Η επίσημη παρουσίαση του θεσμού του «Αστυνομικού της γειτονιάς» έγινε χτες στο Αστυνομικό Τμήμα Αγ. Παντελεήμονα Αχαρνών, παρουσία του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, του υπουργού Δημόσιας Τάξης Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και της ηγεσίας της ΕΛ.ΑΣ. Ο πρωθυπουργός έσπευσε όχι μόνο να δείξει προεκλογικά ότι η κυβέρνησή του φροντίζει για την «ασφάλεια του πολίτη», αλλά και να στηρίξει αυτόν το νέο θεσμό που εντάσσεται στην πολιτική της αύξησης και της έντασης του αστυνομικού κράτους, που προωθεί τη «συνεργασία» του κάθε πολίτη με τις αρχές, με ό,τι συνεπάγεται αυτή η «συνεργασία».

Ο θεσμός εφαρμόζεται πιλοτικά από τις 17 Μάρτη σε 35 Αστυνομικά Τμήματα της Αθήνας και σε 20 της Θεσσαλονίκης και πρόκειται να επεκταθεί και στην υπόλοιπη χώρα. Συμμετέχουν συνολικά 354 αστυνομικοί που δραστηριοποιούνται σε ισάριθμες γειτονιές. Στόχος η «ευαισθητοποίηση των κατοίκων και των φορέων της γειτονιάς προς την κατεύθυνση της ενεργούς συμμετοχής του στη διαχείριση των προβλημάτων τους και την πάταξη γενικά της τοπικής εγκληματικότητας». Σύμφωνα με τη διαταγή του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., που καθορίζει τα καθήκοντα του «αστυνομικού της γειτονιάς», ο τελευταίος θα «... επιδιώκει τη διείσδυση και την ενσωμάτωσή του στην τοπική κοινωνία, ώστε να αποτελέσει μέρος της καθημερινής ζωής των πολιτών, να γνωρίσει καλύτερα οποιοδήποτε χαρακτηριστικό στοιχείο του χώρου που επιτηρεί και να μετατραπεί σε "πρώτη κεραία" της γειτονιάς». Ταυτόχρονα «... να συλλέγει πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν τους επιληφθέντες συναδέλφους του στην εξιχνίαση και τη γρήγορη διεκπεραίωση» υποθέσεων, τη στιγμή που πρώτιστα «καταγράφει και έχει στη διάθεσή του όλα τα κοινωνικά και οικονομικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη γειτονιά (πληθυσμιακή σύνθεση, επαγγέλματα, επιχειρήσεις, καταστήματα, υπηρεσίες, σύλλογοι, εκπαιδευτικά ιδρύματα, κέντρα ψυχαγωγίας, κέντρα ανοιχτής προστασίας ηλικιωμένων, εγκληματογόνες περιοχές ή άλλες προβληματικές περιοχές με μειωμένο αίσθημα ασφάλειας κλπ.)». Η εκπαίδευσή του περιλαμβάνει «θέματα κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού περιβάλλοντος της γειτονιάς, κοινωνικής συμμετοχής και παρέμβασης της Αστυνομίας στα δρώμενα της γειτονιάς, κοινωνικής - αστυνομικής επαφής, διαχείρισης κρίσεων, επαγγελματικής δεοντολογίας και ηθικής, δημόσιων σχέσεων, χρήσης διακριτικής ευχέρειας, τακτικής δράσης, αποκέντρωσης των δράσεων της Αστυνομίας κ.ά.». Είναι δε τέτοια η... φιλοδοξία για το θεσμό, που η διαταγή αναφέρει πως «σχεδιάζει και εισηγείται ενέργειες που ευαισθητοποιούν και συνεγείρουν τους κατοίκους προς την κατεύθυνση της ενεργούς συμμετοχής τους σε προγράμματα πρόληψης της εγκληματικότητας».

Με άλλα λόγια, το μακρύ χέρι της κρατικής εξουσίας αποκτά έναν αποκεντρωμένο βοηθό, που θα αστυνομεύει τις δραστηριότητες μιας τοπικής κοινωνίας. Θα πρέπει να είναι καλά πληροφορημένος, ευέλικτος, με προσβάσεις σε αυτήν, που θα του δίνουν το άλλοθι ενός «ανθρώπινου» προσώπου, που είναι απαραίτητο για να κρυφτεί πίσω από αυτό η κρατική καταστολή. Με την ενεργό του παρέμβαση στη γειτονιά, θα είναι «παρών» στα κοινωνικά της δρώμενα σε ρόλο προώθησης της συναίνεσης, πριν εκδηλωθεί το κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο θα μπορούσε να είναι μια τοπική διεκδίκηση. Εξάλλου, «ανοίγεται παράθυρο» για τη συμμετοχή της αστυνομικής αρχής σε συγκεντρώσεις και άλλες εκδηλώσεις, τη στιγμή που το Σύνταγμα απαγορεύει την παρουσία της ΕΛ.ΑΣ. σε συγκεντρώσεις που γίνονται σε κλειστό χώρο, ενώ σε αυτές που γίνονται σε ανοιχτό χώρο επιτρέπεται μόνο η παρουσίαση ένστολης αστυνομικής δύναμης, όχι δυσανάλογα μεγάλης προς το πλήθος των διαδηλωτών.

Ηδη, στον απολογισμό του θεσμού περιλαμβάνονται 31.550 «επικοινωνίες» με εκπροσώπους δήμων, συλλόγων, ιδρυμάτων, οργανισμών, φορέων και πολιτών, 2.493 «ανταποκρίσεις» σε αιτήματα φορέων και πολιτών, 828 «συμμετοχές» σε τοπικές εκδηλώσεις κ.ά.

Στις δηλώσεις του ο πρωθυπουργός στάθηκε στα «μικροπροβλήματα» που παρουσιάζονται στην καθημερινή ζωή. «Αστυνομία είναι κάτι απόμακρο, κάτι πολυπρόσωπο και υπάρχει πάντα ένας δισταγμός λόγω και της γραφειοκρατίας, πού θα βρούμε τον κατάλληλο άνθρωπο να μας βοηθήσει. "Ο αστυνομικός της γειτονιάς" είναι τώρα πια ο κατάλληλος άνθρωπος», είπε. Και συμπλήρωσε: «Στόχος; Να είναι η Αστυνομία κοντά στον πολίτη... Φεύγουμε από αυτό το απόμακρο, φέρνουμε την Αστυνομία κοντά στον πολίτη».