Ο ανταγωνισμός μεταξύ των πολυεθνικών πετρελαϊκών εταιριών μερικές φορές βοηθάει να μάθουμε τι συμβαίνει στο σκοτεινό παρασκήνιο της αγοράς του «μαύρου χρυσού». Αυτή τη φορά αφορμή στέκεται η υπόθεση χρηματισμού ανώτατων κυβερνητικών παραγόντων του Καζακστάν από την εταιρία «Mobil». Το γεγονός ότι μεταξύ των χρηματισθέντων εμφανίζεται ο Πρόεδρος της χώρας Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ δείχνει και το μέγεθος του σκανδάλου.

Η ιστορία ξεκινάει από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, όταν οι πετρελαϊκοί κολοσσοί άρχισαν να δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για τα πετρέλαια της Κασπίας. Οι δύο μεγάλοι ανταγωνιστές για το έλεγχο των πετρελαίων του Καζακστάν ήταν η «Chevron Texaco», στέλεχος της οποίας ήταν η σημερινή σύμβουλος ασφαλείας του Αμερικανού Προέδρου, Κοντολίζα Ράις και η «Mobil». Στο τελικό διακανονισμό κερδισμένη βγήκε η «Mobil». Ετσι η «Chevron» αποφάσισε να βγάλει τα «άπλυτα» των ανταγωνιστών της στη φόρα.

Η υπόθεση βρίσκεται στα χέρια της αμερικανικής Δικαιοσύνης και ο εισαγγελέας της Νέας Υόρκης άσκησε δίωξη εναντίον του Τζέιμς Γκίφεν, ανεξάρτητου τραπεζικού στελέχους που διατηρούσε στενούς δεσμούς με τον Πρόεδρο του Καζακστάν, και του Μπράιαν Γουΐλιαμς, πρώην στελέχους της «Mobil». Κατηγορούνται για την καταβολή 78 εκατομμυρίων δολαρίων από αμερικανικές και ευρωπαϊκές πετρελαιοβιομηχανίες σε λογαριασμούς ελβετικών τραπεζών που ανήκαν, μεταξύ άλλων, και στον Ναζαρμπάγιεφ. Οπως αναμενόταν, η «Mobil» δήλωσε πλήρη άγνοια...

Πρόκειται ήδη για τη μεγαλύτερη έρευνα που έχουν διεξαγάγει αμερικανικές αρχές με αντικείμενο τις καταγγελίες για δωροδοκία στο εξωτερικό. «Καθώς εκτυλίσσεται, γράφει το "Εκόνομιστ", φαίνεται βέβαιο ότι θα παρέχει πολλές εντυπωσιακές ιστορίες που θα τη διατηρήσουν στο φως της δημοσιότητας. Εμπλέκονται στην υπόθεση Ρώσοι επιχειρηματίες και πολιτικοί, πληρωμές για ταχύπλοα σκάφη και γούνινα παλτά και άλλες μεγάλες πετρελαιοβιομηχανίες εκτός της "Mobil", μεταξύ των οποίων και εταιρίες με διασυνδέσεις σε ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης Μπους πλην της κ. Ράις».

Οπως φαίνεται, το πετρέλαιο έχει με την «ηθική» την ίδια σχέση που έχει και ο φάντης με το ρετσινόλαδο. Αλλά αυτή είναι η ηθική του καπιταλισμού.