Ουσιαστικά τα δύο πρώτα χρόνια της προεδρίας Τσάβες πέρασαν σχετικά «αναίμακτα». Ο χρόνος ουσιαστικά αφιερώθηκε στα ουσιώδη πρώτα μέτρα ανακούφισης φτωχών και στην αναδιάρθρωση του πολιτικού συστήματος.

Το Γενάρη του 2001 άρχισαν να εφαρμόζονται και με Συνταγματική επιταγή, τα κοινωνικά προγράμματα της κυβέρνησης Τσάβες. Τότε το φιτίλι κυριολεκτικά άναψε.

Η μεσαία τάξη της Βενεζουέλας αντέδρασε έντονα στην αύξηση των δαπανών προς τους φτωχούς. Προσέβλεπαν ότι η αύξηση των εσόδων του κράτους από την πώληση του πετρελαίου - εξαιτίας της υπερκινητικότητας της Βενεζουέλας κατά τη διάρκεια της προεδρίας της στον ΟΠΕΚ όπου όλοι συναινούν ότι προσέδωσε ξανά κύρος στον οργανισμό, αποσυνδέοντάς τον ουσιαστικά από τις ΗΠΑ - θα ωφελήσει κυρίως τα μεσαία στρώματα. Αντέδρασαν λοιπόν, στην αύξηση των δαπανών για την Παιδεία (από 3,3% στο 5,2% του ΑΕΠ), στην Υγεία (από 1,1% σε 1,4%) καθώς και στις δαπάνες για στέγαση και κοινωνικές υπηρεσίες (από 0,8% σε 1,5%). Μη χρειαζούμενες για τους ίδιους οι αυξήσεις, καθώς οι περισσότεροι στέλνουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία και έχουν ιδιωτική ασφάλιση και περίθαλψη. Στο μεταξύ η υποτίμηση του νομίσματος εξαιτίας της απεργίας της αντιπολίτευσης, την οποία στήριξαν, έπληξε περισσότερο από όλους τη μεσαία τάξη.

Μολονότι το πρόβλημα της μεσαίας τάξης δεν είναι μικρό, δύο ζητήματα είναι αυτά που προκαλούν τους πραγματικούς τριγμούς στην εγχώρια ολιγαρχία, που προσπάθησαν και εξακολουθούν να εκμεταλλεύονται τη δυσφορία της μεσαίας τάξης προκειμένου να αναστρέψουν τη διαδικασία. Η αναδιανομή της γης και η πετρελαϊκή βιομηχανία, που όλοι οι αναλυτές συναινούν ότι είναι το σημείο καμπής της διακυβέρνησης του «Επαναστατικού Συμβουλίου» και το μεγάλο στοίχημα του αύριο.

Το Ley de Tierras, που ήδη έχει τεθεί σε εφαρμογή από την αρχή του χρόνου, προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει το ζήτημα της ιδιοκτησίας γης, προκειμένου να καταπολεμήσει τη μεγάλη ανισότητα και να αυξήσει την αγροτική παραγωγή. Πρώτα και κύρια, θέτει μέγιστο όριο ιδιοκτησίας από 100 έως 500 εκτάρια ανάλογα με την αρωσιμότητα και την παραγωγή των γαιών. Προσπαθώντας να θέσει τέρμα στα μεγάλα λατιφούντια, θεσμοθετεί ειδικό φόρο για οποιοδήποτε τμήμα γης, όπου πάνω από το 80% παραμένει ανεκμετάλλευτο και επιτρέπει την αναδιανομή της προς ακτήμονες που δεσμεύονται στην καλλιέργειά του. Τέλος, προβλέπει ότι κάθε υπήκοος της Βενεζουέλας, μεταξύ 18-25 ετών μπορεί να υποβάλει αίτηση ιδιοκτησίας και να λάβει τον τίτλο, μετά από 3 συναπτά έτη καλλιέργειας του συγκεκριμένου κτήματος. Ιδιοκτησία που μπορεί να τη μεταβιβάσει στους απογόνους του αλλά δεν μπορεί να την πουλήσει.

Ηδη μέχρι τον Απρίλη, 200.000 εκτάρια είχαν διανεμηθεί σε 4.500 οικογένειες, ενώ υπολογίζεται ότι μέχρι τον Αύγουστο σε 130.000 οικογένειες θα έχουν διανεμηθεί 1,5 εκατομμύρια εκτάρια, που ισοδυναμούν με 10 έως 25 εκτάρια ανά οικογένεια.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η προσπάθεια αναδιανομής της γης δε σταματά στις αγροτικές και ημιαστικές περιοχές παρά επιχειρείται να προχωρήσει και στις πόλεις όπου κατοικεί περίπου το 60% του συνολικού πληθυσμού. Το μεγάλο αγκάθι αποτελούν πάντα οι παραγκουπόλεις. Οι τενεκεδουπόλεις στις παρυφές των πόλεων όπου ζει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν καταλήξει στη μοναδική λύση: Μεταφορά των οικογενειών σε κρατικές κατοικίες και ισοπέδωση των παραγκουπόλεων. Παρά τις υποσχέσεις, τίποτα δεν έγινε. Η τραγική κατάσταση των κατοίκων στις παραγκουπόλεις είχε οδηγήσει στη λαϊκή εξέγερση του 1989, που βάφτηκε στο αίμα αφού οι αστυνομικές δυνάμεις για να τους αντιμετωπίσουν άνοιγαν πυρ στο ψαχνό και εκτιμάται ότι έως και 1.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Το τραύμα οδήγησε στη γέννηση του κινήματος Συμβούλια των Γειτονιών, που απαιτούσαν τη νομιμοποίηση των κατοικιών τους.

Κάτι που υιοθέτησε η κυβέρνηση Τσάβες. Πρώτο βήμα, η μεταφορά της νόμιμης ιδιοκτησίας των γειτονιών στους κατοίκους τους. Υπολογίζεται ότι περισσότερες από 7.000 οικογένειες επωφελήθηκαν μέσα στο 2002 από το πρόγραμμα και άλλες 500.000 αναμένεται να λάβουν τους τίτλους μέχρι το τέλος του διανυόμενου έτους. Ομως το διάταγμα μπορεί να ισχύσει μόνο για τη δημόσια ιδιοκτησία. Ο Ιβάν Μαρτίνες, επικεφαλής του Εθνικού Τεχνικού Γραφείου για την Εξομάλυνση της Μίσθωσης των Αστικών Περιοχών, εκτιμά ότι περίπου το 1/3 των εκτάσεων των παραγκουπόλεων σε εθνικό επίπεδο ανήκει στο κράτος, το 1/3 σε ιδιώτες και το υπόλοιπο αμφισβητείται. Ηδη για τη μεταφορά των τίτλων ιδιοκτησίας που βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών, στους κατοίκους, απαιτείται ειδική νομοθεσία που ήδη μελετάται και με τη συμμετοχή των επιτροπών της γειτονιάς στις συνεδριάσεις του Κοινοβουλίου, προτείνοντας και αρκετές τροποποιήσεις. Παρ' ότι το σχέδιο είναι μεγαλόπνοο και δύσκολο στην εφαρμογή του, για την ολοκλήρωση εκτιμάται ότι θα χρειαστεί μια δεκαετία, θεωρείται ότι θα αλλάξει ριζικά τη ζωή περισσοτέρων των 10.000.000 Βενεζουελάνων ή του 40% του συνολικού πληθυσμού.