Στο περιθώριο της Συνόδου Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων στην Αθήνα, ο «Ρ» είχε την ευκαιρία να συζητήσει με τον Τζαμίλ Τεκίν Σουρέκ και την Γκάιε Κοσάρ, μέλη του Γραφείου Διεθνών Σχέσεων του Κόμματος Εργασίας της Τουρκίας (ΕΜΕΡ). Τα στελέχη του ΕΜΕΡ τόνισαν ότι αποτελεί πρώτιστη ανάγκη ο συντονισμός της αντίστασης στην πολιτική της κυβέρνησης των ΗΠΑ, που, όπως εκτιμούν, δεν πρόκειται να σταματήσει στο Ιράκ. Επίσης, έδωσαν έμφαση στη συμμαχία του ΕΜΕΡ με το Χαντέπ, που, όπως τονίζουν, έχει μεγάλη σημασία, διότι οι Κούρδοι «δεν μπορούν να νικήσουν χωρίς την τουρκική εργατική τάξη, όπως και το αντίστροφο».

- Το ΕΜΕΡ ενεπλάκη στο αντιπολεμικό κίνημα στην Τουρκία ενεργά τους τελευταίους μήνες. Θα μπορούσατε να μας πείτε περισσότερα για το ρόλο σας σ' αυτό;

- Το κόμμα μας ενεπλάκη σε πολλές δραστηριότητες πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ, κάναμε ό,τι ήταν δυνατό να κάνουμε. Λάβαμε ενεργά μέρος στη συμμαχία «Οχι στον Πόλεμο», ειδικά στην Κωνσταντινούπολη, στην οποία συμμετείχαν πολλά άλλα κόμματα. Προσπαθήσαμε να κινητοποιήσουμε την εργατική τάξη διαμέσου του κινήματος των συνδικάτων. Διοργανώσαμε μια διεθνή διάσκεψη για την ειρήνη, στις 22 - 23 Φλεβάρη, που ήταν μια επιτυχημένη δραστηριότητα. Φτιάξαμε και μοιράσαμε αφίσες, μπροσούρες, κείμενα, γενικά προσπαθήσαμε όσο μπορούσαμε.

- Το αντιπολεμικό κίνημα ήταν εξαιρετικά ευρύ και χαλαρό. Μετά το τέλος του πολέμου, ποια είναι η κατάσταση;

- Φυσικά, το κίνημα εξακολουθεί να είναι ενεργό. Φυσικά, δεν είναι τόσο ενεργό, όσο ο πόλεμος προετοιμαζόταν ή όσο η επίθεση βρισκόταν σε εξέλιξη. Κι ένα ακόμη πρόβλημα είναι ότι το κίνημα δεν ήταν τόσο οργανωμένο. Αν και η συμμαχία «Οχι στον Πόλεμο» δρούσε με αρκετά οργανωμένο τρόπο, υπήρχε επίσης μεγάλο ποσοστό των αντιδράσεων, που δεν ήταν καθόλου οργανωμένο, από ανθρώπους που δεν ανήκαν σε κανένα κόμμα και καμιά οργάνωση, απλώς θεωρούσαν λάθος αυτό που συνέβαινε και αυθόρμητα διαδήλωναν. Τα πράγματα, λοιπόν, έχουν «ηρεμήσει» κάπως, αλλά προσπαθούμε να οργανώσουμε νέες προσπάθειες, να διασφαλίσουμε ότι η ενότητα που είχαμε καταφέρει να επιτύχουμε δε θα διαρραγεί. Είχαμε πει, ήδη, πριν τον πόλεμο ότι το Ιράκ είναι μόνο το πρώτο βήμα. Αυτή η επίθεση δε θα σταματήσει με τον πόλεμο στο Ιράκ. Οι ΗΠΑ θέλουν να επαναδιαμορφώσουν ολόκληρη τη Μέση Ανατολή κατά βούληση. Βλέπουμε την εκδήλωση αυτής της επιθετικότητας με τις απειλές προς τη Συρία και το Ιράν. Γι' αυτό προσπαθούμε να οργανώσουμε μια κοινή αντίδραση με χώρες της Μέσης Ανατολής. Προσπαθούμε να διοργανώσουμε μια Διάσκεψη για την Ειρήνη το φθινόπωρο φέτος, με κόμματα από χώρες της Μέσης Ανατολής. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια επιτροπή συντονισμού και συνεργασίας στην περιοχή. Θέλουμε να το πετύχουμε, αν και δε γνωρίζουμε, φυσικά, κατά πόσον είναι δυνατό. Να υπάρξει, δηλαδή, μια στενή συνεργασία κομμάτων και κινημάτων σ' όλη τη Μέση Ανατολή. Πέρα από τα κομμουνιστικά και τα εργατικά κόμματα, θέλουμε να συμμετάσχουν συνδικάτα, όπου υπάρχουν, δημοκρατικές οργανώσεις, οργανώσεις που διαθέτουν λαϊκή στήριξη. Να κτίσουμε ένα αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο στη Μέση Ανατολή. Πρέπει να το κάνουμε, και αυτό προσπαθούμε.

Αν και ο κόσμος δεν είναι πλέον κάθε μέρα στους δρόμους, όπως συνέβαινε, ωστόσο έχει πλέον, και νομίζουμε ότι αυτό είναι σημαντικό, αποκτήσει μια αντιαμερικανική διάθεση, εννοούμε εναντίον των πολιτικών της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Ο πολύς κόσμος στην Τουρκία ήταν πεπεισμένος, από την προπαγάνδα, ότι οι ΗΠΑ είναι «σύμμαχος» της Τουρκίας.

- Εκδηλώνεται, γενικά, μια «σχιζοφρενική» στάση, όσον αφορά τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Ενώ μισούν τις συνέπειες των πολιτικών που εφαρμόζουν, οι άνθρωποι θέλουν τη βοήθειά τους, και αυτό καταγράφεται ειδικά σε χώρες υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ. Πώς αντιμετωπίζει το ΕΜΕΡ αυτό το φαινόμενο;

- Το αντιιμπεριαλιστικό και αντιαμερικανικό αίσθημα στην Τουρκία δεν είναι ασφαλώς τόσο ισχυρό, όσο είναι, π.χ., στην Ελλάδα, νομίζουμε ότι η Ελλάδα είναι μάλλον μοναδική, όσον αφορά αυτήν τη διάσταση. Στην Τουρκία είχαμε και συνεχίζουμε να έχουμε έναν τεράστιο μηχανισμό προπαγάνδας των αστικών ΜΜΕ, που προσπαθεί να πείσει, έστω κι αν δεν τα καταφέρνει τόσο αποτελεσματικά πλέον, ότι οι ΗΠΑ είναι «φίλη» της Τουρκίας. Αν δεν υπήρχαν οι ΗΠΑ, είναι το συνηθισμένο επιχείρημα, «τι θα κάναμε;». Μας «προστατεύουν» από τη Ρωσία, μας «βοηθούν» να εισέλθουμε στην Ευρωπαϊκή Ενωση, πράγμα που είναι «ο μεγάλος στόχος» της σημερινής κυβέρνησης, κ.ο.κ. Ετσι, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κατάσταση, όσον αφορά στη συνειδητότητα του κόσμου, είναι διαφορετική στην Τουρκία. Ομως, αυτούς τους τελευταίους μήνες, με τον πόλεμο, έγινε ανοιχτά σαφές τι θέλουν οι ΗΠΑ και πώς το επιδιώκουν. Δεν μπορούμε να πούμε ότι το 99% του κόσμου «μισεί», ή «τοποθετείται» εναντίον των ΗΠΑ και των πολιτικών που υιοθετούν. Ομως, το επίπεδο της συνειδητότητας του κόσμου έκανε ένα εκπληκτικό άλμα. Ασφαλώς, η καμπάνια προπαγάνδας συνεχίζεται, οι ΗΠΑ κατέλαβαν μεν το Ιράκ, αλλά μόλις «αποκατασταθεί η δημοκρατία» στη χώρα αυτή θα «αποχωρήσουν». Και πάει λέγοντας. Προσπαθούμε να αντικρούσουμε αυτήν την καμπάνια προπαγάνδας μέσω της καθημερινής μας εφημερίδας και όλων των εντύπων μας, μονίμως αντικρούουμε αυτές τις ψευδείς παραδοχές του αστικού Τύπου.

Κάτι ακόμα σημαντικό είναι ότι πλέον, αφού ο πόλεμος στο Ιράκ επισήμως «τελείωσε», εγείρονται πολλά προβλήματα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία, λόγω του κουρδικού ζητήματος. Οπως ξέρετε, η τουρκική κυβέρνηση και ο τουρκικός στρατός αντιμετωπίζουν με μεγάλη «ευαισθησία» το Κουρδικό. Οι ΗΠΑ δεν πήραν τη στάση που ήθελαν οι τουρκικές κυρίαρχες δυνάμεις στο θέμα αυτό. Το γεγονός αυτό προκάλεσε σε μεγάλο μέρος του λαού επιφυλάξεις. Πολλοί άρχισαν να αναρωτιούνται κατά πόσον οι ΗΠΑ είναι στ' αλήθεια «φίλη» χώρα.

- Πολύς λόγος γίνεται για τον «εκδημοκρατισμό» της Τουρκίας, το ότι η ΕΕ ζητά από την κυβέρνηση Ερντογάν να πάρει μέτρα για να «επιστρέψει ο στρατός στα στρατόπεδα», να σταματήσει να αναμειγνύεται στην πολιτική. Τι εκτιμάτε ότι θα συμβεί;

- Είναι ένα μεγάλο παιγνίδι αυτό που παίζεται τούτη την περίοδο στην Τουρκία. Η κυβέρνηση θέλει στ' αλήθεια να μπει στην ΕΕ, γιατί νιώθει ότι πρέπει. Το ζήτημα γι' αυτήν και τις δυνάμεις που τη στηρίζουν είναι οικονομικό, γιατί βρίσκεται σε μια εξαιρετικά δύσκολη θέση. Πιστεύουν, λοιπόν, πως όταν μπει η Τουρκία στην ΕΕ θα αρχίσουν να εισρέουν «πακτωλοί» χρημάτων, όπως συνέβη και με την Ελλάδα. Και ότι πολλά οικονομικά προβλήματα θα λυθούν. Ετσι η κυβέρνηση και ο στρατός «κλείνουν τα μάτια» στα προβλήματα δημοκρατίας, και λένε «εντάξει, θα περάσουμε αυτούς τους νόμους, αν αυτό θέλετε».

Ετσι, για παράδειγμα, αλλάζουν το νόμο που αφορά την ελευθερία έκφρασης, την ελευθερία της σκέψης. Αλλά, ταυτόχρονα, αλλάζουν κάποιον άλλο νόμο, που τους επιτρέπει να φυλακίζουν κόσμο γι' αυτά που σκέπτεται κι εκφράζει. Φυσικά, η ΕΕ το ξέρει πολύ καλά, όπως και όλοι οι άλλοι, ότι δεν υπάρχει κανένας «εκδημοκρατισμός» στην Τουρκία. Ο στρατός, φυσικά, θέλει κι αυτός να μπει η χώρα στην ΕΕ, κι έτσι οι στρατηγοί προσπαθούν να πείσουν ότι ο στρατός χάνει τη δύναμή του, ότι τίποτα δε θα είναι όπως ήταν πριν. Αλλά, βέβαια, αν ο στρατός θέλει πραγματικά κάτι, πιστεύετε ότι θα κάτσει ήσυχα - ήσυχα στη γωνιά του; Μάλλον απίθανο. Ολοι ξέρουν τι συμβαίνει. Η Τουρκία, η ΕΕ, ο στρατός. Αλλά όλοι προσποιούνται, διότι όλοι έχουν συμφέρον να προσποιούνται. Ετσι, όλοι είναι ευχαριστημένοι.

- Μπορείτε να καταλάβετε καλύτερα από τον καθένα τι σκέπτονται οι Κούρδοι για όσα συμβαίνουν στο Ιράκ και την Τουρκία: Βρίσκεστε σε συμμαχία με το βασικό κουρδικό κόμμα, Χαντέπ. Ποια είναι η στρατηγική σας;

- Γενικά μιλώντας, οι Κούρδοι, και τα κόμματα και οι οργανώσεις που τους εκφράζουν, βρίσκονται σε σύγχυση. Βρίσκεται σε εξέλιξη μια έντονη συζήτηση στο εσωτερικό των κουρδικών οργανώσεων και στον απλό κόσμο. Μια ισχυρή τάση εντός των κουρδικών κομμάτων και των κουρδικών οργανώσεων τίθεται υπέρ ακριβώς αυτού που επιδιώκουμε μέσα από τη συμμαχία μας. Να ενωθούν οι Κούρδοι με την εργατική τάξη της Τουρκίας. Υπάρχουν, όμως, και άλλες τάσεις, και άλλες κλίκες, μέσα στο κουρδικό κίνημα, που είναι λαϊκό κίνημα, όχι ταξικό κίνημα.

Φαίνεται πως η τάση που θέλει να συνδυάσει τις δυνάμεις της με την τουρκική εργατική τάξη, να παραμείνει ενωμένη μαζί μας, είναι η πιο ισχυρή. Για μας, ως κόμμα, αυτό είναι πολύ σημαντικό. Πάγια θέση και αρχή μας είναι ότι χωρίς να λυθεί το Κουρδικό, το πρόβλημα δημοκρατίας στην Τουρκία δεν μπορεί να λυθεί. Δεν είναι δυνατό. Γι' αυτό δίνουμε τόσο μεγάλη σημασία σ' αυτήν τη συμμαχία.

Οι Κούρδοι αποτελούν σημαντικό στοιχείο στο εσωτερικό της τουρκικής κοινωνίας, μια σημαντική δύναμη. Εχουν πολλά προβλήματα, όπως κι εμείς. Γι' αυτό πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι. Είναι ο μόνος τρόπος να λύσουμε τα προβλήματά μας, να ενωθούμε. Χωρίς τους Κούρδους, η τουρκική εργατική τάξη δεν μπορεί να νικήσει, και χωρίς την τουρκική εργατική τάξη οι Κούρδοι δεν μπορούν να νικήσουν. Πιστεύουμε ότι όσο αυτή η συμμαχία ισχυροποιείται στην τουρκική πολιτική, η τάση αυτή θα αποδεικνύεται η πιο σωστή.

- Το κόμμα σας υπερασπίζεται τα δικαιώματα των εργαζομένων. Πώς αντιμετωπίζετε την πολιτική της κυβέρνησης Ερντογάν, που επιχειρεί να περικόψει τα δικαιώματα των εργαζομένων, υπακούοντας στο νεοφιλελεύθερο δόγμα του ΔΝΤ και της ΕΕ;

- Εχουμε σοβαρό πρόβλημα με τα εργατικά συνδικάτα και, παρ' όλες τις τεράστιες προσπάθειες που καταβάλλουμε, δεν έχουμε καταφέρει να λύσουμε αυτό το πρόβλημα. Υπάρχουν από 12,5 έως 14 εκατομμύρια εργαζόμενοι στην Τουρκία, και οι περισσότεροι εξ αυτών είναι νέοι εργαζόμενοι, ωστόσο μόνον ένα μικρό ποσοστό τους είναι οργανωμένο. Λιγότεροι από 1 εκατ. εργαζόμενοι είναι οργανωμένοι, τόσο πολιτικά, όσο και σε επίπεδο συνδικάτων. Αυτό, λοιπόν, που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να προσεγγίσουμε τους νέους εργαζόμενους, να τους πείσουμε να οργανωθούν, πράγμα το οποίο δεν έχουμε καταφέρει σε ικανοποιητικό βαθμό.

Νομίζουμε ότι αυτός είναι ένας τρόπος να ισχυροποιήσουμε την αντίσταση στις επιβαλλόμενες πολιτικές, την επίθεση εναντίον των δικαιωμάτων των εργαζομένων.