Το αποτέλεσμα της εν μέσω αντιθέσεων και αντιφάσεων εξέλιξης του συστήματος είναι ολοφάνερο: Πίσω από τους ατελείωτους καταλόγους με τις εταιρίες που παρουσιάζουν κέρδη ακόμη και 131,7%, όπως τα «Ελληνικά Πετρέλαια», καιροφυλακτούν οι λίστες με τις επιχειρήσεις που βάζουν «λουκέτο». Οι πτωχεύσεις έχουν ως άμεσο αποτέλεσμα άνεργους εργαζόμενους, κατεστραμμένες επιχειρήσεις, ενίοτε πλουσιότερους επιχειρηματίες. Αυτή η κίνηση, το συνεχές στύψιμο των εργαζομένων, ο ανταγωνισμός, το κυνηγητό του κέρδους, οι επιχειρήσεις που επικρατούν και οι άλλες που βγαίνουν στο περιθώριο, μπορεί να είναι αντιθέσεις και αντιφάσεις, είναι όμως ταυτόχρονα και φύση. Η φύση και το θερμοκήπιο του συστήματος. Η εμπειρία και τα επίσημα στοιχεία ενισχύονται από την άποψη του κυβερνητικού εκπροσώπου, ο οποίος θεωρεί «φυσιολογικό» το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων. Ομως, σε κοινωνίες όπου έχει θεοποιηθεί το κέρδος, δεν είναι δυνατό να εξασφαλίζεται συνεχώς η ανάπτυξη της παραγωγής με θετικά ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία, προς όφελος του λαού. Η άποψη που λανσάρει τις μέρες αυτές η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που λέει πως η απασχόληση αυξάνεται σε αντιστοιχία με τις... πτωχεύσεις(!) αποτελεί κατάφωρη διαστρέβλωση της πραγματικότητας.

Οι νόμοι της συγκέντρωσης και της συγκεντροποίησης του κεφαλαίου επιβάλλουν τη βίαιη καταστροφή των ανταγωνιστών, τον αφανισμό ολόκληρων κλάδων με κριτήριο το κέρδος των τμημάτων της οικονομικής ολιγαρχίας με τη μεγαλύτερη ισχύ, ενώ το εκβιαστικό ψευτοδίλημμα προς τους εργαζόμενους είναι πάντα ένα και πάντα σαφές: «Αποδοχή όλο και χειρότερων όρων για την πώληση της εργατικής τους δύναμης ή κλείσιμο». Την ίδια στιγμή, αυτό που φαίνεται «φυσιολογικό» στους υποστηρικτές και γνώστες της λειτουργίας του καπιταλισμού, είναι παράταιρο, αφύσικο και ακατανόητο για μια μερίδα της εργατικής τάξης. Μια επιχείρηση με τα ράφια της γεμάτα προϊόντα λαϊκής κατανάλωσης, με πλήρη εξοπλισμό και με τους εργαζόμενους ειδικούς και πρόθυμους να εργαστούν όπως κάθε μέρα, εμφανίζεται «ξαφνικά» να βάζει «λουκέτο», όπως η αλυσίδα σούπερ μάρκετ «Αφοί Αντωνόπουλοι». Σε ένα άλλο οικονομικό και κοινωνικό σύστημα, χωρίς ατομική ιδιοκτησία, δε θα έκλεινε αυτή η επιχείρηση. Ο εργάτης θα δούλευε και θα την έκανε επιχείρηση να προκόψει ακόμη περισσότερο, ως τμήμα μιας οικονομίας που θα αναπτυσσόταν όχι για την αποκόμιση όλο και μεγαλύτερου κέρδους, αλλά την κάλυψη των αναγκών των εργαζομένων και των οικογενειών τους.

Ορισμένοι κάνουν αυτή την περίοδο λόγο για έξαρση του φαινομένου των πτωχεύσεων, ενώ ο Τύπος το αντιμετωπίζει ως «κοινωνικό γεγονός» εφήμερου ενδιαφέροντος, όπως το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη και οι θάνατοι από τα ναρκωτικά. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι οι κλειστές επιχειρήσεις και βασικά οι εργαζόμενοι σε αυτές, είναι τα θύματα ενός διαρκούς πολέμου.

Ευρωπαϊκή Ενωση και κυβέρνηση κάνουν λόγο για τόνωση της «επιχειρηματικότητας» και εξασφάλιση της «ανταγωνιστικότητας». Πρόκειται για την πολιτική που επιδιώκει, και στην πράξη πριμοδοτεί με κάθε τρόπο, τις επιχειρήσεις για να αντέξουν, να επιβιώσουν και να βγουν πιο δυναμωμένες μέσα από το συνεχή και ανηλεή ανταγωνισμό, ανεξάρτητα αν κάτω από τις συνθήκες της κρίσης κάποιες απ' αυτές κλείνουν. Μια πολιτική ενίσχυσης, για να καταφέρνουν να μεγαλώνουν τα κέρδη και το μέγεθός τους. Για να το κάνουν αυτό χρειάζονται περισσότεροι κακοπληρωμένοι εργαζόμενοι, λιγότεροι φόροι, μεγαλύτερα ποσοστά κέρδους, φτηνότερες πρώτες ύλες, ακόμη πιο κακοπληρωμένοι και χωρίς δικαιώματα εργαζόμενοι, υφαρπαγή του ιδρώτα τους και με άλλους τρόπους όπως οι γενναίες επιχορηγήσεις.

Αυτά όλα όμως οδηγούν σε ένα μονόδρομο. Σε ένα μέλλον που επιφυλάσσει περισσότερα «λουκέτα», περισσότερους άνεργους, μεγαλύτερη αμφισβήτηση των λαϊκών καταχτήσεων. Ταυτόχρονα, μαζί με τα πλήγματα που δέχονται οι μισθωτοί από αυτή την κατάσταση, θύματα αποδεικνύονται και χιλιάδες μικροί επαγγελματίες βιοτέχνες και έμποροι, ειδικά οι αυτοαπασχολούμενοι σε οικογενειακού χαρακτήρα επιχειρήσεις. Αυτοί που στην περίπτωση της χώρας μας απορροφούν ένα μέρος των απασχολουμένων ως εργοδότες, αλλά στην ουσία οι περισσότεροι από αυτούς βαδίζουν σε παράλληλες πορείες με τους εργαζόμενους, με το μέλλον τους προδιαγεγραμμένο. Αλλά, όπως θα πούνε οι υπηρέτες του συστήματος κι αυτό είναι κάτι «φυσιολογικό»...