφοριών Σένγκεν από τις αρχές μιας χώρας που έχει προσχωρήσει στη Συνθήκη, δεν μπορούν να ζητήσουν πολιτικό άσυλο σε άλλη χώρα. Επομένως, τα πράγματα θα χειροτερεύσουν για τους πρόσφυγες, με την εφαρμογή της συγκεκριμένης Συνθήκης. Αλλά δεν είναι μόνο η Σένγκεν. Δίπλα της, απλώνεται σιγά - σιγά ένα ολόκληρο δίκτυο άλλων συστημάτων, όπως το EURODAC για την καταγραφή και εξακρίβωση της ταυτότητας των ανθρώπων, με βάση τα δακτυλικά τους αποτυπώματα κ.ά.

Ολα αυτά αποτελούν υλοποίηση πολιτικών επιλογών, κυρίως της ΕΕ, για τον έλεγχο, την καταστολή και τον πολιτικό ευνουχισμό των προσφύγων, τις οποίες ακολουθεί πιστά η χώρα μας. Η προσπάθεια που γίνεται από τους εκπροσώπους του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, είναι να δημιουργηθεί ένας ενιαίος χώρος «ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης», όπως τον ονομάζουν, όπου θα μπορεί να αναπαράγεται απρόσκοπτα το κεφαλαιοκρατικό σύστημα. Σε αυτόν το χώρο δεν έχουν θέση άνθρωποι που έχουν διαφορετική άποψη από την κυρίαρχη, για τον τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας, πολύ περισσότερο, όταν αυτοί δραστηριοποιούνται κοινωνικά και πολιτικά. Ενας από τους όρους, λοιπόν, για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι να θωρακιστεί περισσότερο η ΕΕ από τα κύματα προσφύγων και μεταναστών.

- Πώς συνδέονται αυτά τα ζητήματα με τη «νέα τάξη πραγμάτων» και το Σύμφωνο Σταθερότητας;

-Η «νέα τάξη πραγμάτων», για να επιβληθεί, προϋποθέτει την καταστολή ή τον έλεγχο πολιτικών κινημάτων, τα οποία στέκονται εμπόδιο στην προώθηση των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων που αυτή εκπροσωπεί. Ετσι, για παράδειγμα, το κουρδικό κίνημα της Τουρκίας, το οποίο δυσκόλευε τα σχέδιά της για τον έλεγχο της παραγωγής και ροής πετρελαίου στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα με την κατασκευή του αγωγού Μπακού - Τζεϊχάλ, έπρεπε είτε να στραγγαλιστεί είτε να υποκύψει. Στα πλαίσια αυτά, εντάσσεται η - πριν ένα χρόνο περίπου - άρνηση παροχής πολιτικού ασύλου από την ΕΕ στον Οτσαλάν και, στη συνέχεια, η επαίσχυντη πράξη της παράδοσής του από την ελληνική κυβέρνηση στους Τούρκους δημίους του. Η διαδικασία αυτή συνοδεύτηκε μάλιστα από έναν πολύμορφο διωγμό των Κούρδων προσφύγων σε ολόκληρη την ΕΕ.

Ειδικά το Σύμφωνο Σταθερότητας για τη ΝΑ Ευρώπη, το οποίο υιοθετήθηκε τον περασμένο Ιούνη από την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και όλες τις κυρίαρχες δυνάμεις του πλανήτη, θέτει ως σημαντικό στόχο την εξόντωση - ενοχλητικών για τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα - λαϊκών κινημάτων και οργανώσεων, στα πλαίσια καταπολέμησης της «τρομοκρατίας», στην οποία εντάσσουν τη λαϊκή πολιτική δράση.